Aralık 2019’dan itibaren hayatımıza dahil olan Kovid-19’un bilhassa yaşlı şahıslarda ve ek hastalığı olanlarda daha ağır seyrettiği biliniyor. Tüm kanserlerin yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan ve savunma sistemi baskılanmış olan hematolojik kanserli hastalar, uygulanan kemoterapinin tipi, hastalığın komplikasyonları ve birlikte bulunan hastalıkları nedeniyle Kovid-19 hastalığına daha fazla yakalanma riski taşıyor. Kovid-19’a yakalanmış kanser hastalarında ağır bakım ve ventilasyon gereksinimi, sepsis, sitokin düzenlenme bozukluğu, çoklu organ yetmezliği ve mevt daha sık gözleniyor. 

Yakın vakitte kemoterapi almış ve Kovid-19 PCR testi müspet çıkan kanser hastalarında mevt oranının 30 gün içinde yüzde 30’lara vardığını belirten Hematoloji Uzmanı Prof.Dr. Ali Uğur Ural, “Hematolojik kanserli olaylar Kovid-19’u geçirdikleri halde, lenfosit alt kümelerindeki anormallikler nedeniyle semptomlardan 15 gün yahut daha sonra bile antikor olumluluğu gözlenmiyor” diye konuştu. 

Kanser tedavileri, Kovid-19 tedavisini güçleştiriyor

Hematolojik kanserli olaylara kemoterapi, radyoterapi, hedeflenmiş tedavi yahut immün tedaviler uygulanmasının, Kovid-19 hastalığının tesirlerini kötüleştirirken tedavisini de güçleştirdiğini belirten Hematoloji Uzmanı Prof.Dr. Ali Uğur Ural, “İmmün sistemi baskılanmış olan lösemi ve lenfoma hastaları hipogammaglobulinemi, lenfopeni, nötropeni, steroid uygulanması, ileri yaş, birlikte bulunan hastalıklar, sık transfüzyon, hastane ortamında sık bulunmaları nedeniyle daha sık Kovid-19’a yakalanıyorlar” dedi.

Hematolojik kanserlerden kimileri hastalığın seyri prestijiyle acil tedavi gerektirmezken kimileri hem acil hem de yüksek doz kemoterapi, yüksek doz radyoterapi ve hatta kök hücre nakli gerektirdiğini söyleyen Prof.Dr. Ali Uğur Ural, “Kovid-19 varlığında hematolojik kanserli olayların idaresinde de bu nedenle sorunlar ortaya çıkıyor. Bunun yanında hematolojik kanserli tüm hastalar- bilhassa akut lösemili ve kök hücre nakli adayı/nakil olanlar- maske kullanıp, ferdî hijyenine dikkat edip ve toplumsal aralığa hastalıkları nedeniyle uydukları için Kovid-19 krizine bakmaksızın kollayıcı önlemleri uyguluyorlar ve böylelikle Kovid-19’a yakalanma risklerini kendileri düşürüyorlar.  Ancak Kovid-19 ve komplikasyonlarının tedavisi ile birlikte hematolojik kanserli hastalarda bilhassa küratif nitelikte tedaviler istikrarlı olarak uygulanmalıdır” dedi.

Aşı uygulamaları tesirli seviyeye ulaşana kadar dikkat edilmesi gerekenler

Prof.Dr. Ali Uğur Ural, Kovid-19’a karşı tesirli aşı bulunana kadar hematolojik kanser hastaları açısından en uygun yaklaşımları şu formda sıraladı:

– Ateş yüksekliği, teneffüs zahmeti, öksürük üzere Kovid-19 belirtilerinin takip edilmesi,

– Belirti vermeyen taşıyıcıların belirlenmesi,

– Hasta bazında kıymetlendirilerek tesirli lakin morbiditeyi artırmayan kemoterapi uygulanması,

– Kemoterapi kür ortalarının mümkünse açılması,

– Nötropeni riskinin azaltılması için kemoterapilerle birlikte büyüme faktörü takviyesi sağlanması,

– Yalnızca acil ve hayatı tehdit eden durum varlığında kök hücre naklinin uygulanması,

– Kök hücre nakli yapılamayan olayların kemoterapi ile takip edilmesi,

– Kök hücre vericilerinden kök hücrelerin erken olarak toplanarak saklanması,

– Elektif süreçlerin mümkünse ertelenmesi,

– Daha az immün baskılayıcı ilaç kullanılması,

– Kan ve trombosit transfüzyon eşiklerinin düşürülmesi,

– Yatırılarak tedaviye başlanacak hastaların kesinlikle Kovid-19 PCR testine gönderilmesi gerekiyor.