Pandemi periyodunda toplumsal teşebbüsler artarken, bu teşebbüslerde bayan kurucuların oranı yüzde 55’e ulaşıyor. Toplumsal girişimcilik, öncelikli toplumsal problemleri, maddi yarar ve kâr ön planda olmaksızın ortadan kaldırmaya ve sistemleri dönüştürmeye yönelik yapılan girişimcilik faaliyeti olarak tanımlanıyor.

Toplumsal girişimcilik platformu Ashoka’nın Türkiye Eş Yöneticisi Zeynep Meydanoğlu, pandemi periyodunda toplumsal girişimcilere ve tahlillerine ilginin artış gösterdiğini, pek çok toplumsal girişimcinin çalışmalarını ölçekli bir halde büyütmeyi başardığını söyledi.

Kovid-19 sürecinde herkesin çevresel, toplumsal ve toplumsal sistemlerle ilgili farkındalığının yükseldiğini vurgulayan Meydanoğlu, “Sosyal girişimciliğin değeri artıyor. Kriz devirlerinde toplumsal teşebbüslerin meselelere süratli reaksiyon verebilme yetenekleri sayesinde klâsik yapılara nazaran daha güçlü olduklarına ve daha esnek davrandıklarına şahit oluyoruz. Kovid-19 süreci hepimize mevcut sistemlerin daha adil, tabiat dostu ve dirençli tarafta dönüşmeleri gerektiğini ve bu sistemlerin birer modülü olan herkesin bunları etkileme gücüne sahip olduğunu ispatlıyor” dedi.

Bayan oranı yüksek

Meydanoğlu, ‘Türkiye’de Toplumsal Teşebbüslerin Durumu’ araştırma raporuna nazaran, ülkemizde yaklaşık 9 bin toplumsal teşebbüs bulunduğunu da lisana getirerek, “Üç büyük kentte faaliyet gösteriyorlar. Toplumsal teşebbüs önderlerinin neredeyse yarısı (yüzde 47) 35 yaşın altında. Yöneticilerin ya da önderlerin yüzde 55’i bayan. Klâsik işletmelerde bu oran yüzde 18” bilgisini verdi. Türkiye’de toplumsal girişimcilerin en yaygın çalışma alanının eğitim ve sonrasında imalat bölümü, adil üretim ve tüketim ve yaratıcı sanayiler olduğu görülüyor.

Farkındalık arttı

Türkiye Toplumsal Girişimcilik Ağı Kurucularından Ayşe Sabuncu, Türkiye’de son 5 yılda önemli bir ‘sosyal inovasyon’ farkındalığı oluştuğunu lisana getirerek, şunları söyledi:

“Birçok müspet gelişme olsa da daha kat etmemiz gereken çok yol var. Toplumsal girişimcileri artmasını sağlayan Impact Hub üzere destekleyici kurumların daha kapsamlı olarak desteklenmesi çok kıymetli. Tıpkı vakitte belli toplumsal ve çevresel sorunlarda dünya çapında da bilgilere baktığımızda çok yavaş gelişme gösteriyoruz. Bilhassa besin, su, plastik, iklim değişikliği ve biyoteknoloji hususlarına odaklanan teşebbüslere muhtaçlık büyük. Türkiye’de toplumsal girişimcilik, dünyanın geri kalanı ile paralel bir biçimde ivme kazanıyor. Salgın periyodunda Kovid-19 hastalarının, mağdurlarının ve Kovid-19 sonrası ortaya çıkan dünyanın kolaylaştırıcısı olmaya yönelik teknoloji, biyoteknoloji ve e-ticaret teşebbüs fikirleri ve teşebbüsçü müsabakaları düzenlendi. Bu müsabakalar da bir oldukça müracaat aldı.”

Yurtdışına da açıldılar

Pandemi sürecinde birçok toplumsal teşebbüsün yurtdışına açıldığını da anlatan Zeynep Meydanoğlu, şunları söyledi: “E-bursum modelini ABD’ye taşımak için iştirakler geliştirdi. Teyit, Azerbaycan’da çalışmalara başladı. Anadolu Meraları, İsveç’te onarıcı tarım çalışmaları yapıyor. Otsimo, ABD, Kanada ve İngiltere’de çalışmalarına kitlesini genişleterek devam ediyor. Köy Okulları Değişim Ağı (KODA) ise İsviçre’deki partnerleriyle paydaşlık geliştirdi. Bayan Balıkçılar Derneği, Ege Bölgesi’nden çıkarak tüm Türkiye’ye yayılmaya başladı. Ayrıyeten farklı kıtalarda misal alanlarda çalışan toplumsal teşebbüsçüler ortasında dayanılmaz bir iş birliği ve ortak yaratım süreci başladı ve gelecek iş birlikleri için tohumlar atıldı.”