Güldal, AA muhabirine, hububat piyasalarında yaşanan fiyat hareketliliğine ait aldıkları tedbirlere yönelik bilgi verdi.

Kimi ülkelerde kuraklık nedeniyle rekolte eksiklikleri olsa da dünyanın toplam buğday üretiminin bu dönem 790 milyon tonla rekor kırmasının beklendiğini aktaran Güldal, global buğday tüketiminin 787 milyon olmasının kestirim edildiğini ve tüketimin üzerinde bir üretimin kelam konusu olduğunu bildirdi. Güldal, yağışların iyi gittiği Rusya ve Ukrayna üzere ülkelerde de yeni mahsul buğday fiyatının düşmeye başladığına ve ilerleyen süreçte daha da düşeceğine işaret etti.

Güldal, dünyada bu gelişmeler yaşanırken, Türkiye’de TÜİK tarafından buğday rekolte kestiriminin 19 milyon ton, arpa rekolte varsayımının ise 7,8 milyon ton olarak açıklandığına dikkati çekerek, TMO’nun hububat alım fiyatlarını hasat devrinden evvel açıkladığını anımsattı.

Fakat hasat periyodunun başında olunmasına karşın kuraklık ve dış piyasa fiyatlarına bağlı oluşan spekülasyonlar nedeniyle yem ham hususları başta olmak üzere hububat fiyatlarında beklenin üzerinde artışların kelam konusu olduğunu belirten Güldal, “Bu durumun piyasa gelişmeleri için olumsuz kıymetlendirilmesi nedeniyle TMO piyasaya müdahale çalışmalarını başlattı. Bu yıl hububat piyasalarındaki harikulâde koşullar dikkate alındığında, TMO da dinamik bir piyasa takibi yaparak olağan periyotlara nazaran daha tesirli ve erken müdahalelerde bulunuyor. Piyasayı anlık olarak yakından takip ediyoruz, gerekmesi halinde süratli kararlar alıyoruz. Olağan dışı periyotlarda inanılmaz kararlar alınabilmektedir. Bu gereklilik münasebetiyle piyasa tertibi ve istikrarı için bütün müdahale prosedürlerini gündemimizde tutuyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığımızla birlikte ilgili bakanlıklarla da eş güdüm içinde hareket ederek, piyasa tertibi ve istikrarı için alınması gereken önlemleri alıyoruz.” diye konuştu.

“Yurt içindeki ekmeklik buğdaya yönelik baskıyı azaltıyoruz”

Güldal, bu süreçte olağan periyotlarda sonbaharda açıklanan TMO’nun hasat sonu hububat satış fiyatlarını piyasanın önünü görmesi için geçen hafta açıkladıklarını anımsatarak, alınan tedbirlere ait şu bilgileri paylaştı:

“Ayrıca bilhassa ekmeklik buğday üzerindeki baskıyı azaltmak için makarna ihracatında yurt içinden ekmeklik buğday kullanımı sonlandırıldı. Bugünden itibaren yurt içinden ekmeklik buğdayla makarna imal edilip ihracatı yapılamayacak.

Bir öbür önlem olarak, bilhassa Afrika, Güney Amerika ve Yakın Doğu ülkelerine dahilde sürece rejimi (DİR) kapsamında yapılan makarna ihracatlarında daha evvel yüzde 30 olan ekmeklik buğday kullanım oranı 31 Mayıs’tan itibaren yüzde 100’e çıkarıldı. Hedef, yurt içindeki ekmeklik buğdaya olan talep baskısının azaltılmasıdır.

DİR kapsamında yapılanlar hariç, makarna, bulgur ve buğday irmiği ihracatı Ticaret Bakanlığımızca kayda bağlandı ve bu eserlerin kati ihracatında uygun görüş yetkisi TMO’ya verildi.

Bu doğrultuda, kuruluşumuzca Ocak 2022’den itibaren makarnalık buğdaydan elde edilen makarna kati ihracatının da sonlandırılması planlanıyor. Yani yurt içinde üretilen makarnalık buğdaydan makarna yapıp yurt dışına satılması ocak ayından sonra mümkün olmayacak.

“Yem piyasaları da yakından takip ediliyor”

Yem ham unsur fiyatlarının yüksek seyrettiğini ve bu piyasadaki fiyat değişikliklerini de yakından takip ettiklerini vurgulayan Güldal, şöyle konuştu:

“TMO olarak 2021-2022 döneminde yem ham hususlarının regülasyonu noktasında da faal biçimde misyon yapacağız. Bilhassa yem maliyetlerine etki eden ve TMO misyon alanındaki arpa ve mısır üzere eserleri, başta besici ve yetiştiriciler olmak üzere bütün kullanıcılara muhtaçlıklarını karşılayacak biçimde vermeyi planlıyoruz. Hasat devri bitimiyle birlikte besiciler ve yem sanayicileri dahil tüm ilgili kullanıcılara ilan edilen ton başına 1950 lira fiyat üzerinden arpa satışı yapacağız. TMO, piyasa istikrarı ve istikrarı için evvelki yıllardan farklı olarak stoklarını yetiştiricilerimizin ve kesimin muhtaçlıklarını karşılayacak formda kullanacak ve makul fiyatlarla piyasaya eser arz edecektir. Burada hiçbir biçimde tedarik eser tedarik sorunu kelam konusu değildir. TMO’nun periyot stokları, yetkileri ve müdahale kabiliyeti kafidir.”

“Tüketici aleyhine fiyat yükselmeleri kabul edilemez” 

TMO Genel Müdürü Güldal, hububat piyasalarının istikrar ve istikrarı için her türlü iç ve dış ticaret önlemini gündemde tutacaklarına işaret ederek, şunları kaydetti:

“Piyasa gelişmelerine nazaran hareket edeceğiz. Üreticimizin açıkladığımız alım fiyatlarından ötürü mağduriyeti olmayacağını biliyoruz ancak tüketici aleyhine fiyat yükselmeleri de kabul edilemez. Hububat ve yem piyasalarına çok daha yüksek tonajda eseri açıkladığımız fiyatlardan arz etmeyi planlıyoruz. Bunun yanında her türlü iç ve dış ticaret önlemi de masamızda bulunmakta. Şunu biliyoruz ki dünyada ve Türkiye’de kıtlık kelam konusu değildir. Geçmiş devirlerde de eser rekoltelerinde rekolte kayıpları yaşandı lakin devletin imkanları ve TMO yetkileri piyasa istikrarı ve idaresi için kâfi oldu. Hububat piyasalarında tüketim periyodunda TMO’nun belirlediği satış fiyatları referans fiyat olarak uygulanacak. Başta besici ve yetiştiricilerimiz olmak üzere tüm paydaşlarımız müsterih olsun, rastgele bir tedirginliğe gerek yok.”