Yürümeyi, ayakta durmayı zorlaştıran ve münasebetiyle da günlük ömrü önemli formda etkileyebilen ayak ağrısı aslında kaygı edilebilecek boyutta yaygın bir sorun. Amerikan Podiatrik Tıp Derneği’nin 2014 yılında yaptığı bir araştırmaya nazaran insanların yüzde 77’si önemli halde ayak ağrısı yaşıyor.

Uygun olmayan ayakkabı kullanımı, diyabet ve yaşlanma ayak problemlerinin ortaya çıkmasındaki risk faktörleri ortasında yer alıyor. Ağrıyı geçirmek için öncelikle ağrının kaynağını bilmenin kıymetli olduğuna da işaret eden uzmanlar tüm ayak ağrılarının önemli olmadığını lakin yeniden de görmezden gelinmemesi gerektiğinin altını çiziyor.

Halluks valgus

Ayak başparmağının (halluks) lateral (yana doğru) sapması olarak tanımlanan bu sorun en yaygın görülen ayak hastalıkların başında geliyor. Ortaya çıkmasında dar ve sıkı ayakkabılar değerli bir etkeni oluşturuyor.

Dar ayakkabıların yaygın kullanımı nedeniyle bu sorun bayanlarda daha sık görülüyor. Ayakların gün içinde uzun saatler boyunca birebir ayakkabı içerisinde kalması, ayakkabıların kalitesiz olması, hava almaması, seçilen ayakkabının ayak biçimine tam olarak uymaması ayak sıhhatini bozar ve “Halluks Valgus” gelişimine neden olabilir.

Halluks valgus semptomları ortasında ayağın yanında gözle görülür yumru oluşması, ayak başparmağı üzerinde yahut etrafında hassasiyet hissi, başparmağın altındaki kemikte nasır oluşması, ayak başparmağını hareket ettirmede zorluk, yürürken ayak başparmağında ağrı bulunması yer alıyor.

Ayak başparmağının sapması öncelikle yana yanlışsız gerçekleşse de ilerleyen safhalarda ayak başparmağının ucu ve tırnak da ön düzlemde yana yanlışsız döner. Gut hastalığında da ayak başparmağı ekleminde kızarıklık ve şişlik görülür. Hasta gece şiddetli bir ağrıyla uyanır. Bu üzere durumlarda şahısta halluks valgus değil gut hastalığı düşünülmelidir.

Ayak başparmağında halluks valgus görüldüğünde yanında yer alan ikinci parmak, başparmağın üzerine çıkması durumunda çarpık parmak olarak tanımlanan durum ortaya çıkıyor. Bilhassa ikinci parmağı uzun olan bireylerde çarpık parmak görülme mümkünlüğü artıyor. Bu sorunu düzeltmek için, başparmağı düzeltirken ikinci parmak tendonunun da düzeltilmesi gerekir.

Düztabanlık ya da öbür ismiyle taban çökmesi de ayak ağrılarının nedeni olabiliyor

Taban çökmesi, ayağın olağanda olması gereken iç uzun kavsinin kaybolarak topuğun dışa gerçek kayması ile karakterize bir ayak deformitesidir. Erişkin yaşa kadar olağan bir ayağa sahip olan erişkinlerde 30’lu 40’lı yaşlardan sonra da düztabanlık gelişebilir. Bunun esas nedenleri ortasında romatolojik hastalıklar, nörolojik sorunlar, denetimsiz diyabete bağlı his kusurları gelebiliyor.

Ayrıyeten kısa aşil ve hatta osteoporoz olabileceği üzere altta yatan hiçbir hastalık olmaksızın çok kilo, uygunsuz ayakkabı seçimi, ağır sporlar üzere ayağın çok makus kullanımı da düz tabanlığa yol açabilir. Altta yatan sorunun tespiti ve sorunun boyutuna nazaran de farklı tedavi yaklaşımları uygulanır.

Ayaklarda ve topuklarda görülen nasırlar da ayak ağrılarına yol açabilir. Bu nedenle de ayağı sıkmayan ayakkabıların giyilmesi ehemmiyet taşıyor. Ayağın içinde rahat edebildiği, tabanı darbe emici, yumuşak ve topuk kısmı ön kısmına nazaran hafif yüksek ayakkabılar kullanım için en uygun olanlardır. Hoş ve bakımlı görünmek kadar rahat etmenin de kıymetli olduğu da unutulmamalı.

Kimi vakit halk ortasında siğil denilen ve viral bir enfeksiyon olan “verrü” nasırla karıştırılabilir. Siğil oluşumu sırasında birinci olarak cilt üzerinde ortası çukur etrafı düz dairesel bir iz formunda kendini gösterir. Vakit içerisinde ayak tabanı siğilleri sarı renkli ve kabuklu görünüm kazanır. Bu türlü oluşumlar görüldüğünde öncelikle bir dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır.

Topuk kemiğine (kalkaneus) bağlı sonradan gelişen küçük kemiksel çıkıntılar olarak belirtilen topuk dikeni, altta yatan bir sıhhat sıkıntısına bağlı olarak gelişebileceği üzere bağımsız olarak da ortaya çıkabiliyor. Sorunun ortaya çıkmasında, kaslar ve bağlar üzerindeki uzun vadeli zorlanma tesirli olduğu üzere çok kilo ve uygunsuz yahut yıpranmış ayakkabılar giyilmesi de topuk dikenini ortaya çıkabiliyor.

Bu diken sanıldığı üzere aşağıya yanlışsız batacak bir diken olmayıp öne hakikat ayak tabanının altındaki, ayağın yandan bakıldığında yay üzere durmasını sağlayan bantın içine yanlışsız gelişir. Bu dikensi çıkıntılar topuğun önünde ayak kemerinin çabucak altında olabildiği üzere topuğun gerisinde da ortaya çıkabiliyor.

Topuğun gerisinde gelişen dikensi görünüm sıklıkla aşil tendon meseleleri ile ilişkilendirilir. Aşil tendiniti olarak bilinen bu durumda ayağın ön kısmına basınç uygulanması hassasiyet ve topuk ağrısında artışa neden olur. Hastalar bunu bilhassa merdiven inip çıkarken yahut yere çömeldiklerinde hissederler. Sorunun tedavisi için, soğuk uygulama, ilaç tedavisi üzere farklı metotlardan yararlanılır.

Ayakta, bacaklarda oluşabilecek sirkülasyon bozuklukları ve damar sertliği de ayaklarda ağrıya neden olabilir. Bu ağrıyı diğer ağrılarla karıştırmak mümkün değil. Çünkü en besbelli özelliği belirli bir efor sonrası ortaya çıkması ve kişiyi yürüyemez noktaya getirmesi oluyor. Hasta bu durumu ‘en fazla 500 metre yürüyebiliyorum, sonra ağrıdan ötürü durmam gerekiyor’ diye anlatıyor. Bu şikayetleri olan hastaların vakit kaybetmeden bir kalp-damar cerrahisi uzmanına başvurması gerekiyor.