Koronavirüs salgını ile birlikte çalışma hayatında birçok değişiklik yaşandı ve yaşanmaya da devam ediyor. Devlet tarafından verilen takviyelerin yanında salgının yayılmasının önlenmesi için uzaktan çalışma prensibi patronlar tarafından uygulanmaya başlanmıştı.

Uzaktan çalışma sürecine ait olarak ise kimi hususlar hakkında soru işaretleri vardı. Patronun personele karşı olan maliyet sorumlulukları, çalışma ortamının düzenlenmesi, çalışma müddetlerinin belirlenmesi, dataların korunması, materyal ve iş araçlarının temini üzere hususlara ait Resmi Gazete’de yayımlanan ve bugün yürürlüğe giren yönetmeliğin ayrıntıları ortaya çıktı.

MUKAVELENİN HAL VE İÇERİĞİ

Uzaktan çalışma sistemi belirlenmesi halinde mukavelenin yazılı biçimde yapılması gerekiyor.

Mukavelede, işin tarifi, yapılma formu, işin mühleti ve yeri, fiyat ve fiyatın ödenmesine ait konular, patron tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ait yükümlülükler, patronun çalışanla irtibat kurması ile genel ve özel çalışma kurallarına ait kararlar yer alacak.

ÇALIŞMA YERİNİN DÜZENLENMESİ

Gerekli olması halinde, uzaktan çalışmanın yapılacağı yer ile ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan evvel tamamlanacak. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma yolu, uzaktan çalışan ile patron tarafından birlikte belirlenecek. Bu maliyetlerin içine yemek, elektrik, ısınma, internet üzere fiyatların girmesi bekleniyor. Resmi Gazete’de yayımlanan yemek fiyatı 2021 yılında günlük olarak 25,25 lira olmuştu.

MATERYAL VE İŞ ARAÇLARININ TEMİNİ

Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli materyal ve iş araçlarının iş mukavelesinde aksi kararlaştırılmamışsa patron tarafından sağlanması temel alındı. Bu materyal ve iş araçlarının kullanım asılları ile bakım ve tamirat şartları açık ve anlaşılır bir halde uzaktan çalışana bildirilecek.

İş araçlarının patron tarafından sağlanması halinde, bunların çalışana teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, patron tarafından yazılı olarak emekçiye teslim edilecek. Çalışana teslim edilen dokümanın personel tarafından imzalı bir nüshası ise patron tarafından emekçi özlük evrakında saklanacak. İş araçlarının listesi, iş kontratı içerisinde yahut kontrat tarihinde iş mukavelesine ek olarak düzenlenirse ayrıyeten yazılı doküman düzenlenmesi kaidesi aranmayacak.

ÜRETİM MALİYETLERİNİN KARŞILANMASI

İşin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal yahut hizmet üretimiyle direkt ilgili mecburî masrafların tespit edilmesine ve karşılanmasına ait konular iş kontratında belirtilecek.

ÇALIŞMA MÜDDETİNİN BELİRLENMESİ

Uzaktan çalışmanın yapılacağı vakit aralığı ve mühleti iş kontratında belirtilecek. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak şartıyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilecek. Fazla çalışma patronun yazılı talebi üzerine, personelin kabulü ile mevzuat kararlarına uygun olarak yapılacak.

İRTİBAT

Uzaktan çalışmada irtibatın prosedürü ve vakit aralığı uzaktan çalışan ile patron tarafından belirlenecek.

DATALARIN KORUNMASI

Patron; uzaktan çalışanı, iş yerine ve yaptığı işe dair bilgilerin korunması ve paylaşımına ait işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirir ve bu bilgilerin korunmasına yönelik gerekli önlemleri alacak.

Patron, korunması gereken datanın tarif ve kapsamını mukavelede belirleyecek.

Bilgilerin korunması gayesiyle patron tarafından belirlenen işletme kurallarına uzaktan çalışanın uyması zarurî olacak.

İŞ SIHHATİ VE GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ

Patron, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sıhhati ve güvenliği tedbirleri konusunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sıhhat nezaretini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği önlemlerini almakla yükümlü olacak.

UZAKTAN ÇALIŞMANIN YAPILAMAYACAĞI İŞLER

Tehlikeli kimyasal husus ve radyoaktif unsurlarla çalışma, bu hususların işlenmesi yahut kelam konusu unsurların atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma süreçlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamayacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına nazaran hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile ulusal güvenlik açısından stratejik kıymeti haiz ünite, proje, tesis yahut hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı ünite, proje, tesis yahut hizmetten sorumlu olan yahut hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenecek.

UZAKTAN ÇALIŞMAYA GEÇİŞ

İş ilgisi direkt uzaktan çalışma kontratı ile kurulabilir yahut hâlihazırda iş yerinde çalışan çalışanın iş kontratı, personelin ve patronun muahedesi halinde, uzaktan çalışma mukavelesine dönüştürülebilecek.

Uzaktan çalışma ile ilgili talep şöyle olacak:

1- Talep yazılı olarak yapılır.

2-Talep iş yerinde belirlenen tarz doğrultusunda işverence kıymetlendirilir.

3- Talep değerlendirilirken, işin ve personelin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu ile işverence belirlenecek öbür kıstaslar kullanılır.

4- Talebe ait kıymetlendirme sonucunun otuz gün içinde personele talebin yapıldığı metotla bildirilmesi temeldir.

5- Talebin kabul edilmesi halinde işin tarifi, yapılma formu, işin müddeti ve yeri, fiyat ve fiyatın ödenmesine ait konular, patron tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ait yükümlülükler, patronun çalışanla bağlantı kurması ile genel ve özel çalışma koşullarına ait kararlar yer alan kontrat yapılır.

6- Uzaktan çalışmaya geçen emekçi, tekrar iş yerinde çalışma talebinde bulunabilir. Patron, kelam konusu talebi öncelikli olarak kıymetlendirir.

7- Uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle iş yerinin tamamında yahut bir kısmında uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için çalışanın talebi yahut onayı aranmaz.