Bursa’nın tarih fışkıran İznik ilçesinde yeni keşiflerin yanı sıra geçmişte bulunan mezar ve çeşitli eserler de hala gizemini koruyor. Bir zeytinlik içindeki Helenistik Devir’e ilişkin iki kapılı mezar odası da 2001 yılında tarla sahibi tarafından keşfedildi. Tarla sahibinin o periyot attığı taşın aşağı düşmesi sonucu İznik Müze Müdürlüğü yetkililerine haber vermesi ile bulunan mezar odasının iki kapılı Helenistik Periyot mezarı olduğu anlaşıldı.

Periyodun müze yetkililerinin yaptığı incelemeler sonucunda de mezarın içinde ölenlere ilişkin eşyalar, yemek masası ve bir iskelet parmağında altın yüzük bulunarak müdafaaya alındı. Devir periyot defineci istilasına uğrayan mezarın hangi aileye ilişkin olduğu ise hala bilinmiyor.

Mezarın keşfedildiği periyotta İznik Müze Müdürlüğü vazifesini yürüten Taylan Sevil, tarihi mezar hakkında bilgi verdi. Sevil, “İznik’te Helenistik Devir’den kalan yapılardan birisi olarak Berber Kaya bilinir. Berber Kaya yapıtından sonra da Helenistik Devir’e ilişkin bu ikinci kalıntıdır. Burası o periyottan kalan bir tümülüstür.

Tümülüsler ön koridor ve temel mezar odasından ibarettir. Üzeri de bir tepecik halinde örtülmüştür. Bu kalıntılar bize 2001 yılında İznik Müzesi’ne tarla sahibi tarafından bildirildi. Vatandaşın sözüne nazaran o devirde bir delikten aşağı gerçek taş düştüğü bir boşluk olduğu söylenmiştir. İznik Müze Müdürlüğü de bu ihbarı değerlendirmiştir. Burada müze tarafından o devir araştırmalar da yapıldı. Şahsen ben de o vakitler ilgilendim. Burada ön araştırma ve çalışmaları yaptık.

Orjinal halini büsbütün korumuş, ellenmemiş kalıntılar bulundu. Yaptığımız araştırmalara nazaran mezar odasında üç tarafı seki dediğimiz taş yatakları ve üzerinde cesetler vardı. Bir adet yepyeni işlemeli yemek masası ve üzerinde tabaklar ile çeşitli eşyalar bulundu.

Ölülere ilişkin adaklarla birlikte bir iskeletin parmağında altın yüzük de bulundu. Bu Helenistik Dönem’dir ve en eski gömüyü bize işaret etmiştir. Burası Helenistik Devir’den, milattan sonra 1. yüzyıllardan Roma Periyodu 4. ve 5. yüzyıllara kadar kullanılmış bir aile kabristanı olarak devam etmiştir” diye konuştu.

“O vakit bulunanlar İznik Müze Müdürlüğü tarafından müdafaaya alınmıştır. İznik’te Arkeoloji Müzesi açıldığı vakit bütün vatandaşlar ve bizler görebileceğiz. Bizde büyük bir onur duyacağız” diyen Taylan Sevil, “Bu mezarın perişan hali bizleri de üzmektedir. Maalesef muhafaza tedbirleri gereğince alınmamış. Vakit zaman da definecilerin istilasına uğramıştır.

Burada orjinal yataklar kırılmış, kapı kırılmış. Burada orjinal kapının demir halkası da hala yerinde durmaktadır. Yer yer sıva izlerini görüyoruz. Hoş bir taş personelliği yapılan kare planlı bir mezar odasıdır. Üstü tonoz örtüdür. Bu gördüğümüzde tipik bir ön odadır. Kent mezarlığı olarak kullanılan yerde de buna misal bir tümüs vardır. Buralar antik devrin mezarlıklarıdır” halinde konuştu.