Akciğer kanseri hakkında yanlışsız bilinen yanlışlar da var. Bu yanlışlardan biri akciğer kanserinin yalnızca sigara içenlerin hastalığı olarak bilinmesidir. Teşhis konan hastaların yüzde 50’si daha evvel sigara içip bırakmış ve hiç sigara içmemiş bireyler.

Bu kümenin büyük çoğunluğunu sigarayı bırakan hastalar oluşturuyor. Bu yanlış algı teşhis ve tedavi arayış sürecinde gecikmeye, sonuçta hasta, hasta yakınlarının hayat kalitesinde bozulmaya neden oluyor. İnatçı öksürük, yorgunluk, nefes darlığı, iştahsızlık üzere belirtilerin göz gerisi edilmemesi gerekiyor.

“Elektronik sigara riski artırıyor”

Akciğer kanseri çağın öteki bir pandemisi. Akciğer kanseri gelişimine neden olan en değerli risk faktörü ise sigara. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ortasında akciğer kanser insidansı ve demografik dataları ortasında bariz farklılıklar gözlemleniyor.

Gelişmekte olan Çin, Endonezya, Doğu Avrupa, Kuzey ve Doğu Afrika’da bildirilen sigara içme prevelansında artışa paralel olarak akciğer kanser insidansında artış bekleniyor. Tüm dünyada en yüksek sigara içme oranları gelişmekte olan ülkelerden bildiriliyor ve akciğer kanserine bağlı ölümlerin yarısından fazlası da bu bölgelerde meydana geliyor.

Akciğer kanserinin etiyolojisinde başta sigara, tütün kullanımı ve pasif maruziyeti olmak üzere akciğerin inflamatuar, enfeksiyon hastalıkları, HIV enfeksiyonu, çevresel ve mesleksel casuslara maruziyet üzere çeşitli risk faktörleri rol oynuyor. Bilhassa çevresel asbest ülkemiz için çok büyük bir sorun oluşturuyor. Sigara ve pipo kullanımı da değerli risk faktörleri ortasında.

Elektronik sigaranın da sigara bırakmada bir tahlil olmadığı, hatta riski artırdığını bilmek gerekiyor. Elektronik sigaraya bağlı akut akciğer hasarı, hayli ağır, teneffüs yetmezliğine neden olan bir hastalık olup, son yıllarda hayli sık karşılaşılıyor.

Sigaradan sonraki 5’inci yılda risk grafiğinde bariz bir iniş oluyor

Sigara içen bir bireyin tüm ömrü boyunca sigara içmemiş bireye oranla akciğer kanseri geliştirme oranı 10-30 kat fazla. Ağır sigara içen bir bireyin riski yüzde 30’lara çıkarken, hiç sigara içmeyen bir bireyin akciğer kanserine yakalanma riski yüzde 1’den daha düşük.

Kanser riski, sigara sayısı, sigara içme mühleti ile de yakın bağ gösteriyor. Sigaranın bırakılması ile kanser gelişme riskinde azalma meydana geliyor. Bu risk azalması yüzde 20-90 oranında olabiliyor. Sigarayı bırakmayı takiben 5’inci yılda risk grafiğinde bariz bir iniş gözlenirken, 15’inci yıldan sonra yüzde 80-90 risk azalması kelam konusu oluyor.

Bu riskin sigara içmemiş bir bireyin grafik özelliğine hiçbir vakit gerilemeyeceği de akılda tutmak gerekiyor. Bu nedenle bu ölümcül hastalıktan korunmakta en kıymetli adım sigaraya hiç başlamamak, şayet kullanım kelam konusu ise bırakmaktır.