Ağız ve Diş Sıhhati Uzmanı Ayşegül Doğan Kovid-19 virüsünün hücre içerisine girmesine neden olan hücre reseptörünün ağız mukozasında, bilhassa lisan, yanak ve diş eti dokularında daha fazla bulunduğu ve bu nedenle diş tedavi uygulamalarının Kovid-19 açısından yüksek risk taşıdığını söyleyerek “Diş doktorlarının yeni koronavirüs enfeksiyonundan etkilenme riski pek çok sıhhat çalışanından daha fazladır” dedi.

Ağız ve diş sıhhati hizmetlerinin sunumunda Kovid-19 enfeksiyonu için muhtemel bulaş yollarını üç başlıkta toplayan Doğan, “Bunlardan birincisi; teneffüs sekresyonlarının ve ağız sıvılarının damlacık yoluyla yayılması, inhalasyonu yani oral, nazal ve göz mukozalarıyla temasıdır.

İkincisi; kan, ağız sıvıları ve hastadan elde edilen başka malzemelerle direkt temastır.

Üçüncüsü ise diş tedavileri sırasında toplumsal uzaklığın sağlanamaması ve enfekte bireylerin konuşma ya da öksürme sırasında oluşturduğu damlacık ve aerosollere maruziyettir” sözlerini kullandı.

Sıhhat Bakanlığı tarafından 23 Mart 2020 tarihinde yayınlanan Koronavirüs Bilim Konseyi kararlarına nazaran pandemi periyodunda uygulanacak tedbirleri hatırlatan Doğan, ”Buna nazaran sıhhat işçisi direkt temas içermeyen süreçler sırasında hasta ile en az 1 metre uzaklıkta bulunmalı, teneffüs yolu semptomları olan hastalarda acil olmayan süreçler ertelenmelidir.

Diş tedavileri sırasında eldiven, gözlük/siper, önlük, bone, N95/FFP2 yahut muadili maske kullanılması gerektiği bildirilmiştir.

Ayrıyeten pandemisi sürecinde Kovid-19 tanısı konulan ya da kuşkusu bulunanların rutin diş tedavilerinin yapılmaması ve öteki tüm bireylerin acil olmayan diş tedavilerinin ertelenmesi istikametinde karar alınmıştır” açıklamasında bulundu.

Diş tabiplerinin Kovid-19’dan 3 kademeli olarak korunması gerekiyor

Kovid-19 enfeksiyonuna karşı diş doktorlarının alması gereken tedbirlerin üç etaplı olduğunu söyleyen Doğan, ”Birincil (temel) müdafaa ehemmiyetleri, tek kullanımlık materyallerin tercih edilmesi üzere standart tedbirlerdir.

İkincil müdafaa tedbirleri, izolasyon kıyafetleri ve cerrahi giysilerin standart prosedürlere ek edilmesidir.

Üçüncül muhafaza tedbirleri, Kovid-19 enfeksiyonu olduğu saptanan bir hastaya süreç yapılması sırasında gereken önlemleri almaktır.

Bu durumda özel gözetici kıyafet, N95 maske, tek kullanımlık lateks eldiven ve geçirgen olmayan ayakkabı kılıfı üzere tedbirler alınmalı” tekliflerinde bulundu.

Pandemi sırasında uygulanması önerilen acil diş tedavileri

Doğan, 23 Mart’ta alınan Koronavirüs Bilim Konseyi kararlarına nazaran Kovid-19 pandemisi sırasında uygulanması önerilen acil tedavilerini şöyle açıkladı:

-Pulpa enflamasyonu kaynaklı şiddetli diş ağrısı

-Pericoronitis yahut 3. molar diş kaynaklı şiddetli ağrı

-Postoperatif gelişen osteitis, alveolitis

-Lokalize ağrı ve şişmeye neden olan apse yahut bakteriyel infeksiyon

-Ağrı yahut yumuşak doku travmasına neden olan diş fraktürü

-Travmaya bağlı diş avülsiyonu/lüksasyonu

-Oral mukozanın akut ve ağrılı lezyonları/ülserasyonları

-Hayatı tehdit edici ya da denetimsiz kanamalar

-Radyoterapi ve kemoterapi alması planlanan ya da almakta olan ve organ nakli planlanan hastaların tedavileri

-Medikal sorunları için konsültasyon istenilen hastalar

-Dikiş alınması

-Geçici onarım kaybı/kırıklarının ve hareketli protez kullanımına mahzur olan vurukların aerosol oluşturmayacak biçimde tedavisi

-Ortodontik tedavi görmekte olan hastaların braket ve tellerinin yerinden çıkması ve kırılması

-Dudak-damak yarıklı yeni doğanlara beslenme plağı uygulamaları

-Çene eklemi lüksasyonu

-Malignite kuşkusu bulunan durumlarda biyopsi

-Hastanın havayolu açıklığını tehdit eden intraoral/ ekstraoral infeksiyonlar