Koronavirüs pandemisi aşı çalışmalarının gündeme gelmesine karşın hepimizin hayatında gerçekliğini koruyor. Karantina uygulamalarının yine başlaması ve yılbaşında duyurulan dört günlük tam kapatma açıklaması milyonca vatandaşımızın meskenlerine kapanmasına sebep oldu. 

Bu periyotta psikolojimizi nasıl koruyacağımıza dair ipuçları veren Beslenme, diyet ve ruhsal danışmanlık hizmetlerini bir ortaya toplayan Psikolog G. Tansu Ocak, belirsizlik nedeniyle ortaya çıkan tasa ve gerilimin neden olduğu duygusal yeme davranışına dair pahalı bilgiler verdi. Psikolog Ocak, artan gerilim seviyesinin kalorisi yüksek yiyeceklere yönelmemize neden olduğunu ve gerilim hasebiyle açlık hissimizi denetim etmemizin zorlaştığını söyledi. 

‘Artan gerilim kortizol düzeyini yükseltiyor ve daha aç hissediyoruz’ 

Pandeminin yarattığı belirsizliğin gerilim ve telaş bozukluklarına yol açtığını vurgulayan Psikolog Ocak, “Pandemi periyodunda bilhassa de konutlara kapandığımız karantina vakitlerinde beslenmemizde en çok karbonhidratlı yiyeceklere tartı vermeye başladık. Kalorisi yüksek ve karbonhidratlı yiyeceklere yöneldik. Hatırlarsanız şayet pek çok kişi o devirde mutfağa girip ekmek, poğaça üzere yiyecekler yapmaya başladı. Bunun nedeni bedenimizin gerilimli vakitlerde kortizol hormonu salgılaması. Gerilim münasebetiyle kortizol düzeyimizin yükselmesi bizim kendimizi daha aç hissetmemize ve bu cins yiyecekleri daha fazla tüketmemize neden oldu diyebilirim” sözlerini kullandı. 

 ‘Patalojik yeme davranışı sergiledik’ 

Hislerimizle baş edemeyip, aç olmadığımız halde yemek yediğimizi belirten Psikolog Tansu Ocak, “Eminim ki birçok danışanım üzere pek çok kişi de yüksek kalorili yiyecekleri yedikten sonra suçluluk ve pişmanlık duygusu hissetti. Kendilerini kısıtlamaya karar verdiler ve kendilerine bir daha bu kadar yemeyeceklerine dair kelam verdiler. Ne yazık ki yüksek tasa, gerilim ve olumsuz hisler münasebetiyle kendilerini yeniden tıpkı döngü içerisinde buldular. Bunlar duygusal yemenin belirtilerindendir. Pandemi devrinde çok ya da patalojik yeme davranışı sergilememiz olumsuz fikir ve hislerimizden kurtulmak için yaptığımız davranışlardı. Olumsuz hisler ve yaşantılar varsa kişinin onlarla yüzleşmesi gerekiyor, yok sayması görmezden gelmesi değil. Hislerimizi bastırmaktan kaçınmalıyız ki geliştirdiğimiz ve istemediğimiz yeme davranışları ortadan kalksın. Kişi bu döngünün farkına varabilir lakin bunun önüne nasıl geçeceğini, o kısır döngüden nasıl çıkacağını bilemeyebilir işte o noktada bir uzmandan profesyonel dayanak alması gerekiyor” dedi. 

Duygusal yemenin önüne nasıl geçebiliriz? 

İçinde bulunduğumuz ruh halini anlamak için harekete geçmeden evvel bir mühlet duraklamanın açlık fikrini uzaklaştıracağını söyleyen Ocak, “Aşırı yemeyi önlemenin en faydalı yollarından biri, birinci etapta neden olduğunu anlamaktır. Gerilimli olmak yahut sıkılmak dâhil, çok yemenin birçok nedeni vardır. Kendinizi çok sık yemek yerken yahut bir oturuşta çok yemek yerken bulursanız, bir dakikanızı ayırın ve düşünün. Birinci olarak, aç olduğunuz ve beslenmeye gereksiniminiz olduğu için mi yediğinizi yoksa diğer bir nedenden ötürü mı yediğinizi belirlemeniz değerlidir. Yemek yemeden evvel gerilimli, sıkılmış, yalnız, öfkeli, umutsuz yahut telaşlı üzere hissettiğiniz şeye bilhassa dikkat edin. Yalnızca durumu anlamak için duraklamak, kıymetlendirmek, sizi neyin çok yemeye zorladığını anlamaya ve gelecekte çok yemeyi önlemeye yardımcı olacaktır” biçiminde konuştu.

‘Cezbedici yiyecekleri etrafınızdan uzaklaştırın’

Fazladan yemeyi engellemek için cezbedici yiyecekleri göz önünden uzaklaştırmamız gerektiğini belirten Psikolog Ocak, “Tezgâhta bir kavanoz kurabiye yahut bir kâse renkli şeker olması mutfağınızın görsel cazipliğini artırsa da, fazladan yemeye teşvik edecektir. Gözünüzün önünde cezbedici yiyeceklerin olması, aç olmadığınızda bile sık sık atıştırmaya neden olacaktır. Bu nedenle, şekerli unlu mamuller, şekerlemeler, cipsler ve kurabiyeler üzere bilhassa cezbedici yiyecekleri kiler yahut dolap üzere gözden uzak olan yerlerde tutmak en iyisidir” tavsiyelerinde bulundu. 

Psikolog Tansu Ocak tekliflerini şu halde sıraladı:  

Susuz kalmayın:

 Uygun ölçüde sıvı alımını sürdürmek genel sıhhat için kıymetlidir ve gerilime bağlı çok yemeyi de önlemeye yardımcı olacaktır. Aslında, araştırmalar kronik dehidrasyon ile yüksek obezite riski ortasında bir ilgi bulmuştur. Ayrıyeten susuz kalmak ruh hali, dikkat ve güç düzeylerinde değişikliklere yol açacak ve bu da yeme alışkanlıklarınızı etkileyecektir. 

Harekete geçin:

Gün boyunca meskende kalmak, aktivite düzeyinizi önemli formda etkileyerek can meşakkatine, gerilime ve atıştırma sıklığının artmasına neden olabilir. Bununla gayret etmek için günlük fizikî aktiviteye vakit ayırmak yarar sağlayacaktır. 

Araştırmalar, fizikî aktivitenin ruh halini olumlu istikamette etkilediğini, gerilimi azaltarak ağır telaş, kaygı, ümitsizlik üzere hislerle baş etmede yardımcı olduğunu ve bunun da gerilimli vakitlerde yeme sıklığındaki azalmanın meydana gelmesinde tesirli olduğunu göstermiştir.

Can kahrını önleyin:

Gün içerisinde boş vaktiniz olduğunda, o gün için yapılacaklar listenizle uğraştıktan sonra can kasveti süratle başlayabilir. Lakin boş vaktinizi iyi kıymetlendirerek can problemi önlenebilir. Herkesin her vakit denemek istediği hobileri yahut ağır programlardan ötürü ertelenen projeleri vardır. Artık yeni bir marifet öğrenmek, bir konut tadilatı projesinin üstesinden gelmek, hayat alanlarınızı düzenlemek, bir eğitim kursu almak yahut yeni bir hobi edinemek için kusursuz bir vakit. 

Yeni bir şey öğrenmek yahut bir projeye başlamak yalnızca can külfetini önlemekle kalmaz, birebir vakitte kendinizi daha başarılı ve daha az gerilimli hissetmenize de neden olur. Bu da mutfakta geçireceğiniz vaktin azalmasına sebep olacağı için fazladan yemek yemenizi engelleyecektir.

Öfkeli, umutsuz yahut stresliyseniz, genel sıhhatinizi korumak her zamankinden daha kıymetlidir diyen Psikolog Tansu Ocak, “Besleyici yiyecekler yemek, kendinizi sağlıklı ve keyifli tutmanın yalnızca bir kesimidir. Kendinize şefkat uygulamak ve mevcut şartlar altında elinizden gelenin en iyisini yapmak ruhsal açıdan da iyi hissetmeniz için epey değerlidir. Kısıtlamalarla gelen bu vakti zihniniz ve vücudunuzla, yeni ve sağlıklı bir ilgi geliştirmek için bir fırsat olarak değerlendirebilirsiniz” diyerek kelamlarını sonlandırdı.