Alman “Lufthansa” 2.4 milyar dolar ziyan… Fransız “Air France-KLM” 2.1 milyar dolar ziyan… ABD’li “United Airlines” 600 milyon dolar ziyan… Ve Türk Hava Yolları 772 milyon dolar kâr… Bu sayılar 2021 yılının üçüncü çeyreğinde havacılıkta küresel arenada başa güreşen şirketlerin elde ettiği temel faaliyet kâr ya da zararlarına karşılık geliyor. Tablo açıkça ortada…

Son 1.5 yılı ağır pandemi şartlarında büyük yara alarak geçiren havacılık dalında, aşılanmalar ve hastalığın seyrinin daha da berbata gitmiyor olması ile sayılar ve beklentiler olumluya dönmeye başladı.

Pandemi şartlarına, rakiplerine nazaran birbirinden farklı birçok stratejiyle giren Türk Hava Yolları (THY) pandemi öncesine yani 2019 sayılarına geri dönüş için en savlı oyunculardan biri olduğunu, dün açıkladığı bilanço sayılarıyla açıkça ortaya koydu.

“Dünyada herkesten daha süratli toparlandık” diyen THY İdare Şurası ve İcra Komitesi Lideri İlker Aycı, 722 milyon dolarlık temel faaliyet kârıyla, bu alanda pandemi öncesi devrin dahi önüne geçtiklerini söyledi.

Bu manada Lufthansa, Air France KLM, United Airlines üzere rakiplerinden ayrıştıklarını anlatan Aycı, kârlılığın ve yakalanan performansın sırrını üç unsurda sıraladı:

“1- Yolcuya itimat verdik, bilet erteleme, iade yahut iptal konusunda kimseyi mağdur etmedik.

2- Kargo ve yolcuyu bir ortada taşıdık.

3- Hiçbir maddi yardım almadık lakin her saniye, her işimizde Ankara’nın büyük takviyesini aldık.”

Rakiplerden ayrışıyor

Pandeminin tesirlerini silmeye çalışan bölüm hala 2019’un gerisinde. 2019’daki uçuş trafiğinin 2023 – 2024 devrinde olağana dönmesi bekleniyor. Dal profesyonelleri de buna nazaran strateji belirliyor. Bu olumsuz tabloya karşın ulusal bayrak taşıyıcı havayolu şirketi THY rakiplerinden ayrışarak süratli bir toparlanma sürecine girdi. Bu şirketin birinci 9 aylık bilançolarına da net bir formda yansımış durumda.

Dün genel merkez binasında, zirve idaresini de yanına alarak, basınla bir ortaya gelen İlker Aycı, kelamlarına, “Dünyada herkesten daha süratli toparlandık. Dünya havacılık dalının geri dönüşünü THY’nin bilançolarından izliyor” diyerek başladı.

Bu yılın üçüncü çeyreğinde yolcu gelirlerinin geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 193 artarak 2.4 milyar dolara, kargo gelirlerinin yüzde 45 artarak 969 milyon dolar olduğunu anlatan Aycı, “Üçüncü çeyrek sonu prestijiyle 722 milyon dolar konsolide temel faaliye kâr elde ettik. 2019’un tıpkı periyodunda bu kâr 675 milyon dolardı. Bugün geldiğimiz noktada pandemi öncesi devrin dahi önüne geçen bir performans gösterdik” diye konuştu.

Tam toparlanma 2023’ü bulabilir

2019’daki kapasitenin 2022’de yakalanabileceğini hatta yüzde 3 üzerine çıkılabileceğini anlatan İlker Aycı, kesimde olağana dönüşün 2023 – 2024’te olacağını tabir etti. Uzaktan çalışmanın da içinde olduğu yeni olağanın ne kadar sürdürülebilir olduğunun tartışıldığına dikkat çeken Aycı, “Yüz yüze 1 saatte yapılacak iş internet ve Zoom üzerinden 3 saatte yapılıyor. Geri dönüşler artabilir. Ayrıyeten tatil noktalarına talep artmaya başladı. 2022 daha iyi geçecek” dedi.

‘Diğerleri devletten para yardımı istedi’

THY’nin kriz periyodunda resmi bilakis çevirmesinde ve bu sıçramayı yapmasında bundan evvelki krizlerde aldığı derslerin kıymetli olduğunu belirten İlker Aycı, pandemideki sıçramanın perde ardını anlatırken şu kritik başlıklara işaret etti.

– “Yolcuya inanç verdik: Pandemi krizinin birinci gününden itibaren yolcularla empati kurduk. Biletleri şartsız değiştirdik yahut fiyatlarını iade ettik. Milyar doları aşan nakit çıkışı oldu ancak eserin gerisinde durduk, uçuşları iptal etmedik. Bu çok kritik bir karardı. Cumhurbaşkanımızdan ‘Çok sıkışırsanız yanınızdayız’ dayanağını de aldık. Yolcularımız bu davranışımızı ödüllendirdi.

– Kargo ve yolcu bir ortada taşınıyor: Bir uçağın destinasyonunu planlarken her şey yolcu gelirlerine bakılarak yapılıyordu. Artık bu değişti. Artık kargo ve yolcu geliri optimize ediliyor. Bu sayede bir çok uçuş iptallerini engelledik. Altta yük var, üstte yolcu.

– Ankara’yla uyumlu hareket: Türkiye çok süratli karar alıyor. Bir ülkeye uçuş açmak için diplomatik görüşme yapılıyor. Çok önemli diplomasi yürütüldü. Başka devletlerde bu işbirliğini göremedim. Rakip şirketler hükümetten yalnızca para ve hibe istedi. Bizde ise işbirliği yapıldı. THY hiç alandan çekilmedi. Bu bizi Avrupa’da başkan dünyada birinci 5’te tuttu.”

‘Güneş balçıkla sıvanmaz’

Dünya havacılık tarihinin en ağır krizinde en süratli geri dönmeyi başardıklarını tabir eden Aycı, bu başarıyı dünyadaki rakipleriyle kıyaslayarak anlattı:

“İlk 9 ayda THY 800 milyon dolar operasyonel kâr etmişken Alman hava yolu şirketi Lufthansa 2.4 milyar dolar, Air France KLM 2.1 milyar dolar ziyan etti. Amerika’da ise en süratli aşılamayı yapmasına ve iç pazarı çok hareketli olmasına karşın United Airlines 600 milyon dolar ziyan yazdı. Üçüncü çeyrekte bizim üzere kâr açıklayan şirketler var. Ancak 9 aylık periyoda baktığımızda gerimizdeler. Herkes bu başarıyı farklı yere çekebilir ama güneş balçıkla sıvanmaz.”

Kargoda uçuyor, amaçta birinci 3 var

Kargo alanında yaptıkları atılım ile pazar hissesini dünyada yüzde 5’in üzerine çıkardıklarını söyleyen İlker Aycı, “İlaç, aşı ve tıbbi gereç taşımasında ise dünyada yüzde 8’in üzerinde pazar hissemiz var” dedi.

2023 yılında kargoda birinci 3’e girme gayeleri olduğunu belirten Aycı, şöyle devam etti:

“120’den kargo taşıyoruz. Birinci 9 ayda 1.5 milyon ton yük taşıdık. Dünyadaki şirketler küçülürken Turkish Cargo büyüdü. İstanbul Havalimanı’nda dünyanın değerli tesislerinden kargo merkezini yeni yılla birlikte açacağız. Bu merkez Türkiye’nin en büyük sanayi binasıdır. Bu Türkiye’nin merkez ülke olmasına hizmet edecek.”

Maaşlarda ‘geçmişe’ dönülüyor

Bilançoda sayılar olumluya döndükçe, pandemi devrinde büyük fedakârlık yaparak şirketin bu noktaya gelmesinde büyük emekleri olan çalışanların haklarını teslim ettiklerini belirten Aycı, “Orta ve alt kademede çalışanların tümünün maaş kesintilerini iade ettik. Pilotlar ve kabin çalışanlarmızda bir ölçü kaldı. Üst idarede de… Bu toparlanma bu süratle devam ederse, çalışanlarımız eski günlerinden daha da iyi duruma gelecekler” halinde konuştu.

Seattle, Detroit çizgileri açılacak

114 ülkede 255 destinasyonla dünyada en çok noktaya uçan şirket olan THY, bu rekoru pandemiye karşın korudu. THY pandemi devrinde Newark ve Dallas’ın da içinde yer aldığı bir çok noktaya yeni çizgi açılışı yaptı. Amerika bu manada öne çıkan yerler olurken, sırada Seattle ve Detroit var.