Türkiye iktisadı yılın ikinci çeyreğinde baz tesiriyle yüzde 21.7 büyüme kaydetti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın ikinci çeyreğine (nisan-haziran) ait gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. Buna nazaran, GSYH kestirimi, zincirlenmiş hacim endeksi olarak, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın tıpkı periyodunda nazaran yüzde 21.7 artış gösterdi.

Üretim usulüne nazaran cari fiyatlarla GSYH iddiası, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın birebir çeyreğine kıyasla yüzde 52.4 artarak 1 trilyon 581 milyar 120 milyon lira (188 milyar 566 milyon dolar) olarak gerçekleşti.

Hizmetler ve sanayi

GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın birebir devrine kıyasla zincirlenmiş hacim endeksi olarak hizmetler yüzde 45.8, sanayi yüzde 40.5, mesleksel, idari ve takviye hizmet faaliyetleri yüzde 32.4, öteki hizmet faaliyetleri yüzde 32.3, bilgi ve bağlantı faaliyetleri yüzde 25.3, kamu idaresi, eğitim, insan sıhhati ve toplumsal hizmet faaliyetleri yüzde 8.5, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3.7, inşaat yüzde 3.1 ve tarım, ormancılık ve balıkçılık yüzde 2.3 arttı. Finans ve sigorta faaliyetleri ise yüzde 22.7 azaldı.

Bu ortada, 1999 yılından itibaren açıklanan yeni serideki en yüksek büyüme oranına ulaşıldı. Bu büyümede, geçen yılın tıpkı çeyreğinde oluşan yüzde 10.4’lük küçülme tesirli oldu. Öte yandan, TÜİK, bu yılın birinci çeyreğine ait büyüme sayısını yüzde 7’den 7.2’ye revize etti.

İkinci çeyrekte takvim tesirinden arındırılmış GSYH, zincirlenmiş hacim endeksi, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 21.9 yükseldi. Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış GSYH, zincirlenmiş hacim endeksi ise bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0.9 artış gösterdi.

İhracat tesiri

Hane halkı en son tüketim harcamaları yılın ikinci çeyreğinde, geçen yılın tıpkı çeyreğine nazaran zincirlemiş hacim endeksi olarak yüzde 22.9 yükseldi. Devletin sonuncu tüketim harcamaları, yüzde 4.2, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 20.3 artış kaydetti. Mal ve hizmet ihracatı, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın tıpkı çeyreğine nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 59.9, ithalatı yüzde 19.2 arttı.

 2020’de kişi başı gelir 8.597 dolar

TÜİK dün ayrıyeten, 2020 yılına ait “Yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla” bilgilerini de açıkladı. Buna nazaran, yıllık datalara dayalı olarak hesaplanan bağımsız GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle 2020’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 1.8 arttı. Üretim tekniğine nazaran cari fiyatlarla GSYH, 2020’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 16,9 artarak 5 trilyon 46 milyar 883 milyon lira oldu. Geçen yıl GSYH’de en yüksek hissesi yüzde 19.1 ile imalat endüstrisi aldı. Bu kesimi, yüzde 12.4 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiratı, yüzde 7.9 ile ulaştırma ve depolama kesimleri izledi.

Kişi başına GSYH, 2020’de cari fiyatlarla 60 bin 525 lira, dolar cinsinden ise 8 bin 597 dolar olarak hesaplandı. 2019’da bu fiyat 9 bin 208 dolardı.

Geçen yıl finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 23.4 ile en çok büyüyen kesim oldu. Bunu yüzde 16.7 ile kültür, sanat, cümbüş, dinlence ve spor izledi.

‘Yatırımlar ve net dış talep’

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, yılın ikinci çeyreğine ait büyümenin yüzde 57’sinin yatırımlar ve net dış talepten geldiğini belirtti. Bakan Elvan, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, şu değerlendirmeyi yaptı:

“İkinci çeyrek büyümesinin yüzde 57’si yatırımlar ve net dış talepten geldi. Sürdürülebilir ve kapsayıcı bir büyüme için düşük enflasyon, kur istikrarı ve öngörülebilirlik kritik değere sahip. Gelir dağılımı adaletini daha da güzelleştirecek bir büyümeyi daima kılmanın uğraşındayız.”

‘Türkiye ihracatla büyüyor’

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, ikinci çeyrekte mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısının 10.8 puan olduğuna dikkati çekerek, şöyle dedi:
“Bu bedel 1998’den bu yana kaydedilen en yüksek katkıdır. Büyümenin yarısı mal ve hizmet ihracatı kaynaklı gerçekleşmiştir. Net mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısı ise 6.9 puan olarak gerçekleşti. İhracatta ek takviyeler, uzak ülke stratejisi ve e-ihracat üzere alanlarda atacağımız adımlarla bu katkıyı daha da artıracağız. Yatırım, üretim ve ihracat temelinde büyümeye devam edeceğiz.”

OECD’de ikinci sırada

Türkiye iktisadı, 2021’in ikinci çeyreğinde geçen yılın tıpkı devrine nazaran, yüzde 21.7 büyüme kaydederken Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri ortasında İngiltere’nin akabinde ikinci sırada yer aldı. OECD ülke ekonomilerinin ikinci çeyrekte ortalama büyümesi yüzde 13 olarak hesaplandı. Kelam konusu devirde ekonomik büyüme Avrupa Birliği’nde yüzde 13.2, Euro Bölgesi’nde yüzde 13.6 olarak kayıtlara geçti.
Geçen yıl ikinci çeyrekte yüzde 21.4 küçülen İngiltere, bu yıl tıpkı devirde ise yüzde 22.2’lik oranla OECD birincisi oldu. Ayrıyeten birinci Kovid-19 hadiselerinin görülmeye başlandığı ve OECD üyesi olmayan Çin de salgın sonrası ekonomik toparlanmasını sürdürerek yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7.9 büyüme kaydetti.