Konstipasyon yani kabızlığın hem çocuk hem de ailesinin ömür kalitesini bozan büyük bir sorun. Okul öncesi çocukların yaklaşık yüzde 3’ünde, okul çağındaki çocukların ise yüzde 1 ile 2’sinde kabızlık görülüyor.

Dışkılamada zorluk yahut gecikme kabızlık olarak söz edilse de teşhis kriteri olarak; haftada 3’ten daha az sayıda dışkılaması, dışkının sert ve modül kesim olması, dışkılama sırasında zorlanarak ve ağrı çekme şikayetlerinin olması gerekiyor.

Kabız bebeklerde huzursuzluk, karında şişlik, daima ağlama, sert kakaya bağlı makatta çatlak görülürken daha büyük çocuklarda karın ağrısı, makattan kan gelmesi, dışkı kaçırma, idrar yolu enfeksiyonları ve iştahsızlık görülür.

Çocukluk devrinde ise yanlış beslenme, hormonal ve metabolik bozukluklar, tuvalet alışkanlığı kazandırma, tuvaleti erteleme, bağırsakta yahut onu uyaran sonlarda bozukluk, kullanılan ilaçlar ve ruhsal nedenlere bağlı kabızlık görülüyor.

Çocuklarda kabızlık en sık ek besine geçiş ve tuvalet alışkanlığının kazandırılması periyotlarında görülüyor

Bebeklerde en sık nedenler ortasında annenin kabız olması ve az su tüketimi, ek besine başlandığı periyot, tuvalet alışkanlığı kazandırılması basamağında, fazla inek sütü tüketmesi, kan ilacı kullandığı devirde görebiliyoruz.

Çocuklarda az su tüketimi, lifli besinler yerine abur cubur, bol karbonhidratlı ve fastfood usulü beslenme bozukluklarında kabızlık görebiliyoruz. Bilhassa pilav, makarna, pirinç lapası, patates, muz, fazla süt tüketimi de kabızlığa neden olabiliyor.

Bağırsakta darlık yahut tıkanıklık üzere anatomik bozukluklar ile serebral palsi, omurilik tümörü üzere bağırsağı uyaran sonlarda hasar durumunda görebiliyoruz. Makatta yırtık ya da darlık hastanın dışkılamayı ertelemesine o da kabızlığa neden olmaktadır.

Tiroit bezinin az çalışması üzere hormonal bozukluklarda kabızlık artabiliyor. Oyun yahut çizgi sinema izleyen çocuklar tuvalet gereksinimini ertelemektedir. Aile içinde meseleler, anne ile babası boşanması kademesinde, yeni kardeş yahut yeni okula başlama üzere nedenler ruhsal sebepleri oluşturuyor.

Tetkik olarak; düz karın grafisi, rectal bölgeye endoskopi, dışkılamanın grafi olarak kıymetlendirilmesi ve biyopsi tanıyı koymada yardımcıdır. Tiroit, diyabet, çölyak üzere hormonal ve metabolik bozukluklar için kan tetkiki istenir.

Öncelikle aile ve çocuğa kabızlık hakkında bilgi verilmeli, tedavisinin mümkün olduğu ve sabır ile üstesinden gelinebileceği anlatılmalıdır. Hormonal yahut metabolik bozukluk varsa tedavisi düzenlenmelidir.

Ruhsal bozukluk durumunda aile ve öğretmenleri ile konuşup çocukla birlikte sorunu çözmeye yönelik adımlar atılmalı. Gerekirse pedagojik takviye sağlanmalıdır.

Bol bol su ve sıvı besinler ile lif yüklü sebze-meyve tüketilmeli. Abur cubur, fast food üslubu beslenme diyetten çıkarılmalı. Kabızlık yapan besinlerin porsiyonu azaltılıp daha az yenmelidir. Fazla süt ve süt eserleri tüketimini önermiyoruz.

Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmek, pilav-makarna yerine bulgur pilavı yemesini öneriyoruz. Gün içinde bağırsak hareketlerini uyaracak antrenmanlar yapılabilir. Çocukların aktivite yapmaları desteklenmelidir.

Tuvalet nizamı oluşturulmalı, tuvaleti ertelememesi konusunda çocukla konuşulmalıdır. Her sabah kahvaltıdan sonra gereksinimi olmasa da 5 dakika tuvalette oturup ıkınması öneriliyor. Böylece dışkılama alışkanlığı kazanacak. Bebeklerde beslenmeden 1 saat evvel masaj yapılabilir. Ilık banyo yaptırmak yahut gövdesine kadar ılık su dolu kovaya sokmak faydalı olacaktır. Ek besine başladıysa erik, elma, armut verilebilir. Nizamlı ve ağrısız dışkılaması için hekimin önerisi ile şurup, lavman ve kremler kullanılabilir.