Kamuoyunda faizsiz konut ve taşıt edindirme sistemi olarak bilinen ‘tasarruf finansman’ sistemi sık sık tartışma konusu olurken, çıkarılan yasa gereği 35 şirket faizsiz konut sistemi çerçevesinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) müracaat yapmıştı. Bu şirketlerden 23’ü tek başına, 12’si ise 5 şirket çatısı altında birleşmek üzere başvurmuştu.

BDDK dün tasarruf finansman faaliyeti yürüten fakat intibak koşullarını sağlayamayan 21 şirketin intibak taleplerinin reddine ve tasfiyelerine karar verdi. BDDK ayrıyeten, intibak müracaatında bulunan 6 şirketin intibak sürecinin devam ettirilmesi, 8 şirketin ise iradi tasfiyeye yönlendirilmesi kararını aldı.

ARTIK NE OLACAK?

İntibak talebi reddedilen şirketler, ret kararından itibaren yani dün prestijiyle yeni bir yükümlülük altına giremeyecek; bu şirketlere yapılan ödemeler kamusal bir teminat altında bulunmayacak.

Tasarruf finansman faaliyeti yürüten tüm kişi ve kuruluşların 7 Nisan 2021 tarihine kadar gerekli bilgi ve evraklarla, kanun kararlarına intibak etmek yahut tasfiye olmak üzere BDDK’ya müracaat yapmaları mecburiydi.

MALİ DURUM RİSKİ

Bu süreçte intibak talebi reddedilen şirketlerin tasfiye planına uygun hareket etmediği yahut müşterilerin hak ve menfaatlerinin ziyana uğratılmasına neden olduğu tespit edildi.

İlgili kanuna nazaran, tasfiyesi gerçekleşen şirketlerin; likidite seviyeleri başta olmak üzere sürdürülebilirlikleri incelendi, şirketlerin rehabilite edilip edilmeyeceğine bakıldı.

Düzenleme ile kelam konusu şirketlerin faaliyet göstermesi için en az 100 milyon lira sermayeye sahip olması ve her bir şube için 1 milyon lira fiyatında sermaye bulundurmaları gerekiyordu. İradi tasfiyesine karar verilen şirketler, konsey tarafından atanacak tasfiye komitesi tarafından genel kararlara nazaran tasfiye ediliyor.

TÜKETİCİ KALAN ŞİRKETLERE YÖNLENDİRİLİR Mİ?

Düzenleme olmadığı için kâfi sermaye gücü ve şeffaflığı olmayan birçok şirketin bölüme girdiğini söyleyen FuzulEv İdare Heyeti Lideri Eyüp Akbal, “BDDK, müracaat yapan şirketleri her istikametiyle inceliyor, şirketlerin her türlü alanda sürdürülebilirliğine bakılıyor” dedi.

Tasarruf finansman modeline dahil olan 350 bin iştirakçinin olduğu kestirim edilirken, tasfiye edilen firmalardaki müşteri sayısının bunun yüzde 10’ununu oluşturduğu belirtiliyor.

Akbal, “Söz konusu tasfiye edilen şirketler yeni olduğu için vatandaşların bunlara çok fazla ödeme yaptıklarını düşünmüyoruz. BDDK’nın bu tasfiye edilen şirketlerdeki müşterileri, intibaktan geçen şirketlere yönlendirmesi kelam konusu olabilir. İlerleyen günlerde ayrıntılar netlik kazanacaktır” dedi.

HİSSE ARTAR MI?

Düzenleme ile gayrimenkul ve oto satışında tasarruf finansman hissesinin artacağını söyleyen Birevim Genel Müdürü Yetenekli Orak ise dalın bugüne kadar 300 binden fazla tasarruf sahibine ulaştığını söyledi.

Ayda ortalama 30 bin şahsa ulaşıldığını aktaran Orak, iktisada 3.2 milyar lira katkı sağlandığını söyledi. Kesimin yasal süreçle birlikte yılda 1 milyon tasarruf sahibine ulaşmayı amaçladığı belirtildi.

PEKALA BU SİSTEMDE MESKEN NASIL ALINIYOR?

Geçen martta sürece alınan yasa ile tasarruf finansman şirketlerinin kuruluş müsaadesi ve kontrolü için BDDK’ya yetki verilmişti. Birinci başlangıcı otomotiv finansmanına dayanan şirketlerin vakit içinde konut alanında da arttığı görüldü. Daha evvel yasal bir altyapısı olmayan sistemde; faiz hassaslığı olan, imece yordamından faydalanmak isteyen tüketiciler yer alıyor.

Makul bir müddet mevduat tutması karşılığında konut ya da otomotiv alımında tasarrufu toplanan sistem, ‘altın günü’ üzere işliyor. Tüketiciler ortasında alacakları konutun fiyatına ve ödeyebileceği taksit ölçüsüne nazaran kümeler oluşturuluyor. Her ay kimin konut sahibi olacağı noter huzurunda yapılan çekilişler ile belirleniyor.

ŞİRKET VARLIĞIYLA ÖDENECEK

BDDK’ya müracaat yapan lakin gerekli kuralları sağlayamayan şirketler için tasfiye süreci başlatılacak. İradi tasfiye durumunda şirket topladığı tasarrufları ve öteki borçlarını bir plan çerçevesinde geri ödemesi mecburî.

Bu durumdaki şirketler, vadelerine nazaran varlık ve yükümlülükleri sona erene kadar faaliyetine devam eder, lakin tasfiye müsaadesi verilmesinden sonra yeni müşteri edinemez ve yükümlülüklerini yerine getirmesini engelleyecek hiçbir yeni taahhüt altına giremez.

İntibak talebinin reddine karar verilen şirketler için Tasfiye Kurulu kurulacak ve şirket varlıklarının en faal biçimde nakde çevrilmesi, alacaklarının tahsil edilmesi ve borçlarının ödenmesi konusunda vazifeli olacak.

HANGİ ŞİRKETLER İÇİN YOLUN SONU?

Tasfiyesine karar verilenler:

İktisatevim, Vizyonevim, Hakikat meskenim, Finansevim, Birikimevim, Finalevim, Yaşamevim, HH Aydın Yatırım, İhtiyaçevim, Varlıkevim, İstek Konutum, İkizlerevim, Destekevim, Gerçekevim, Paha Tasarruf, Önceevim, Morevim, Hedefevim, Gelecek Tasarruf, Birlikbirikim, Tasarruf Tertip.

İradi tasfiyesine karar verilenler:

Teminat Tasarruf, Benimevim, Yenievim, Narevim, Kumbaraevim, Umutevim, Ezogelin Tasarruf, Pamuk Konutum.

İŞTE DEVAM EDEN FİRMALAR

İntibak:

Emin Konutum, Fuzul Gayrimenkul, Sinpaş Yapı, İmece Yatırım; Birleşme Yoluyla İntibak: Katılımevim ve Meskenfinans, Birevim ve Tahlil Tasarruf.

MÜSAADE ALINMAZSA…

BDDK’ya müracaat yapmayanlar müsaadesiz faaliyet cürmünden isimli süreç talebiyle ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı’na bildirilecek. Bu durumun 2 yıldan 5 yıla mahpus cezası da var.