İzmir’deki sarsıntının akabinde gözlerin çevrildiği İstanbul’daki en büyük meselelerden biri; trafik. İzmir zelzelesi sonrası yaşanan panik nedeniyle oluşan ağır trafik, ambulans ve arama kurtarma gruplarının çöken binalara ulaşmasını geciktirmişti. Bu durumu engellemek için hayata geçirilen, 1. Derecede Acil Ulaşım Yolları ise otoparka dönmüş durumda. 1999 Marmara Depremi’nin akabinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Ulaşım Uyum Merkezi (UKOME) tarafından 24 saat park yasağı getirilen ve açık kalması gereken acil ulaşım yollarının durumunu Milliyet olarak yerinde gözlemledik.

Zelzele üzere acil ve harikulâde durumlarda sıhhat ve kurtarma geçmesi gereken yollarda, sayısız araç park halindeydi. Eyüpsultan ilçesinde bulunan Yavuz Selim Caddesi üzerinde “1. Derecede Acil Ulaşım Yolu-Park Yapılmaz” tabelası olmasına karşın, bir çok araç şoförünün park ettiği görüldü. Eyüpsultan’ın akabinde acil durum yolu olan Gaziosmanpaşa Ordu Caddesi üzerinde de bir çok noktada da, park yapılmaz tabelasına karşın onlarca aracın park ettiğini gördük. Esenler Atışalanı ve İstanbul Caddelerin üzerinde de yasak olmasına karşın durum birebirdi. Park eden araçların daralttığı cadde de trafik sık sık sıkışmaktaydı. Güngören Fatih Caddesi ve Bakırköy Türkiş Caddesi’nde de acil ulaşım yolları adeta otoparka dönmüştü. İstanbul’da en riskli bölgelerden biri olan Avcılar’da da acil durum yolu ilan edilen Reşit Paşa Caddesi’nde yasağa karşın şoförlerin araçlarını hoyratça bıraktığı görüldü.

Girilemeyen caddeler

İstanbul Teknik Üniversitesi Ulaşım ve Trafik Güvenliği Uzmanı Prof. Dr. Ali Osman Atahan şunları söyledi: “Acil durum yolu olarak belirtilmiş yollara araçlar park ediyorsa bunların engellenmesi gerekiyor. Bu yollara park edenlere ihtar yahut ceza uygulanarak, yollatın acil durumlarda faal olarak kullanılmasının sağlanması gerekiyor. Bunu da valilik sağlayabilir. Bu yolların kesinlikle boş bırakılması gerekiyor. Park etme bu yolların en büyük düşmanı ise bunu önlemek için bölgelerde uygun park alanlarının oluşturulması gerekiyor. Şu an bile acil bir durumda ambulans ve itfaiyenin giremediği caddeler var. Bu kentleşmeyle ilgili bir sorun. Buna nazaran tedbirlerin alınması lazım.”

Denizi açmak gerek

İstanbul Valiliği Ulaşım Bilim Konseyi Lideri Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, acil ulaşım yolların kullanılmasını engellemenin çok sıkıntı olduğuna dikkat çekti. Prof. Ilıcalı, harikulâde durumlarda deniz yolunun faal olarak kullanılması teklifinde bulundu; “İstanbul yüzde 80-90 kara seyahati yapılan bir kent. İstanbul’da bir acil durum yolu yapıp bunu boş tutmanın bir pratiği yok. Hem o denli bir kapasitemiz yok hem de vatandaşların bunu kullanmamasını önlememiz imkansız. Değerli olan şey trafik şuurunun oluşturulması. Acil zelzele yollarından fazla, yolların, köprülerin, viyadüklerin sarsıntıya dayanıklılığının acil test edilmesi lazım. İstanbul’da hastanelerin deniz münasebetini kurmak lazım. İstanbul’da muazzam bir deniz avantajı var. Sarsıntı anında vazife yapacak olan hastanelerle deniz irtibatıyla ana arterlerin denetimini yapılmalı” dedi.

‘Acil ele alınmalı’

Acil durum yollarının son derece hayati bir mevzu olduğunu belirten Yol Güvenliği Uzmanı Yüksek Makina Mühendisi Alpay Lök de, “İzmir’de zelzelede ulaşım meselesini yaşadık. İstanbul’da etraf yollarında arıza için ayrılmış şeritlerin durumunu gördükten sonra sarsıntı için ayrılmış acil durum yollarının durumunun daha vahim olduğunu kestirim ediyorum. Onlarla ilgili ayırt edici önlemler ve kontroller alınmış değil. Bu mevzunun ivedilikle ele alınmasın lazım. Acil durum yollarının dikkat çekecek formda ayrılması, uyarılması ve buralara araçların park edilmesinin engellenmesi lazım” sözlerini kullandı.