Bitlis’te 11 askerin şehit olduğu helikopter kazasını kıymetlendiren uzmanlar, bulut içi uçuş yahut sisin, helikopter kazalarında meteorolojik açıdan ön plana çıktığına dikkati çekti. Uzmanlar, TSK’da 25-26 yıldır vazife yapan Cougar tipi helikopterlere “uçan tabut” benzetmesi yapılmasının yanlışsız olmadığını söyledi.

Türkiye’nin yüreğini yakan olayın akabinde, kazanın neden kaynaklandığı ve kazanın oluş biçiminin yanı sıra TSK envanterinde bulunan Cougar tipi helikopterler gündeme geldi.

Emekli Hava Pilot Korgeneral Erdoğan Karakuş, bölgenin arazi yapısına ve hava koşullarına dikkat çekti.

Sıcak su kaynakları

Helikopterin düştüğü alanın yakınlarındaki Nemrut Dağı’nın etrafında sıcak su kaynakları olduğunu söyleyen Karakuş, “Sıcak su nedeniyle, süratli nemlenme bölgede sise sebep verir, bu açıdan problemli bir bölge. Global ısınma nedeniyle, ani hava değişimleri olduğunu ve meteorolojinin de hava iddialarında bunu vakit zaman tutturamadığını söylebiliriz. Pilotlar Bingöl’den havalanmadan evvel, hava durumunu alıp değerlendirmiştir. Kurallar gereği, inecekleri yerin iki saat sonrasına kadar hava raporlarına bakarlar ve olumlu ise uçurlar” diye konuştu.
Bölgenin arazi yapısını dikkate alarak uçuş güzergâhını anlatan Karakuş, şöyle devam etti:

“Bingöl’den kalktıktan sonra, Muş Ovası’na ulaşırsınız. Muş Havaalanı’nın tabanından geçersiniz, düzlük bir alandır ve orayı da problemsiz geçmişler zati. Kesinlikle, Muş Havaalanı ile de konuşmuşlardır. Orası bir boğaz. O boğaza gidebilmek için, Tatvan’dan yol kuzeye yanlışsız çıkar ondan sonra nerdeyse 180 derece bir kıvrım yapar.”

“Vadidinin içinden Muş yoluna gerçek çevrilir. Bunun sebebi, Tatvan’ın gerisi büsbütün dağdır. Nemrut Dağı’na yanlışsız açılan bir vadi var. Oradan geçerler. Çok az bir uzaklık kalmış Tatvan’a inişleri için lakin maalesef gerçekleşmemiş. Kazada, iki kişinin yaralı olarak kurtulması da, helikopterin görece daha yumuşak bir iniş yapmaya çalıştığına işaret ediyor.

Cougar’lar yüklü olarak muharebe arama kurtarma vazifelerinde, işçi taşımada kullanılıyor. Emniyetli bir helikopter. Bu helikopterlerin belli bir vakit içinde fabrikalarda bakımları yapılır, her türlü çalışma yapılır. Helikopter teknisyeni bunun takibini yapar. Her iki pilot kontrolünden sorumludur. Pilotlar helikopterine, uçaklarına, gözü üzere bakar. Kendisi de içinde olduğu ve can taşıdığı için azami dikkatle uçarlar.”

‘Araziyi göremiyor’

Havacılık uzmanı ve gazeteci Tolga Özbek de, bölgede ağır bir sis ve karla kaplı tabanının olduğuna işaret ederek, “Sisli havalarda helikopterlerin uçması, emniyetsiz hale gelebiliyor. Önlerini yahut araziyi göremiyorlar. Pilotların düşük görüş kurallarında ilerleyebilecekleri bir sistem yok. Bu tıp uçuşların meteorolojik açıdan iyi planlanması gerekiyor. Bulut içi uçuş yahut sis, helikopter kazalarında meteorolojik açıdan öne çıkan faktörler. Bundan ötürü kaza olmuş olabilir. Yahut teknik bir arıza sebebiyle, bir yere mecburi bir iniş yapılmak istenmiş olabilir” dedi.
Tolga Özbek, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde 1995’ten bu yana kullanılan Cougar helikopterlere “uçan tabut” ya da “sabıkalı” üzere benzetmeler yapmanın yanlışsız olmadığını belirtti.

‘Bu dördüncü kaza oldu’

Tolga Özbek şunları söyledi: “Cougar, sivil ve askeri manada ağır bir kullanıma sahip. Bunlar berbat helikopterler değil. Avrupa’da başta olmak üzere daima vazife yapan helikopterden bahsediyoruz. Bu helikopterle ilgili daha evvel TSK’da üç olay yaşandı. Birisi terör saldırısı, başka ikisi yüksek tansiyon sınırına takılması sonucu yaşandı. Bu dördüncü oldu. ‘Bakımı yapılmıyor’ üzere telaffuzlar yanlışsız değil. TSK çok verimli bakıyor ve çok ağır kullanıyor Cougar’ları. ‘Ömrü şudur’ üzere bir yaklaşım yanlış. Zira bir hava aracı, bakıldığı, modernizasyonu yapıldığı ve uçabilirliği olduğu sürece uçar. Bugün ABD Hava Kuvvetleri’nde 65 yaşında bombardıman, tanker uçakları var. TSK’da 46-47 yıldır kullanılan UH-1 helikopterleri var. Emniyetsiz olan hiçbir şey tüm dünyada da olduğu üzere TSK’da da uçmaz.”

‘Onlar Haftanin kahramanlarıydı’

Güvenlik uzmanı, emekli asker Abdullah Ağar, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Bitlis’te düşen helikopterde şehit olan pilotların Irak’ın kuzeyindeki Haftanin bölgesinde yaptıkları kahramanlığı anlattı. Ağar, şunları kaydetti:

“Silah arkadaşları bilinsin istediler. Helikopter kazasında şehit düşen; Plt.Yzb. Tayfun Kureş, Plt.Yzb. Gökhan Uysal; 8 Ağustos’ta Haftanin’deki çatışmada yüzlerce merminin ortasında, inilmeyecek yerden yaralımızı alan pilotlar. Onlar artık birer şehit kahramanlar…”

MSB: Sebebi ani değişen hava

Ulusal Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada kazaya ait olarak yapılan birinci incelemelerde; enkaz bölgesinde rastgele bir patlama ve yanma emaresine rastlanmadığı bildirildi. Açıklamada, helikopterin Bingöl’den hareketinden evvel Tatvan bölgesinde faaliyetini olumsuz etkileyecek bir hava durumunun olmadığına dair meteorolojik bilginin teyit edildiği belirtildi. Açıklamada, “Söz konusu birinci bilgiler ışığında, kaza kırım olayının bölgedeki hava şartlarının ani değişimi sonucunda ortaya çıkan olumsuz hava kuralları nedeniyle meydana geldiği kıymetlendirilmektedir. Görevlendirilen Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kaza Kırım takımı bölgeye intikal etmiştir. En son sonuç, kaza kırım takımının yapacağı ayrıntılı teknik inceleme sonucu belirlenecektir” denildi.