Tadı, kokusu olmayan ama bedenimize çok büyük ziyanı olan aflatoksinler, tüm dünyada besinlerde doğal olarak bulunan, birtakım küfler tarafından üretilen çok zehirli hususlardır.

Dünyada ekilen eserlerin yüzde 25’inde aflatoksin olduğu iddia edilir ve değerli ekonomik bir sorun olarak görülür. Aflatoksinin 14’ten fazla çeşidinin B1, B2, G1 ve G2 tiplerinin insan ve hayvanlar için tehlikeli olduğu tespit edilmiştir.

Doğal ortamda toprakta bulunduğu için besinlerde hasat öncesinde bulunabilir, depolama sırasında bulaşabilir, hasat sonrasındaki süreçlerden ötürü pek çok besinde çoğalabilir.

Açıkta satılan kuruyemiş, baharat ve sütte bulunma riski var

Şuurlu tüketiciler olarak sağlıklı ve muteber besin tüketirken yalnızca protein, yağ, karbonhidrat, güç kıymetine, organik olup olmadığına yahut raf ömrüne değil birebir vakitte aflatoksin üzere toksinlerin de ölçüsüne bakmamız gerekir.

Kanser ve bağışıklık sistemi hastalıklarının arttığı günümüzde aflatoksin ölçüsü da bizler için değer taşır. Zira bu usul zehirler bildiğimiz zehir üzere aldığımız anda zehirlemez, vakit içerisinde bedenimizde birikerek uzun vadede bedenimize kanser vb. hastalıklar olarak geri döner.

Aflatoksin riskini hasat öncesi çoklukla mısır,pamuk ve kuru yemişler (badem, Antep fıstığı, ceviz, Hindistan cevizi, brezilya cevizi vb.) daha fazla taşırken hasat sonrası risk çok daha genişler ve pek çok tahıl (pirinç, buğday, ince ve süpürge darı), yağlı tohumlar (pamuk, soya fasulyesi, yer fıstığı, ayçiçeği), baharat (kırmızı biber, kara biber, kişniş, zerdeçal, zencefil) ve kahve üzere besinlerde ve bunlarla beslenen hayvanların sütünde de aflatoksin bulunabilir.

Bu nedenle de pek çok insan aflatoksinle zehirlenebilir, anne sütüne geçerek bebeği olumsuz etkileyebilir.

1960’lardan beri akut aflatoksin zehirlenmesiyle ortaya çıkan vefatlar tespit edilmiştir. Tanzanya’da 2016’da aflatoksin zehirlenmesi nedeniyle ölen beşerler olduğu rapor edilmiştir.

Dünya Sıhhat Örgütü tarafından 1mg/kg ya da daha fazlasının ani aflatoksin zehirlenmesine, 1-3 hafta ortasında 20-120 mikrogram/kg günlük aflatoksinin ise şiddetli zehirlenme ve öldürücü potansiyele sahip olduğu açıklanmıştır.

Bilhassa az gelişmiş ülkelerde aflatoksinli besin tüketme riskinin daha fazla olduğunu belirten Dünya Sıhhat Örgütü, gelişmekte olan ülkelerde bir insanın günde yaklaşık olarak 1 nanaogarm/kg beden yükü, kimi Afrika ülkelerinde ise bu ölçünün 100 nanog/kg beden tartısının üstünde aflotoksin tükettiğini belirtiyor.

Aflatoksinler kansere neden olan en kıymetli kanserojen unsurların başında gelir ve tüm organ sistemimizi bilhassa de karaciğer ve böbreklerimizi etkileyebilir, karaciğer kanserine neden olur. Ayrıyeten öbür kanser tiplerinin oluşumuna de tesiri vardır.

Bakterilerde mutajenik (DNA’yı etkiler) olan aflatoksinler, doğum defektleri (doğum öncesi anomaliler) oluşturma potansiyeline sahiptir.

Çocukluk periyodunda kimi akut hastalıklara neden olabilir. (kronik ishal, enfeksiyon hastalıkları, malnütrisyon)

Aflatoksinler bağışıklık sistemini baskılar ve bu nedenle HIV, Tüberküloz üzere enfeksiyonlara karşı direnci düşürebilir.