Türkiye Dans Sporları Federasyonu (TDSF), 26 Ocak’ta bale branşını bir spor kolu olarak tanımlayarak 6-12 Mart tarihleri ortasında 56 saatlik bale antrenörlüğü programı yapılacağını açıkladı. Geçen hafta balenin spor mu sanat mı olduğu tartışıldı. “Bale spor değildir sanattır” kampanyasının akabinde TDSF, bale ve çağdaş dans branşları kurslarını ileri bir tarihe ertelediğini duyurdu. Hususla ilgili Tan Sağtürk Akademi’nin kurucusu ve balet Tan Sağtürk Milliyet’e konuştu.

‘Sakıncaları söyledik’

Türkiye Dans Sporları Federasyonu’nun antranörlük programına nazaran bale bir sanat kolu olarak değil, spor olarak bedellendiriliyor. Sizin bu konuda  görüşleriniz neler?

Türkiye Dans Sporları Federasyonu (TDSF) bünyesine 2007’de dahil edilmiş olan bale branşının, yarış ve eğitimlerini araştırmak ve mevzuyu anlayabilmek hedefiyle, ortalarında profesyonel bale sanatkarlarının ve eğitim kurumlarımın yöneticilerinin de yer aldığı bir kümeyle mevzuyu inceledik. Yarış, hakemlik ve antrenör eğitimleri alanlarında, daha evvel onaylanmış olan çalışmaların sakıncalarını belirttik. “Sporcu, antrenör” telaffuzlarının yanlışlığı ve değişmesi, yarışların fakat sahne üzerinde düzenlenmesi gerekliliği ve en değerlisi de eğitmen olmak isteyen şahıslarda aranacak mecburî kriterlerin eksikliğini bu sakıncalar ortasında sayabilirim.

TDSF ile yapılan toplantılar sonucunda, federasyonun acilen “antrenörlük kursu” açmasından duyduğumuz rahatsızlığı ve bunun olumsuzluklarını lisana getirdik. Hiçbir bale alt yapısı aranmaksızın kursa kabul edilecek adayların, 56 saat üzere kısa bir program içeriği ile eğitime tabi tutularak, yapılacak imtihan sonucu sertifika alacak olmaları uygulamasının yanılgılı olduğunu gördük. Bu koşullar altında bir çalışma yapamayacağımıza karar verdik ve bu kararımızı ilettik.

‘Belgeleri alındı’

Bale eğitimi geçmişi olmayan şahıslar eğitim alacak bu durumda…

Federasyonun planladığı bu eğitime başvuracak şahıslarda bale eğitimi geçmişi aranmayacak olması kabul edilemez. Bale, 16. yüzyılda başlamış olan sahne ve tiyatro geleneğiyle yoğrulmuş, farklı disiplinlerle beslenen bir sanat koludur. Sadece bedensel eğitim olarak görülmesi yanlış.

Tan Sağtürk Akademi bünyesinde bulunan cimnastik okulu da bu kapsamda eleştiriliyor.

Bu bahis tartışılırken, kimi tenkit oklarının benim okullarıma yöneltilmiş olmasından ötürü şunu da eklemek isterim ki bale okullarımızın tümü Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlıdır. Tüm Tan Sağtürk Akademiler içinde bir adet olan cimnastik okulumuz Türkiye’deki tüm cimnastik okulları üzere, prosedür gereği, açıldığı 2016’dan itibaren eğitimlerini Gençlik ve Spor Vilayet Müdürlüğü’ne bağlı olarak sürdürüyor. Bu okul içerisinde, ritmik cimnastik öğrencilerine, konservatuvar mezunu deneyimli öğretmenler tarafından bale ve dans çalışmaları yaptırılması hedefiyle hür tarz danslar ve bale yeterlilik dokümanları alınmıştır. Öbür okullarımız için bu durum kelam konusu değildir.

Lakin cimnastik okulumuz için Dans Federasyonu’ndan alınan evrakın kullanımı, ehil olmayan salonların da mevcut kurallarda bale yeterlilik evraklarını kullanarak bale eğitimi vermelerinin önünü açabilir. Emsal teşkil edeceğini düşündüğümüzden ötürü, cimnastik öğrencilerimizin bale eğitimlerini, MEB’e bağlı bale okullarımıza yönlendirdik.

‘Bale branşı özelinde problemler doğurabilir’

Ortalarında Bale Sanatkarları Derneği’nin de olduğu pek çok kişi karara reaksiyon gösterdi. Bu reaksiyonlara ne diyorsunuz?

Balenin bir sanat kolu olduğu tartışmasızdır. Bale eğitimi, profesyonel olarak konservatuvarlarda tam vakitli toplam 12 senede verilir. Türkiye’de özel bale kurslarının lakin Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlanarak faaliyet yürütmesi gerektiğini düşünüyorum zira Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın süregelen yapısıyla, kıymetli bir sistem kurduğu inancındayım.

Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak bale kursu açmak için fiziki kurallar, öğretmen atamaları, öğrenci kayıtları ve birçok mevzuda yüksek standartlar gerekir. TDSF tarafından düzenlenmesi planlanan yarış ve kurslar her ne kadar federasyon tarafından balenin yaygınlaşması için imkân olarak yansıtılsa da bale sanatının antrenörlük yönetmeliğine bağlı olması, bale branşı özelinde sıkıntılar doğurur. Bu tip tertiplerin TDSF çatısı altında antrenör kaidesi aranarak yapılması bu işi emelinden çıkararak her spor salonunun içerisine bale yeterlilik evrakı verilmesi ve ehil olmayan şahısların “antrenörlük” ismi altında eğitmenlik sertifikaları almaları, ticari olarak berbata kullanılabileceği üzere, ileride kalite standardının düşmesiyle bir arada klasik bale eğitiminin ziyan görmesine sebep olacaktır. Bale, elbette bir sanattır ve sanat olarak kalacaktır.