Derleyen: İhsan Dindar / Milliyet.com.tr – 2019 yılının sonunda Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve kısa bir müddette tüm dünyaya yayılan koronavirüs salgınıyla uğraş devam ediyor. Aşılama çalışmalarının sürat kazanmasıyla birlikte kimi ülkeler uzun müddettir uyguladıkları kısıtlamaları hafifletirken, birtakım ülkeler de bunları kaldırma yoluna gitti. Lakin ne olursa olsun yüksek vefat oranları pek çok yerde önlemlerin devamını zarurî kılıyor.

Birleşmiş Milletler’in hazırladığı bilgilere nazaran, günümüzde nüfusun yüzde 57’den fazlası büyük kentlerde yaşıyor. Tam bir yüzyıl evvel bu sayı yüzde 15 düzeylerine yeni ulaşmıştı. Kentli nüfusun artması ve bununla gerçek orantılı olarak kentlerdeki insan yoğunluğunun da oluşması, salgın periyodunda tehlikeyi daha da artırmış durumda.

Bu noktada global çapta büyük kayıplara neden olan koronavirüs pandemisi, bilhassa büyük kentlerdeki ömrü olumsuz istikamette etkiledi. Kayıpların değerli bir kısmı de bu kalabalık yerleşimlerde gerçekleşti.

LİSTEDE 60 KENT VAR

Önde gelen mecmualardan The Economist’in, Economist Intelligence Unit (EIU) isimli ünitesi tarafından hazırlanan ve 2021 yılına dair inançlı kentlerin yer aldığı endeks dikkat çekti. The Economist’in yayınladığı bu endekse nazaran 60 kentin altyapı, dijital hayat, şahsî güvenlik üzere farklı çevresel faktörü içeren 76 güvenlik göstergesi sıralandı.

Geçtiğimiz yıl da gibisi bir listeye imza atan The Economist, bu yıl farklı olarak pandemiye hazırlık ve Kovid-19 vefat oranı üzere bedelleri de araştırma sonuçlarına eklendi. Economist Intelligence Unit’in oluşturduğu sıralamaya nazaran Kopenhag, Toronto, Singapur, Sidney ve Tokyo korona sonrası devir için dünyanın en inançlı birinci 5 kenti olarak açıklandı. Pekala, bu kentlerde durum nasıl?

KOPENHAG, DANİMARKA

Danimarka’nın başşehri Kopenhag, listenin doruğunda yer alıyor. Hava kalitesi, atık idaresi, sürdürülebilirlik programları ve yenilenebilir güç kaynaklarının kullanımı bisikletler kenti Kopenhag’ı ön plana çıkaran ögeler ortasında yer alıyor. Eylül ayına kadar kimi pandemi kısıtlamalarının devam ettiği Kopenhag, bu tarihten sonra olağana dönüş uygulamalarına da başladı.

Kopenhag’da hem kent sakinlerine hem de turistlere yönelik fiyatsız PCR testi mevcut. Dünyanın en inançlı kentlerinden biri olarak da kabul edilen Kopenhag’da beşerler bilhassa bu devirde yüklü olarak park ve bahçelerde toplumsallaşmayı tercih etti.

TORONTO, KANADA

İstikametimizi uzak bir rotaya gerçek çeviriyoruz. Bu seferki durağımız Kuzey Amerika’nın en kıymetli kentlerinden biri olan Toronto. Onlarca gökdelene mesken sahipliği yapan Toronto, Kanada’nın en kıymetli finans merkezi pozisyonunda. Altyapı ve etraf güvenliği konusundaki başarılı uygulamaları sayesinde Toronto, Kopenhag’ın akabinde listede ikinci sırada yer almayı başardı. Aşı programına dahil olan insan sayısının epey yüksek düzeylerde olduğu Toronto, olağanlaşma konusunda da oldukça bir ara katetti.

Yaklaşık 6 milyon insanın yaşadığı bir kent olan Toronto’da, pandemi sürecinde tıpkı Kanada’nın öbür kentlerinde olduğu üzere sıkı karantina kuralları uygulandı.

SİNGAPUR

Singapur dünyanın ayakta kalan az sayıdaki kent devletlerinden biri. Uzak Doğu’nun en değerli finans merkezlerinden olan Singapur, geçmişte bir İngiliz kolonisiyken günümüzde bağımsız bir kent devleti olarak varlığını sürdürüyor. Etrafı Malezya topraklarıyla çevrili olan Singapur, günümüzde dünyanın en müreffeh ülkeleri sıralamasında üst sıralarda yer alıyor.

Dijital güvenlik, altyapı, temas takibi ve sıhhat güvenliği üzere bahislerdeki uygulamalarıyla ön plana çıkan Singapur, The Economist’in araştırmasına nazaran listede üçüncü sıraya yerleşti. Nüfusun yüzde 80’den fazlasının aşılandığı Singapur’da pandeminin başlangıcından bu yana temaslı insanları takibe yönelik çalışmalar, sıkı bir formda sürdürüldü. Çin’de ortaya çıkan salgından birinci etkilenen yerlerden Singapur, uzun vadeli karantinaların akabinde yakın vakitte olağanlaşma adımlarını atmaya başlamıştı.

Turistik merkezlerin hudutlu sayıda ziyaretçi kabul edebildiği Singapur’da ülkeye gelen yabancılara da hastalık takiplerinin sağlanması ismine bir kod tanımlanıyor.

SİDNEY, AVUSTRALYA

Singapur’dan biraz daha güneye, Avustralya’ya geçiyoruz. Bu devasa ülkenin en ünlü kentlerinden biri olan Sidney, bulunduğu coğrafya prestijiyle salgından birinci etkilenen yerlerden biri oldu. Pandemide sonlarını kapatan birinci ülkelerden biri olan ve bu uygulamasını 2022’ye kadar da sürdüreceğini açıklayan Avustralya’da, sıkı karantina şartları devam ediyor. Elbette tıpkı kurallar, Sidney için de geçerli.

Lakin aşılanma kampanyasına Sidney sakinlerinin gösterdiği ilgi sonrası, kasım ayı prestijiyle birtakım kısıtlamaların kaldırılabileceği öngörülüyor. Avustralya’nın bu hoş kenti, dünyada koronavirüs mevt oranlarının en düşük olduğu ülkeler ortasında yer alıyor. 

TOKYO, JAPONYA

Listenin beşinci sırasında Sidney’in hayli kuzeyinde yer alan bir kent bulunuyor. 40 milyona yaklaşan nüfusuyla dünyanın en büyük metropolü pozisyonundaki kenti olan Tokyo, Çin’e olan yakınlığı nedeniyle pandemiden birinci etkilenen kentlerden biri oldu. Tokyo’da hem hükûmet hem de mahallî idare, bilhassa yaşlı nüfusunun yüksek olması nedeniyle pandemiyle gayret konusunda epey hassas davrandı. 

Tokyo, sıhhat hizmetlerine erişim, beklenen ömür mühleti ve akıl sıhhatinin korunması üzere başlıklarda da öne çıkıyor. Pandemiye hazırlık konusunda da epey başarılı bir ara kat eden Tokyo, ağır nüfusuna karşın öteki kentlere nazaran süreci daha başarılı bir biçimde yürüttü.

Olimpiyat oyunlarının, pandemi kapsamında alınan tedbirler nedeniyle 1 yıl gecikmeli olarak gerçekleştirildiği Tokyo’da, bu dev tertibe hazırlık açısından kentteki nüfusun yüzde 60’lık bir kısmı tüm kurumların katkı sağladığı bir kampanyayla aşılandı. Güçlü ulaşım ağlarına sahip olan Tokyo, bilhassa demir yolu ilişkileri sayesinde ülkenin geri kalanıyla pandemi periyodunda dahi etkileşime açık kaldı.

İSTANBUL, TÜRKİYE

Listede yer alan kentlerden bir başkası de İstanbul. 60 kentin yer aldığı listede 37. sırada yer alan İstanbul, bilhassa sıhhat hizmetlerine erişim ile ön plana çıkıyor. Dünyanın en kıymetli metropollerinden biri olarak kabul edilen İstanbul, yaygın aşılama kampanyasıyla gibisi nüfusa sahip pek çok kentin de önünde yer alıyor.