Uzman Klinik Psikolog Selvinaz Çınar Parlak, 8 Mart Dünya Bayanlar Günü’nde pandemi sürecinde bayan olmayı ve bu devrin bayanlar üzerindeki tesirlerini kıymetlendirdi.

Pandemi travmatik bir hal aldı

Pandemi sürecinin hayatın doğal akışını bozduğunu aktaran Selvinaz Çınar Parlak,  insanların hayatlarını büyük oranda konutlarında sürdürmek durumunda kaldığını hatırlattı. Bu süreçte aile sisteminin doğal akışının da bozulduğunu söyleyen Selvinaz Çınar Parlak, “Aileler üzerindeki hem ruhsal hem de fizikî yük artarak gerilime neden olmaktadır ve bu uzun vadeli gerilim epeyce önemli travmatik bir süreç haline gelebilmektedir” dedi. 

Günlük ömrün yükü bayanlarda kaldı

Aile sisteminde “bakım verme” rolünün daha çok bayana atfedildiğini anlatan Uzman Klinik Psikolog Selvinaz Çınar Parlak, bilhassa ataerkil toplumlarda ailenin bakım vereninin anne olduğunu söyledi. Bayanların gereğince desteklendiklerinde bakım veren rolünde epey olumlu tecrübeler ve güçlü hisler yaşayabildiğini belirten Selvinaz Çınar Parlak, şöyle devam etti: “Ancak pandemi sürecinde aileler toplumsal izolasyon ve dayanağın azalması,  meslek hayatının olumsuz etkilenmesi, maddi kasvetler üzere birçok zahmetle karşı karşıya kaldılar. Çocukların eğitimlerinin aksaması, ömür şekli ve alışkanlıklarının büyük ölçüde değişmesi, pek çok ek sorumluluk ve yükleri beraberinde getirdi. Günlük hayatı organize etmekteki zorluk ve yüklerin, büyük oranda bayanlar ve annelerde kaldığını görmekteyiz.” 

Bayanın yaşadığı travma aileyi tesirler

Taşıyabileceğinden fazla sorumluluk ile karşı karşıya kalmanın bayanların telaş seviyelerini artırdığını aktaran Selvinaz Çınar Parlak, bu süreçte çiftlerin irtibatının ve sorumlulukları eşit paylaşmalarının her zamankinden daha da kıymetli bir hale geldiğini söyledi.

Uzman Klinik Psikolog Selvinaz Çınar Parlak, şu ihtarlarda bulundu: “Kadınlara yüklenen fazla sorumluluklar dert seviyesini arttırmakta, gerilime yol açmakta ve uzun vadeli kronik gerilim ve telaş hali de ruhsal meselelere dönüşebilmektedir. Tükenmişlik sendromu, depresyon ve tasa bozuklukları uzun müddetli ve kronik gerilim sonucu ortaya çıkabilmektedir. Bu süreçte bayanların yüklerinin arttığı ve gerilim yaşadıkları meskenlerde pandemi, travmatik bir sürece dönüşmektedir ve bayanın yaşadığı travma tesiri tüm aileyi kaçınılmaz olarak etkileyecektir.” 

Toplumsal radyoaktivite yaşanabilir

Pandemi şartlarının aile üzerinde yarattığı gerilimin aile içi irtibatı bozduğunu tabir eden Selvinaz Çınar Parlak, ebeveynlerin ruhsal sıhhatinin da olumsuz etkilendiğini lisana getirdi. Bu durumun aile sistemini olumsuz etkileyecek kalıcı sıkıntılara yol açabildiğini anlatan Selvinaz Çınar Parlak, şöyle devam etti: 

“Pandemi sürecinde aile içi şiddetin arttığını, çocuklarda istismar oranlarında artış olduğu ve boşanma oranlarının da süratle artışa geçtiği bildirilmektedir. Anne ruhsal açıdan kötüleştiğinde çocuklara gereken duygusal dayanağı veremeyecektir, bu kuvvetli süreçte duygusal takviye alamamış çocuklar da travmatize olacaktır.  Aile sisteminde bilhassa bakım veren anne ya da baba ruhsal olarak hastalandığında başka aile üyeleri de bu durumdan olumsuz etkilenmekte ve uzun periyodik kronik problemlere yol açabilmektedir. Böylelikle toplumsal ruh sıhhati da olumsuz etkilenmektedir.  Bu durumları Yolanda Gampel, 2009 yılında “radyoaktivite”   kavramı ile isimlendirmiştir.” 

Kuvvetli şartların travmaları jenerasyonlar uzunluğu sürebilir

Annenin yaşadığı gerilim ve travmatik izlerin çocuğun da ruhsallığında derin yaralara yol açtığını aktaran Selvinaz Çınar Parlak, savaş devirlerinde ve güçlü şartlarda yaşanan travmaların bıraktığı izlerin kuşaklar uzunluğu tesirli olabildiğini söyledi.

Radyoaktivite kavramının, aile içinde yaşanan travmanın bulaşma ve yayılma gücünü tabir ettiğini söyleyen Selvinaz Çınar Parlak, “Bir anne ruhsal sıkıntılar yaşadığında çocukları da etkilenir ve bir aile travmatize oluyorsa bundan kuşaklar uzunluğu nesiller etkilenebilir, birebir vakitte toplumsal problemlere yol açar. Toplumsal ruh sıhhatimizi korumak ve sağlıklı çocuklar yetiştirmek için bayanları ve anneleri güçlendirmek önceliğimiz olmalıdır. Annenin ruh sıhhati son derece kıymetlidir ve kesinlikle dikkate alınmalıdır” dedi. 

Çocukların bakımı eşit oranda paylaşılmalı

Çocuklara bakım verme yükünün ebeveynlerce eşit oranda paylaşılması gerektiğini tabir eden Selvinaz Çınar Parlak, bayanlara, kendilerine ferdî vakit ayırabilmeleri konusunda dayanak olunması gerektiğini de söyledi. Selvinaz  Çınar Parlak öbür tekliflerini şöyle sıraladı: “Bakım yüklerinin ve mesken içi sorumlulukların paylaşılmasına imkan sağlanmalıdır, aile bir bütün olarak sorumlulukları paylaşmalıdır. Pandeminin yarattığı olumsuz durumlarda toplumsal takviye alabileceği kamu kurum ve kuruluşlardan yardım talep etmelidirler. Aileler, çocuklar ve bayanlar için toplumsal hizmet imkanları daha etkin hale gelmelidir. Bayanların mesken ve aile içi sorumlukları ile artan yükleri konusunda dayanak alabilecekleri hizmet imkanları ve yararlanabilecekleri kamu hizmetleri oluşturulmalıdır.” 

Bayanlara yeni toplumsal sistemler gerekiyor

Annelik ve babalık fonksiyonlarının de iyi yapılandırılması gerektiğini aktaran Uzman Klinik Psikolog Selvinaz Çınar Parlak, bayanların ve çocukların fizikî gereksinimlerinin karşılanması kadar ruhsal gereksinimlerinin karşılanmasının da değerli olduğunu lisana getirerek kelamlarını şöyle tamamladı:

“Bu süreçte babaların, çocuklarının ruhsal süreçleri hakkında ciddiyetle bilgilendirilmesi ve süreci destekleme çalışmalarına iştiraki için destekleyici çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bayanların güçlendirilmesi ailenin sıhhati açısından çok derece değerlidir. Yardıma muhtaçlık duyan bayanların taleplerini karşılayacak toplumsal sistemler gereklidir. Ailelerin farkındalığı için psikoeğitimler ve ruhsal dayanak düzenekleri gerekmektedir. Gerilim altında olan tüm bayanlar ertelemeden ruhsal takviye hizmetlerinden yararlanmalıdır.”