Verem (tüberküloz) hastalığı genel olarak akciğerleri etkilemekte olan önemli bir enfeksiyon hastalığıdır. İnsanlık tarihinin en eski hastalıklarından biri olan verem hakkında Uzman Tabibi Prof. Dr. Salih Buyruğu detaylı bilgiler verdi.

Verem hastalığı (Tüberküloz) nedir?

Prof. Dr. Salih Buyruğu, “Verem hastalığı, mikobakterium tüberkülozis ismi verilen bir bakteri tarafından oluşturulan eski çağlardan günümüze kadar ulaşmış bir enfeksiyon hastalığıdır. Her ne kadar temelde bir akciğer hastalığı üzere görünse de öteki organları da etkileyebilen multisistemik bir sıkıntıdır. Sindirim sistemi, lenf sistemi, deri, merkezi hudut sistemi, üreme sistemi, kas iskelet sistemi ve karaciğer, verem hastalığının seyri esnasında akciğer dışında etkilenebilecek yapılar ortasında yer alır” dedi.

Verem Hastalığı (Tüberküloz) nasıl bulaşır?

Verem hastalığının etkeni olan bakteriler “mikobakterium tüberkülozis kompleksi” ismi altında toplanabilir. Mikobakterium tüberkülozis, mikobakterium bovis, mikobakterium africanum ve mikobakterium microti, bu kompleks içerisinde yer alan bakterilerdir.

Verem hastalığının yayılması hasta bireylerin öksürmesi, hapşırması ya da konuşması ile birlikte ortama dağılan mikroskobik boyuttaki damlacıkların etrafta bulunan sağlıklı şahıslar tarafından teneffüs yoluyla alınması ile gerçekleştiğini belirten Prof. Dr. Buyruğu, verem tanısı alan bireylere uygun tedavi verilmesi ile bulaştırıcılığın önüne geçilebileceğinin altını çizdi.

Verem Hastalığı (Tüberküloz) için riskli kabul edilen durumlar nelerdir?

“Birçok hastalık ve sıhhat durumu bireyde verem hastalığı gelişimine taban hazırlayabilir” Prof. Dr. Buyruğu, “ Zayıflamış bir bağışıklık sistemi, verem hastalığı için riskli kabul edilen durumların başında gelir. AIDS, şeker hastalığı, önemli seyirli böbrek hastalığı, kimi kanser tipleri, kanser tedavisinde kullanılan kemoterapötik ilaçlar, organ nakli sonrası ve beslenme yetersizliği üzere durumlar kişinin savunma sisteminin zayıflamasına ve verem hastalığına karşı yatkınlığın artmasına neden olabilirler.

Verem hastalığı gelişimine taban hazırlayabilecek bir öbür faktör de bu hastalığın yaygın olarak görüldüğü ve sosyo ekonomik şartların iyi olmadığı bölgelerde yaşamaktır. Afrika, Doğu Avrupa, Uzak Doğu, Latin Amerika ve Rusya’nın birtakım bölgeleri verem hastalığının sık görüldüğü bölgeler ortasında yer alır.

Bu faktörler dışında tütün, damar yoluyla alınan uyuşturucu ya da çok seviyede alkol kullanımı sonrasında da şahıslarda verem hastalığına dair bir yatkınlık meydana gelebilir.

Verem Hastalığı (Tüberküloz) belirtileri nelerdir?

Verem hastalığına yakalanan kimi bireylerde belirtiler hastalığın başlangıcından yıllar sonra ortaya çıkabilir. Bu durum latent (uyuyan) hastalık olarak tabir edilir. Bu bireylerde çeşitli risk faktörlerinin oluşmasını takiben verem hastalığı etkinleşebilir ve belirtiler meydana gelebilir.

Faal tüberküloz hastalığında geçmeyen öksürük, kanlı balgam çıkarma, kilo kaybı, çok yüksek olmayan ateş ve gece terlemesi, hastalığın seyri sırasında ortaya çıkabilecek temel belirtilerdir.

Akciğer tutulumu sonrasında bu bölgede bulunan hücrelerin, verem hastalığına neden olan bakteriye karşı çok bir cevap oluşturması ile hastanın akciğerlerinde ağır hasar oluşabilir ve bu belirtiler şiddetlenebilir” tabirlerini kullandı.

Kimi hastalarda verem hastalığı akciğer dokusu ile hudutlu kalmaz ve bedenin öbür bölgelerine yayılabilir. Bu türlü bir durumda hastalığın yayıldığı bölgeye nazaran farklı belirtiler meydana getirebileceğini belirten Prof.Dr. Salih Buyruğu verem hastalığının yayılması sonrasında en sık etkilenen yapılar ortasında böbrek, omurga, kemik iliği ve merkezi hudut sistemi yapıları olduğunu belirtti.

Verem hastalığı (Tüberküloz) tanısı ve tedavisi nasıldır?

Prof. Dr. Buyruğu verem hastalığına tanısal yaklaşımda öncelikle kişinin verem hastalığına neden olan bakteriler ile karşılaşıp karşılamadığını tespit etmeye yarayan deri testinin gerçekleştirilebileceğini vurgulayarak, “PPD testi ismi verilen bu uygulamada deri altına yapılan bir enjeksiyon sonrası 3 gün içerisinde bu bölgede 5 mm ve üzeri bir yüksekliğe ulaşan tepki gelişmesi, bireyde bu bakterinin varlığına işaret ediyor olabilir.

PPD testi dışında, çeşitli kan ve balgam tahlilleri ve akciğer sinemaları, verem teşhisine yönelik olarak başvurulan tanısal teşebbüsler ortasında yer alır. Bu testlerin sonuçsuz kalması halinde bilgisayarlı tomografi, bronkoskopi yahut akciğer biyopsisi üzere süreçlerden de verem teşhisi hedefiyle yararlanılabilir.

Verem hastalığı bakterilere bağlı olarak oluşan bir hastalık olması nedeniyle tedavisinde çeşitli antibiyotik ilaçlar kullanılır. Verem hastalığının tedavi mühleti yaklaşık olarak 6-9 ay ortasında değişen müddetlerde tamamlanmış olur” dedi.

Tedavi planının tamamlanamaması halinde hastalarda bir mühlet sonra tekrar verem hastalığı gelişebileceğini belirten Prof. Dr. Salih Buyruğu, çoklu antibiyotik kullanımının vereme neden olan bakterinin tedaviye karşı direnç geliştirmesinin önüne geçmek gayesiyle tercih edildiğini de ekledi.