Özel bir şirkette çalışan mühendis, iş kontratının patron tarafından haklı bir sebep olmadan feshedildiğini belirterek, İş Duruşması’na başvurdu. Dört haftalık ihbar tazminatı meblağının ödenmemesi sebebiyle îlâmsız icra takibi başlatıldığını, davalı patronun haksız ve hukuka muhalif olarak takibe itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptaline karar verilmesini, davalı patronun icra inkar tazminatı ödemeye mahkum edilmesini talep etti.

Duruşmada tabir veren davalı patron ise, davacının iş mukavelesinin başında işi yapma konusunda kendisinde olmayan kaideleri varmış üzere göstererek patronu yanılttığını, meslek sitelerine iş müracaatları yaptığını, toplumsal medya üzerinden rakip firmalar ile görüştüğünü öne sürdü. Davranışlarının devam etmesi üzerine, güvenlik gayesi ile bilgisayarının takibe alındığını, davacıya ilişkin USB belleğin şirket aracı içinde araç yıkama firması tarafından bulunduğunu, USB’nin denetiminde içinde şirkete ilişkin dışarı çıkmaması gereken bilgilerin ve davacıya ilişkin şahsî bilgilerin bulunduğunun tespit edildiğini lisana getirdi. Davacının danışman firmalara, iş arkadaşlarına, şirketi kötüleyecek biçimde sözler kullanarak işinden mutlu olmadığını söylediğini, iş kontratının 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/II unsuruna nazaran haklı sebeple feshedildiğini savundu.

Duruşma, toplanan kanıtlar ve eksper raporu doğrultusunda davanın reddine karar verdi. Kararı davacı mühendis temyiz edince devreye Yargıtay 22. Hukuk Dairesi girdi. Yargıtay kararında, “Somut uyuşmazlıkta davacının şirkete ilişkin zımnî bilgileri şirket dışına çıkardığını, bu konunun davacıya ilişkin USB aygıtının bulunması ile ortaya çıktığını savunmuş ise de, yargılama sırasında dinlenilen davacı ve davalı şahitlerin, davacının vakit zaman işini konuttan de yürütebildiğini ve bilgisayarının da diz üstü bilgisayar olduğunu tabir etmiştir.

Davalı taraf, davacının işyeri dışına çıkarmaması gereken iş sırrı niteliğindeki bilgileri işyeri dışına çıkardığına dair somut bir kanıt sunmamıştır. Öbür taraftan, belge kapsamına nazaran davacının çalışma mühleti içinde meslek sitelerine girdiği, sohbet sitelerinde vakit geçirdiği, bir öbür arkadaşını patronuna birtakım bilgileri vermemesi konusunda yönlendirdiği, şirketin araç vermemesi üzerine patronu kötülediği, fuarlara katılmama konusunda çeşitli mazeretler ürettiği, iş kontratının başlangıcında kendisinde bulunması gereken vasıflar konusunda kusurlu bilgi verdiği sabit ise de, davalı patronun bu bilgileri çalışanın bilgisayarına yerleştirdiği özel bir takip programı ile elde ettiği anlaşılmaktadır. Davalı patron ise personelin bu izlemeden haberdar olduğu yahut izlemenin yapılacağı konusunda bilgilendirilmediğine dair somut bir kanıt sunmamıştır. Bu halde davacı çalışanın, bilgisayarında bulunan klavye yakalayıcısı ismi verilen programdan haberinin olmadığı, işverence bu mevzuda bilgilendirilmediği, davacının isteği hilafına tüm kayıtların özel veya işe ait bilgi ayrımı olmadan işverence günlük olarak elde edildiğinin anlaşılması karşısında, elde edilen bu bilgilerin fesih sebebi olarak ileri sürülemeyeceği değerlendirilmelidir. Patronun idare hakkının bir sonucu olarak işçiyi elektronik ortamda izlemesi ve takip etmesi her vakit mümkündür. Lakin bunun için çalışanın bu izleme hakkında bilgilendirilmiş olması kaidedir. Çalışanın izlendiğine dair bilgilendirilmemesi yahut gizlice izlenmesi, bu izleme sonucunda elde edilen bilgiler, iş kontratının personel tarafından ihlal edildiğini açıkça ortaya koysa dahi, hukuka alışılmamış olarak kabul edilmelidir. Hal bu türlü iken, somut hadisede işverence gizlice izleme sonucunda elde edilen bilgilerin haklı fesih sebebi olarak ileri sürülmesinin mümkün olmadığı kabul edilmelidir. Mahkemece feshin haklı bir sebebe dayanmadığı ve davacının ihbar tazminatına hak kazandığı sonucuna varılması gerekirken, yazılı münasebet ile davanın reddine karar verilmesi yanlışlı olup, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir. Temyiz olunan kararın açıklanan sebeplerden bozulmasına oybirliği ile karar verildi.”

Mevzuya ait iş verenin yanlışlı olduğunu lisana getiren Toplumsal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun ise, “İşçi ve patron ortasındaki uyuşmazlıklar, her geçen gün artıyor. Değişik ve farklı hususlar gündeme geliyor. Teknolojinin ve bilgisayarlarında ağır bir halde kullanılması sonucunda patronlar çalışanlarının bilgisayarda iş mi yapıp yapmadığını denetim etmek istiyor. Çalışanını takip etmek için bilgisayara bir program koyup, takibi sonucu işini yapmadığını tespit etmesi patron tarafından haklı fesih sebebi değildir. Yargı bu hususta verdiği bir somut kararda, her ne formda olursa olsun patron çalışanını saklı zımnî takip edemez. Haklı olunsa dahi bu patron takibi çalışanına söylemediği takdirde haksız duruma düşüyor” dedi.

Patronlara ikazda bulunan Erdursun, “Personelin çalışıp çalışmadığını yahut işin yapıldığı esnada gerçek performanslarını gösterip göstermediği konusunda kapalı bâtın takip edilmesi, patronun haklıyken haksız konuma düşmesine sebep oluyor. Kesinlikle, çalışanın bunu bilmesi gerekiyor. Hatta bu bilgiyi yazılı olarak bildirip, karşısında imza alınması gerekiyor. 30 ve altında çalışan varsa, işten çıkartıp kıdem tazminatı verirsiniz. 30 gün üzerinde çalışan varsa, emekçi işi iade davası açabilir” diye uyardı.