Türkiye’nin Kovid-19’a karşı birinci ve tek DNA aşı çalışması, Ege Üniversitesi bünyesinde kurulan Aşı Uygulama Üretime ve Geliştirme Enstitüsü’ndeki bilim insanları tarafından yürütülüyor.

Yerli Kovid-19 DNA aşı çalışmalarını yürüten takımın başında Prof. Dr. Yüksel Gürüz var. Milliyet’e üzerinde çalıştıkları DNA aşısının yaz sonuna kadar piyasaya çıkacağı muştusunu veren Prof. Dr. Gürüz, “Tüm gereksinimlerimiz kısa müddette, eksiksiz karşılanıyor. Harikulade bir dayanışma örneği ile bizlerin huzurlu çalışması temin ediliyor. Yerli aşının üretimi öncelikle dışa bağımlılıktan kurtaracak, halkımızın Türk bilim insanına olan itimadının bir eseri olacak. Bu sayede ithalat, lojistik aksamları üzere meseleler yaşanmayacak. ‘Geldi, geliyor’ değil, ‘aşımız burada’ diyeceğiz. Kara propaganda yapan aşı terslerinin, ‘içinde domuz eseri var, Müslümanları bozacaklar, çocuğumuz olmayacak, çocuğumuz otistik olacak’ üzere palavralarının önüne geçeceğiz. Teknolojik eser yapmak kaynak israfını engellerken, ülkemize itibar ve ekonomik gelir de sağlayacak” diye konuştu.

DNA aşısının tıpkı mRNA aşısı üzere çalıştığı bilgisini de paylaşan Prof.Dr.Gürüz şöyle konutu:

Nasıl yarar gösterecek

“mRNA’dan sentetik DNA kopyası üretiyor ve bu sentetik DNA hücre içine yerleşiyor. Hücreye yerleşen sentetik DNA, virüsün kendisi üzere antijenik ikaz yapıyor. Böylece bedenin savunma sistemi hem antikor, hem de immünite ile yanıt veriyor. Kısaca ayna manzarası ile işi hallediyoruz. DNA aşılarında, inaktif aşılardaki üzere viral enfektif modül kullanımı kelam konusu değil. Mutasyonlardan etkilenmeyecek, raf ömrü, saklanması ve lojistiği kolay, koruyuculuğu yüksek, yan tesiri az bir aşı üretmeyi hedefliyoruz. Toplamda 16 adet DNA aşısı Dünya genelinde DSÖ nezaretinde yürüyor” tabirlerini kullandı.

Sonuçlar olumlu

DNA aşısının daha evvel insanlarda hiç denenmediğini lisana getiren Prof.Dr.Gürüz, şu bilgileri paylaştı: “Mayıs ayı sonunda başladığımız çalışmalarda şu an için hayvan deneylerini tamamladık, toksikolojik testler devam ediyor. Şubat ayı içinde klinik çalışmanın birinci basamağı olan FAZ 1 öncesi son basamak Âlâ Üretim Prosüdürü (GMP) için gerekli müracaat tamamlanmış olacak. Fareler üzerinde yaptığımız çalışmalarda 4 farklı DNA aşı adayımızdan da çok olumlu sonuçlarını aldık. 2021 yaz ayının içinde aşımızın kullanıma hazır olması için var gücümüzle çalışıyoruz.”

Aşı reddi sorununa de değinen ve aşı hakkındaki savları kara propaganda olarak nitelendiren Prof. Dr. Gürüz, “50 yıl evvel ortalama insan ömrü için 60’lı yaşlar konuşulurken, etraf katliamlarına, savaşlara, göçlere, kalitesiz besinlere ve pek çok endüstriyel kirlenmeye karşın bugün ortalama olarak 80’li yaşları görüyorsak çağdaş tıbba ve aşılara çok şey borçluyuz. 12-14 aşıyla bugün pek çok çocuk hastalığı etkisiz kılınmış durumda. Çiçek hastalığı kökten kazınırken, çocuk felci yok edilmek üzere” dedi.

‘Çin aşısını yaptırdım’

Prof. Gürüz, halka uygulanmaya başlanan Çin aşısı hakkında da şunları söyledi: “Türkiye’nin ithal ettiği Çin menşeili aşı dünyada bilinen aşı teknolojilerinin en yaygınıyla üretiliyor. Aşıda olabilecek her türlü yan tesir biliniyor ve içinde insan sıhhatine ölümcül, ya da kalıcı ziyan verecek bir husus bulunmuyor. Bu nedenle Kovid-19 periyodunda aşı reddi bir insani hak olmaktan çıkar, toplumsal ve insani sorumluluk haline dönüşür. FDA ve DSÖ, pandemi sürecinde üretilen aşılardan beklentiyi en az yüzde 50 aktiflik ve mevt ya da ağır klinik tabloları engellemesi olarak açıkladı. Şu an erken, acil yahut kullanım onayı almış aşılar BioNTech, Moderna, Sinovac, Sputnik V bu beklentiye yanıt veriyor. En ufak bir yan tesirini görmedim.”