1 – Süratli şarj bölümünü başlattı

Türkiye’deki elektrikli şarj istasyonu teşebbüslerinden en büyüğü Eşarj. 2018 yılında Enerjisa tarafından satın alındı.
Enerjisa Güç CEO ve Eşarj Lideri Murat Pınar, 2020 Haziran itibariyle Türkiye genelinde 320’den fazla halka açık şarj istasyonu ağını yönettiklerini söyledi. Türkiye’nin en yaygın ve en büyük şarj operatörü pozisyonunda olduklarını belirten Pınar, “Eğilim daha süratli, daha akıllı sistemler kurulması tarafında. Biz de şarj ağımızı bu paralelde geliştiriyoruz. 2019’da, Türkiye’nin birinci ultra süratli şarj istasyonunu İstanbul-Ankara otoyolunda kullanıma sunduk. Birçok kentte birinci süratli şarj istasyonlarını devreye aldık. Ayrıyeten, konut ve işyerlerine yönelik özel kullanım için de 1.500’ün üzerinde istasyon kurduk. 30’dan fazla teknik servisle de faaliyet gösteriyoruz” dedi.

Güneş güçlü sistem

Artan taleple birlikte şarj istasyonlarının elektrik altyapısıyla da uyumlu bir halde ilerlemesi gerektiğini lisana getiren Pınar, “2020 yılı sonuna kadar şarj noktası sayımızı 400’ün üzerine çıkarmayı planlıyoruz. Ayrıyeten şarj istasyonu ağımızı güneş gücüyle çalışan batarya sistemleri ile destekleyerek uçtan uca yeşil dönüşüm yaratma çabası içindeyiz” bilgisini verdi. Eşarj’ı tıpkı vakitte ulusal bir oyuncudan bölgesel bir oyuncuya yükseltme maksatları de var.

2030’da % 30’a ulaşır

Murat Pınar, Türkiye’deki e-mobilite dalıyla ilgili de şu değerlendirmeyi yaptı: “Henüz başlangıç kademesinde. 23 milyonluk araç parkının içinde 3 bine yakın elektrikli araç var. Fakat hem yerli hem de yabancı markaların geleceğe dönük amaçları bu sayının katlanarak büyüyeceğini gösteriyor. 8 araba markası tam elektrikli ve şarj edilebilir hibrit araçlarını Türkiye’ye getiriyor. Önümüzdeki yıl 3-4 marka/modelin daha giriş yapmasını bekliyoruz. Türkiye’deki yeni araba satışlarındaki elektrikli araç hissesinin 2030’da yüzde 30’a ulaşması bekleniyor. Yavaş ve süratli şarj aygıtlarına baktığımızda ise 2019 sayısı olan 2 bin 300 adedin, 2030’da 980 bine ulaşması bekleniyor. Ayrıyeten ülkemizde yüzde yüz elektrikli olarak otobüs, minibüs, kamyon, traktör, tekne üzere üreten yerli firmalarımız var. TOGG tarafından, elektrikli araç üretiminin 2022’de başlayacağı ve 2030’a kadar üretim sayısının 1 milyona ulaşacağı açıklandı. Dalın önünü açacak mevzuatların çıkacağına da inancım tam.”

2 – Trafik kazasına tekno takip

Bütün ülkelerin en kıymetli sıkıntılarından biri trafik kazaları. Elektrikli ve otonom araçlara geçişte de bu sorunun ortadan kaldırılması için çalışılıyor. Bu alanda tahlil sunan yerli startup’lardan biri de Drivee. İTÜ Çekirdek teşebbüsü. Kurucu ortağı Buyruk Çavuş. Ortağıyla bir arada yakın bir arkadaşını trafik kazasında kaybedince bu teşebbüse imza atmış. Çavuş, “Başka hayatların tıpkı nedenle yitirilmemesi için bir şey yapmamız gerektiğine inandık. Kaza sonrası dakikaların ’altın saat’ olarak tanımlandığı dilimde insan hayatına dokunan çok az teknoloji şirketinin olduğunu gördük. Otomotiv ve sıhhat alanında kurumsal deneyimlerimizi birleştirerek 2018’de kurduğumuz Drivee Teknoloji’nin odağı her vakit insan hayatı ve ömür kalitesi oldu. Bu sayede küresel şirketlerle yurtiçi ve yurtdışında süratle büyümeye başladık. Önceliğimiz trafik kazalarının önüne geçebilmek” dedi.

Bildirim gönderiyor

Drivee SafeCall isimli eseri geliştirdiler. Kaza durumunda şoför şuurunu kaybetse dahi sistem otomatik olarak acil müdahale gruplarının hadise yerine ulaşmasını sağlıyor. Drivee’yi objelerin interneti teknolojisiyle geliştirdiler.

Buyruk Çavuş, Drivee ile hem ferdî hem de iş hayatına yönelik hizmet sunduklarını belirterek, “13 binden fazla etkin kullanıcımız, 4 bin de yeni siparişimiz var. Büyümemiz sürüyor. G4S firması ile hem yurtiçi hem de yurtdışında çeşitli inovatif projelere imza atıyoruz. Araç kiralama şirketi Europcar ile işbirliğimiz 5 bin araçlık filolarında devam ediyor. Pandemi periyodunda Drivee SafeCall ile Avrupa pazarına yatırımlarımıza devam ettik. Yeniden bu periyotta konuttan çıkamayan büyüklerimizi düşünerek Drivee SafeCall aygıtının konut versiyonunu geliştirdik” diye konuştu.

Risk planı yapıyor

Şoförlerin sürüş dinamiklerini tahlil ederek bireye has risk planlaması da yaptıklarını aktaran Çavuş, “Bu sayede de sürüş davranışlarını geliştirerek oluşabilecek kazaları engellemeye çalışıyoruz. Kaza olması durumunda ise çarpışma sensörleri kazayı algılayarak araç içi ile otomatik olarak irtibata geçiyor. Donanım üretimini ve yazılımı kendi bünyemizde yapıyoruz” bilgisini verdi. Çavuş, bu alanda hem ülkemiz hem de global standartlarda çarpışma testlerinden onay almış bir eser olduklarına da işaret ederek, bugüne kadar edindikleri tüm tecrübeleri TOGG’la da paylaşmak istediklerini aktardı.

Yerli teşebbüsler küresel marka olmalı

Buyruk Çavuş, Türkiye’de önyargıdan uzaklaşarak yerli ve ulusal teşebbüslere fırsat verilmesi gerektiğini de vurgulayarak, “Bunun en hoş örneğini pandemi sürecinde teneffüs aygıtı üreten startup şirketinin dayanaklarla ihracat yapacak boyuta gelmesinde gördük. Türkiye’de birçok teşebbüs yerli imkanlarla globalde neler yapılabileceğini birçok sefer ispatladı. Bu en büyük gücümüz. Globalde marka olarak hizmet edebilmekten diğer yol yok” tabirlerini kullandı.

3 – Elektriği herkese paylaştıracak

Yenilikçi startup Car4Future, elektrikli şarj alanına paylaşım ağı getiriyor. Kurucuları Kutluhan Hakan, Oğuzhan Sarıtaş ve Tabiat Can Seyidoğlu. Üç arkadaş Avrupa seyahatleri sırasında elektrikli araç kiraladıklarında şarj istasyonu bulmakta zorlanmışlar. Hakan, şarj ünitelerini tek bir yerde toplayıp kullanıma açan bir ağ olması gerektiğini düşündüklerini anlattı.

Üç ülkede şube var

Türkiye’ye dönünce birinci olarak fikir basamağında projelerini test ettiler. Google Android Akademi’de kazanan projelerden biri olarak hızlandırma programına katıldılar ve iş modelini burada geliştirdiler. Daha sonra ise TÜBİTAK takviyesi ile şirketlerini kurdular. Şu anda Türkiye, Estonya ve Almanya’da merkezleri bulunuyor. Kutluhan Hakan, iş modellerini şöyle anlattı:

“Kendi ürettiğimiz ve işlettiğimiz bir şarj istasyonumuz yok. Sunduğumuz ağda 1.200’e yakın şarj istasyonu var. Car4Future olarak farklı marka ve üreticilerin tüm şarj istasyonlarını tek bir ağda bir ortaya getiriyoruz. Bu sayede elektrikli araç şoförlerine en yakın şarj istasyonu bilgisi, rezervasyon ve online ödeme hizmetini sunuyoruz. Tıpkı vakitte mesken tipi şahsî ünitelerin de taşınabilir ağda paylaşılmasını sağlayarak ünite sahiplerine gelir elde etme imkanı sağlıyoruz.”

Daima gelişiyoruz

Türkiye’de 600 kurumsal şarj istasyonunun faal olarak hizmet verdiğini de aktaran Kutluhan Hakan, “Beklenti 2030’a kadar 2.5 milyon araç ve 1 milyon şarj noktası. Bilhassa Türkiye’nin elektrikli araç üretecek olması da ülkedeki vizyonun ve ilginin istikametini gösteriyor. Beklentilerin aşılacağına inanıyorum” dedi.
Kutluhan Hakan, elektrikli araç konusunda pek çok startup bulunduğunu da belirterek, “Çok yaratıcı fikirler var. Bu nedenle kimi yatırımcılar mobiliyeti odak noktalarına aldılar. Daima gelişmeye ve yenilenmeye muhtaçlığımız var, dünyada olan bitenleri ve son teknolojileri takip etmek çok değerli. Otomotiv ve mobilite, yüksek teknoloji ve sermaye gerektiren bir sanayi. Yazılım odaklı teşebbüslerde de bu durum tıpkı. Bu startup’ları küreselleştirmek için yatırımların artması ve geliştirilmesi gerekiyor” değerlendirmesini yaptı.

Kablosuz yeni teşebbüsleri yolda

Onların yeni bir projesi de var. Gücün kablosuz bir halde aktarılmasını sağlayan bir soket teknolojisi. Kutluhan Hakan, yeni projelerini de şöyle anlatıyor:
“Bu soket ile tüm şarj istasyonları soket girişi farklı olsa dahi tüm elektrikli araçlara uyumlu hale geliyor. Tıpkı vakitte araçtan araca ve araçtan üniteye güç geri beslemeye de imkan sağlıyor. Yani altyapıyı destekleyen ve güç dönüşümüne katkı sağlayan blockchain tabanlı akıllı şarj donanımı geliştiriyoruz.”