GÖKHAN KARAKAŞ İstanbul

‘Kaynaklar süratle bozuluyor’

Devlet Su İşleri eski yöneticisi ve Su Siyasetleri Derneği Lideri Dursun Yıldız, doğal kaynakların ve kentlerin su muhtaçlığını karşılayan yeraltı sularının artık hududuna dayandığımızı belirtti. Milliyet’e konuşan Dr. Dursun yıldız, ziraî gayeli açılan kuyular kadar kentlerdeki insan nüfusunun gereksinimlerini karşılamak için bilinçsiz çekilen yeraltı sularının kullanım artışının ürkütücü olduğunu belirtti. Rapor için Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın datalarından faydalandıklarını belirten Dr. Yıldız, şunları söyledi:

“Son 27 yılda çekilen içme ve kullanma suyu, nüfus artışımızdan iki kat daha fazla. Yani son 27 yılda nüfusumuz yüzde 45 artarken içme ve kullanma suyu çekimi yüzde 100 oranında artmış. 30 büyükşehrin 4’ünde içme ve kullanma suyu büsbütün yeraltı suyundan karşılanıyor. Antalya ve Konya’nın içme ve kullanma suyunun yüzde 75’i, İzmir’in yüzde 60’ı kuyu sularından çekiliyor. Ülkemizin batısında evsel kullanım suyu daha çok kuyu suyundan, doğusunda ise kaynak suyundan temin edilmekte. Yani birçok bölgemizde içme ve kullanma suyu için ekseriyetle yeraltı sularını kullanıyoruz. DSİ tarafından yeraltı sularımızın yüzde 64’ü ziraî sulamaya, yüzde 24’ü içme-kullanma suyuna, yüzde 9’u da sanayi suyuna tahsis edilmiş. Artık emniyetli çekim sonuna yaklaştık. Çok çekim yapıldığında su düzeyi alçalıyor. Ülkemizde su kaynaklarının kalitesi süratle ve yaygın halde bozulmakta. Su idaresi tedbir almalı. Su kaynaklarımız iklim değişikliği, süratli nüfus artışı, kirlilik ve kente göçün baskısı altında. Yeraltı sularımızın yüzde 85’i tahsis edildi, verimsiz ve denetimsiz kullanılıyor. Su Yasası, TBMM’den birkaç ay içinde çıkabilir.”

153 suya inceleme

Dursun Yıldız, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın 30 vilayette, 153 yeraltı suyu örneğinin 144’ünde zirai ilaç ve gübre kirliliği, 72’sinde hayvan yetiştiriciliği kirliliği, 69’unda evsel atık suları, 57’sinde katı atık, 49’unda sanayi kirliliği tespit ettiğini belirterek “Su kirliliği, Meriç-Ergene, Susurluk, Gediz, Büyük Menderes, Batı Akdeniz, Doğu Akdeniz, Kızılırmak, Doğu Karadeniz, Aras, Van Gölü ve Asi havzalarında ağır. Tekirdağ, Kırklareli, İzmir, Manisa, Antalya, Burdur, İç Anadolu içme suyunun % 80-100’ü yeraltı suyundan çekiliyor. Gümüşhane, Elazığ, Batman, Iğdır ise  % 80-100 yeraltı suyu alıyor” dedi.