Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Neslihan Astam, sarı nokta hastalığı ve tedavi sistemleri hakkında bilgi verdi.

Yaşlanma sarı nokta hastalığının görülme riskini artırıyor

Beğenilen sarı nokta diye söz edilen makula bölgesinin birçok farklı hastalığı bulunmaktadır. Makula dejenerasyonu da denilen sarı nokta hastalığı, gözün retina katmanında görülen rahatsızlıklar ortasında yer almaktadır. Yaşa bağlı makula dejenerasyonunda yaşlanma sebebiyle gözün görmesini sağlayan retina hücrelerinde hasar meydana gelmektedir. Bu hasar yıllara yayılarak vakit içerisinde artış gösterirken ekseriyetle 50, çok nadiren de 40’lı yaşlarda ortaya çıkabilmektedir.

Sigara kullanımı ve çok güneş ışığı maruziyeti hastalık sebebi

Sarı nokta hastalığının yaşlanma dışındaki sebepleri ortasında makula bölgesinin yaşa bağlı beslenme bozukluğu, hipertansiyon, aterosikleroz üzere kalp hastalıkları, sigara kullanımı, genetik yatkınlık ve çok güneş ışığına maruz kalma yer almaktadır.

Görme oranı apansız düşebilir

Hastalığın kuru ve yaş olarak isimlendirilen iki tipi bulunmaktadır. Kuru tipte yalnızca hücre hasarı oluşurken, görme kaybı daha yavaş ve daha az gerçekleşmektedir. Lakin yaş tipe döndüğünde görme oranı çok önemli boyutta ve apansız düşmektedir. Bu türlü bir durumda sarı nokta bölgesindeki yeni damar oluşumuyla birlikte ortaya çıkan kanamalar, sıvı birikimi ve ödem o bölgedeki hudut hücrelerinde çok fazla kalıcı hasar bırakmaktadır. Sarı nokta hastalığının yüzde 90’ı kuru tip olurken, bunların yüzden 10’u yaş tipe dönüşebilmektedir. Lezyonların tipi, kişinin sistemik risk faktörleri, kan sulandırıcı üzere ilaçların kullanımı yüzde 10 oranındaki yaş tipe dönüşüm riskini artıran etmenler ortasında yer almaktadır.

Hastalık çoklukla iki gözü birden tesirler

Sarı nokta hastalığının en değerli belirtisi görmenin azalmasıdır. Bu hastalık ekseriyetle iki gözü birden etkilemektedir. Lakin bir beğenilen klinik daha ağır seyrederken, başka göz daha hafif olabilmektedir. İki beğenilen eşit dozda başlamayan görme kaybı en azından bir gözü kurtarabilme avantajı sağlamaktadır. Lakin bu durum geç teşhise neden olması sebebiyle dezavantaja da dönüşmektedir.

Kitap okurken baktığınız satır çukurlaşıp eğiliyor mu?

Düz bir duvar kenarının yamuk görülmesi ya da bir kitap okurken sayfadaki kimi bölgelerdeki yazıların çukurlaştığı ya da eğildiğinin görülmesi de sarı nokta hastalığının bir öbür belirtisini oluşturmaktadır. İki gözle bakıldığında bu eğiklik çok farkedilmemekte, çoklukla tek gözle bakıldığında ortaya çıkmaktadır. Yaş tipte eğik görme daha fazla olurken, kuru tipte ise görme seviyesi gözlükle dahi artış göstermemektedir. Gözlüğün düzeltemediği bir görme kaybı varsa sarı nokta hastalığından şüphelenilebilir.

Gözün art kısmının incelenmesi gerekir

Hastalığın teşhisinin konulabilmesi için öncelikle her hastaya görme muayenesi yapılmaktadır. Hasta biyomikroskoba oturtularak gözün hem ön hem de art tarafı muayene edilmektedir. Bu muayenede makula bölgesine bakarak kuru ya da yaş tipi düşündürecek belirtiler tespit edilmektedir. Akabinde hastaya Optik Cohorans Tomografi (OCT) yapılarak gözün art makula bölgesinin kesitsel histolojik mikroskobik incelemesi yapılmakta ve kol damarından ilaç verilerek Fundus Floresen (FFA) denilen bir sinema çekimi gerçekleştirilmektedir. Bu sinemayla sızdıran damarlar, yeni damar oluşumları, ödemin ve sıvı kaçaklarının tespit edilmesi sağlanmaktadır. Bu hastalığı büsbütün ortadan kaldıran bir tedavi bulunmamaktadır. Kuru tipte uygulanan tedaviler dayanak tedaviler kapsamında, yani hastadaki hücre kaybını ve dejenerasyonu yavaşlatmaya yönelik olmaktadır. Lakin kuru tipin, yaş tipe dönüşüp dönüşmeyeceğini takip etmek ve erken teşhis koyabilmek tedavinin en kıymetli kısmını oluşturmaktadır. Yani erken teşhis tedavide büyük ehemmiyet taşımaktadır.

Tedavi ile hudut hücresi hasarı minimuma indiriliyor

Yaş tipin başlangıçta fark edilmesi gözün içine uygulanan anti VEGF ilaçlarının erken verilmesini sağlayarak yeni damar oluşumlarının önüne geçilmesini ve birebir vakitte sıvı kaçağı ile ödeminin azaltılmasını sağlamaktadır. Bu tedavi ile hudut hücresi hasarının minimuma indirilmesi ve görüş kaybının geri getirilmesi amaçlanmaktadır.

Retina muayenesi ile birçok hastalık ortaya çıkarılabilir

Sarı nokta hastalığının teşhisi için çoklukla geç kalınmaktadır. Bunun önüne geçmek için rastgele bir şikayet olmasa da, kesinlikle rutin göz denetimleri ihmal edilmemelidir. Unutulmamalıdır ki retina muayenesi birebir vakitte bedenimizin sıhhatini yansıtmaktadır. Diyabet, kalp üzere beğenilen kalıcı hasar bırakabilen hastalıkların ortaya çıktığı retina muayenesi, adeta bir check-up fonksiyonu görür.