Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran, 81 Vilayet Valiliğine “Dinamik Kontrol Süreci” bahisli genelge gönderdi.

Genelgede, denetimli olağanlaşma devri olarak tanımlanan bu sürece dair temel yol ve asılların, Sıhhat Bakanlığı ve Koronavirüs Bilim Heyeti’nin tavsiyeleri göz önünde bulundurularak 1 Mart 2021’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanan Kabine Toplantısı’nda belirlendiği, bu doğrultuda Sıhhat Bakanlığınca belirlenen kriterlere nazaran, vilayetlerin düşük, orta, yüksek, çok yüksek olmak üzere 4 başka risk kümesine ayrıldığı hatırlatıldı.

Salgınla çabadaki önlem düzeylerinin risk kümelerine nazaran belirlendiği aktarılan genelgede, denetimli olağanlaşma devrinin sürdürülebilirliği ve bir an önce tam manasıyla olağanlaşmanın sağlanması için paklık, maske, uzaklık prensiplerinin yanı sıra hayatın her alanını kapsayacak biçimde belirlenen kurallara toplumun tüm kesitlerince uyulmasının değerinin yanında kontrol faaliyetlerinin aktifliği ve sürekliliğinin de büyük bir etken olarak görüldüğü vurgulandı.

Genelgede, 4 Mart 2021 Perşembe gününden itibaren yeni ve ağırlaştırılmış bir süreçle ülke genelinde kontrol seferberliği başlatılacağının altı çizilerek, yeni dinamik kontrol sürecinin temel tarz ve temelleri sıralandı.

Buna nazaran, kontrol faaliyetlerine tüm kamu kurum ve kuruluşlarının, mahallî idarelerin ve meslek odalarının azami düzeyde dayanak (personel, araç, materyal vb.) vermesi sağlanacak. Bu kontrollerde teknolojik imkanlardan üst seviyede istifade etmek suretiyle kontrollerin aktifliği ve kapasitesi artırılacak.

Vali ve kaymakamlarca, her bir il/ilçe müdürünün (milli eğitim müdürü, tarım ve orman müdürü, gençlik ve spor müdürü, defterdar/malmüdürü vb.) başkanlığında kolluk ve öbür kamu işçisinden oluşan genel kontrol takımları teşekkül ettirilecek. Bu takımların vali, vali yardımcısı, kaymakamlar ve il/ilçe müdürlerinin başkanlığında tertipli olarak her gün alanda kontrol yapması sağlanacak.

GRUPLAR SORUMLULUK ALANINDAKİ BÜTÜN İŞ YERLERİNİ HAFTALIK DENETLEYECEK

İl/İlçe Salgın Kontrol Merkezleri bünyesinde bulunan İş Yeri Kontrol Takımları ve Mahalle Kontrol Gruplarına, belediye/il özel yönetimi, meslek odaları, iş güvenliği uzmanlığı sertifikasına sahip kamu işçisi ile Tarım ve Orman Bakanlığı besin denetmenlerinden oluşturulan yeni kontrol grupları dahil edilecek ve dinamik kontrol modeli uygulanacak.

Her bir belediyede bulunan zabıta çalışanından (her bir grup taban üç zabıta personelinden) oluşacak formda yeteri kadar kontrol grubu oluşturularak “Belediye Kontrol Ekibi” olarak İSDEM bünyesine dahil edilecek. Tıpkı vakitte vilayet özel yönetimleri işçisinden (her bir takım minimum üç personelden) oluşacak biçimde ve her bir ilçeye taban bir takım düşecek formda gruplar oluşturularak “İl Özel Yönetimi Kontrol Ekibi” olarak İSDEM bünyesine dahil edilecek.

Belediye zabıtası ve vilayet özel yönetimi çalışanından oluşturulan gruplar sorumluluk alanında bulunan bütün iş yerlerini haftalık olarak denetleyecek ve İSDEM’e raporlayacak.

MESLEK ODALARI KONTROL TAKIMLARI HAFTADA EN AZ BİR DEFA ÜYELERİNİN İŞ YERLERİNİ DENETLEYECEK

Takımlar, salgınla çaba önlemlerine ahengin temin edilmesi için bilinçlendirme faaliyetleri yürütecek. Tespit edilen aksaklıklar konusunda mevzuatlarına nazaran süreç tesis edecek ve salgınla uğraş önlemlerine muhalif uygulamaların tespiti halinde 1593 sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu mucibince yaptırım uygulanması için mülki yönetim amirine bildirimde bulunacak.

Vilayet ve ilçelerde bulunan meslek odaları yahut bunlara bağlı alt odalar bünyesinde üyelerinin kontrolü emeliyle yeteri kadar kontrol takımı oluşturulacak ve “Oda Kontrol Ekibi” olarak İSDEM bünyesine dahil edilecek. Meslek odaları kontrol takımları haftada en az bir sefer il/ilçe sonları içerisindeki üyelerinin iş yerlerini denetleyerek gerekli rehberlik faaliyetlerini yürütecek ve muhalif önlemlerde oda mevzuatı çerçevesinde süreç tesis ederek yapılan kontrolleri İSDEM’e haftalık olarak raporlayacak.

Valilik ve kaymakamlıklar tarafından iş güvenliği uzmanlığı sertifikasını haiz kamu işçisinden gruplar oluşturularak bu gruplar aracılığıyla il/ilçelerde kanun kapsamında olan yahut olmayan tüm iş yerlerinin salgınla gayret önlemlerine ahengini sağlamaya yönelik bilinçlendirme çalışmaları yürütülecek ve salgınla uğraş önlemlerine alışılmamış uygulamaların tespiti halinde 1593 sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu yeterince yaptırım uygulanması için mülki yönetim amirine bildirimde bulunacak.

BESİN ÜRETİM VE SATIŞ YERLERİ İÇİN BESİN DENETMENLERİ OLUŞTURULACAK

Tarım ve Orman Bakanlığının vilayet ve ilçe teşkilatlarında misyon yapan besin denetmenlerinden takımlar oluşturarak, bu takımlar aracılığıyla il/ilçedeki besin üretim ve satış yerleri salgınla çaba önlemlerine ahenk istikametinden denetlenecek, tespit edilen konulara ait mevzuatında öngörülen yaptırımlar uygulanacak ve salgınla uğraş önlemlerine ters uygulamaların tespiti halinde 1593 sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu yeterince yaptırım uygulanması için mülki yönetim amirine bildirimde bulunulacak.

Dinamik kontrol faaliyetlerinde kent güvenlik idare sistemleri ve kameralardan elde edilen imaj kayıtlarından azami halde istifade edilecek, kamera kayıtları incelenerek önlemlere karşıt uygulamaların manzaralardan belirlenmesi durumunda da yaptırım uygulanabilecek.

Dinamik kontrol faaliyetlerine vatandaşlarımızın aktif katımının sağlanması gayesiyle Sıhhat Bakanlığı Hayat Konuta Sığar (HES) uygulamasındaki ihbar çizgisinin bilinirliği noktasında gerekli farkındalık çalışmalarına tartı verilecek ve vatandaşların ihbarları üzerine yapılan kontrol sayılarının toplam kontroller içindeki hissesinin artırılması sağlanacak.

HES uygulaması ile İl/İlçe Salgın Kontrol Merkezi (İSDEM) yazılımı entegrasyonu sayesinde anlık olarak kontrol gruplarına ulaşan ihbarların yerinde denetimi vakit kaybetmeksizin yapılacak.

Çok yüksek risk kümesi dışındaki vilayetlerde yüzde 50 kapasite sınırlamasına uygun formda müşteri kabulüne müsaade verilen yeme-içme yerleri, kafe, kahvehane, kıraathane, çay bahçesi, dernek lokalleri, bilardo salonu, internet kafe vb. iş yerleri ile nikah/düğün salonlarının, mevcut yerleşimin oturma nizamı planına uygun olup olmadığı, masalar ortası uzaklık kaidelerine ve kapasite sınırlamasına uyulup uyulmadığı konuları başta olmak üzere bu işyerlerinin belirlenen kurallar çerçevesinde faaliyet gösterip göstermediğinin haftada en az bir kere olacak halde denetlenmesi sağlanacak.

Çok yüksek risk kümesi dışındaki vilayetlerde kişi başına ayrılacak minimum metrekare koşulu ve sonlandırılmış iştirakçi sayısı (azami 300 kişi) ile sivil toplum kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları ile birlikler ve kooperatifler tarafından düzenlenecek genel konsey dahil bireylerin bir ortaya gelmesine neden olan her türlü etkinliklerinde, belirlenen kurallar ile kısıtlamalara uygunluğun denetlenmesi için mümkün olduğunca en az bir kamu çalışanının görevlendirilmesi sağlanacak ve kurallara uyulmadığı tespit edilen etkinliklerle ilgili tutanak tanzim edilerek idari yaptırım uygulanması için gerekli bildirimde bulunulacak.

Konaklama tesislerine dair daha evvelki genelgeler ile Sıhhat Bakanlığı Salgın İdaresi ve Çalışma Rehberi’nde belirlenen kuralların sıkı sıkıya takibi sağlanacak, müzik (canlı müzik dahil) yayını ve cümbüş düzenlenmesine dair kısıtlamaların uygulanmasına dinamik kontrol modeli sürecinde de devam edilecek.

KURALLAR ANONSLAR VE DUYURULARLA SIK SIK VATANDAŞLARA DUYURULACAK

Denetimli olağanlaşma devrinde kurallara uymanın her zamankinden daha kıymetli olduğunun vatandaşlara hatırlatılması için anons ve duyurular tesirli biçimde yapılmaya devam edilecek.

Bu çerçevede, gerek belediyelerin, vilayet özel yönetimlerin ve kolluk/zabıta araçlarının sesli duyuru sistemleri ile mescitlerden yapılan anonslar gerekse öbür bağlantı yollarıyla (televizyon, radyo, gazete, toplumsal medya gibi) yapılan paylaşımlar vasıtasıyla vatandaşlara maske, aralık, paklık temel prensipleri başta olmak üzere kurallara uymanın toplumsal bir sorumluluk olduğu hatırlatılacak.

Bu emelle “Kıymetli vatandaşlarımız; Salgın nedeniyle denetimli olağanlaşma devrindeyiz. Hayatımızın her alanının olağanlaşması için tüm kurallara uymalıyız. Sıhhatimiz için hepimiz birbirimize karşı sorumluyuz. İnşallah birlikte başaracağız.” halindeki duyuru metninin vasıtalarla anons edilmesi sağlanacak.

Dinamik kontrol sürecinde, kolluk üniteleri ve kontrol grupları tarafından yürütülecek kontrol faaliyetlerinin aslını rehberlik edici işlev oluşturacak. Bu nedenle vatandaşlar ve iş yerleri için kurallara uymaya/sorumlu davranmaya davet eden bir yaklaşım sergilenecek.

Kontrol faaliyetleri sırasında kurallara karşıtlıkta ısrar, tekerrür, kuralların temelli ihlali üzere suiistimal edici tavır ve davranışlarla karşılaşılması halinde ise faaliyetten süreksiz men edilmesi dahil gerekli idari süreç tesisinden imtina edilmeyecek.

Bu asıllar çerçevesinde, tüm vilayet ve ilçelerde vali ve kaymakamların koordinesinde 4 Mart Perşembe günü 260 bin kontrol işçisinin iştirakiyle ağırlaştırılmış dinamik kontrol faaliyetleri başlatılacak. Kontrol çalışmaları sonucunda, yürütülen faaliyetlere dair bilgiler İSDEM’e anlık girilecek ve sonuçlar İSDEM yazılımı üzerinden ilçe, vilayet ve ülke geneli bakımından tahlil edilecek.

4 Mart 2021’den sonra da salgınla gayrette alınan önlemlerin denetlenmesine yönelik çalışmalar, kontrolün sürekliliği, planlı icrası ve konu/faaliyet bazlı gerçekleştirilmesi unsurlarına uygun olarak hareket edilecek.

Bu kapsamda dinamik kontrol faaliyetlerinin 7/24 aslına nazaran süreklilik taşıyacak halinde uygulanması ehemmiyet taşıyacak. Vali ve kaymakamlarca, kontrol faaliyetleri haftalık ve konu/faaliyet bazlı (iş yerlerinin faaliyet alanlarına ya da mekansal farklılıklara göre) olacak halde planlanacak ve bu planlamalar doğrultusunda, kontrol takımları görevlendirilecek. Tıpkı vakitte kontrol faaliyetlerinin kamuoyundaki görünürlüğü ve bilhassa vilayet ve ilçedeki ilgili meslek odalarının kontrol faaliyetlerine iştiraki konuları da ihmal edilmeyecek.

Valiler ve kaymakamlarca, mahalli yönetim üniteleri, ilgili meslek odaları liderleri ve sivil toplum kuruluşları, organize sanayi bölgesi yetkilileri/temsilcileri ile hemen toplantı yapılarak denetimli olağanlaşma periyodunun sürekliliğinin sağlanması bakımından sürece verecekleri katkının değeri anlatılacak.

Bu kurum ve kuruluşların alanda gerçekleştirecekleri rehberlik edici ve otokontrolü sağlayacak faaliyetlerin salgınla gayrette kalıcı muvaffakiyetin tesisindeki kıymetine binaen bu toplantıların belli periyodlarla tekrarlanması da sağlanacak.

VALİLER, BULUNDUKLARI ‘İL SALGIN RİSK AZALTMA’ PLANI HAZIRLAYACAK

Valiler, vilayetlerinde salgının seyrini etkileyen (olumlu-olumsuz) her türlü faktörün (ilçeler ortası farklılıklar, vilayet nüfusunun yaş ortalaması, vilayet dışından kaynaklı problemler vb. vilayet bazlı özel sebepler) tahlil edileceği ve bu faktörlere yönelik alınan/alınması gereken önlemler ile yürütülen/yürütülecek olan faaliyetlerin yer alacağı Vilayet Salgın Risk Azaltma Planı’nı (SARAP) acilen hazırlayacak. Hazırlanan Vilayet Salgın Azaltma Planı (SARAP), Vilayet Pandemi Konseyi, Hıfzıssıhha Konseyi ve 13’üncü unsur de belirtilen heyet toplantılarında paylaşılacak ve bir örneği de İçişleri Bakanlığına gönderilecek.

Vali ve kaymakamlıklarca, dinamik kontrol sürecine dair gerekli planlama ve uyumun sağlanarak uygulamada rastgele bir aksamaya mahal verilmeyecek.