Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün vasiyeti doğrultusunda gelirleri TTK ve TDK’ya aktarılmak üzere CHP tarafından temsil edilen yüzde 28.09 oranındaki İş Bankası paylarının Hazine’ye dönemi siyasetin gündem unsurlarından biri olmaya devam ederken, son iki yılda TTK ve TDK’ya rastgele bir temettü dağıtımı yapılmadığı açıklandı.

GÜZEL Parti Adana Milletvekili İsmail Koncuk, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na verdiği soru önergesinde İş Bankası paylarının temettü gelirlerinin Atatürk’ün vasiyeti gereği Türk Tarih Kurumu (TTK) ve Türk Lisan Kurumu’na (TDK) aktarıldığını hatırlatarak bu kurumlara son 10 yılda aktarılan gelirlerin ölçüsünü sordu.

Bakan Ersoy, karşılığında şunları kaydetti:

TTK’ya 2010-2017 yılları ortasında aktarılan temettü geliri 767 milyon 107 bin 176 TL’dir. BDDK’nın tavsiye niteliğindeki görüşü doğrultusunda Türkiye İş Bankası Idare Kurulu’nun almış olduğu karar gereği 2018 ve 2019 yılları karından temettü dağıtımı yapılmamıştır. Vasiyet kapsamında TTK’ya aktarılan toplam temettü geliri 1 milyar 54 milyon 516 bin 853 TL olup, bugün prestijiyle (Temmuz 2020) nakit mevcudu 1 milyar 706 milyon 32 bin 928 TL’dir.

‘İhtiyaç duyulan hizmetler için’

TDK’ya 2010-2017 yılları ortasında aktarılan temettü geliri 766 milyon 996 bin 393 TL’dir. Vasiyet kapsamında TDK’ya aktarılan toplam temettü geliri (anapara + faiz vb. gelirler) bugün prestijiyle (Temmuz 2020) toplam temettü geliri 1 milyar 54 milyon 516 bin 85 TL olmuştur. Faiz/temettü geliri 01.04.2020 tarihi prestijiyle toplam ölçü, 1 milyar 980 milyon 965 bin 653 TL’dir.

TTK’ya vasiyet gereği aktarılan temettü gelirleri, TTK’nın kuruluş emel ve vazifeleri doğrultusunda düzenlemiş olduğu ulusal ve milletlerarası bilimsel toplantılar, yeni araştırma yapıtları, tıpkıbasımlar ve vadeli yayınların basımları ile bunların telif fiyatları, Kurum’un yürütmekte olduğu projelerin sarfiyatları, arkeolojik hafriyat ve yüzey araştırmalarına takviye masrafları, Kurum’un misyon alanında eğitim yapan öğrencilere verilen burs harcamaları ile gereksinim duyulan mal ve hizmet alımları için kullanılmaktadır.

TDK’ya, Türkiye İş Bankası’ndan vasiyet gereği aktarılan temettü gelirlerinin kurum gereksinimleri dışında kullanılamayacağı açıktır.

‘Hazine’ye aktarılmıyor’

Bakan Ersoy, Koncuk’un “TTK ve TDK kurum başkanlıklarına, Maliye Bakanlığı’nca, kurum gelirlerinin tek hazine hesabına aktarılması için bir talep var mıdır?” sorusuna şu cevabı verdi:

“Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca, kurum mali kaynaklarının tek hazine kurumlar hesabına aktarılması konusunda rastgele bir baskı olmamıştır. Tek Hazine Kurumlar Hesabı Uygulaması, kamu kurumlarının idari ve mali özerklikleri ihlal edilmeden, kamu kaynağının rastgele ‘bir mülkiyet dönemi olmaksızın’ bütüncül bir formda yönetilmesine imkan sağlayan kamu tek hesap sistemidir. Halihazırda bütçe dışı fonlar, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, genel bütçeli yönetimlerin özel hesapları ile özel bütçeli yönetimler olmak üzere ortalarında TTK ve TDK’nın da bulunduğu 60’ı aşkın kamu yönetimi dahil edilmiştir. THKH Uygulaması, kamu yönetimlerinin kendi mevzuatları gereği yerine getirmesi gereken süreçler konusunda hiçbir kısıtlama getirmemekle birlikte anılan mali kaynakların Hazine’ye gelir olarak aktarılması kelam konusu olmamaktadır.”