Kripto paralardaki yüksek getiriler ve borsada çok düşen paylar yatırımcıların iştahını kabartıyor. Bu türlü periyotlar fırsat yarat-sa da kredi çekilerek yapılan yatırımlar önemli borç sarmallarının ve hayal kırıklıklarının tetikleyicisi olabilir.

Coin’lerdeki yükselişler cazip getiriler sunsa da yasal boşluklarının olması riski epey yüksek kılıyor. Bu risklerin üstelik kredi ile taşınması beraberindeki ziyan mümkünlüğünü daha da artırmakta. Öte yandan Milliyet Müellifi Zeynep Aktaş piyasalardaki 5 kıymetli gelişmeyi ve dolar kurunda ilerleyen günlerde ne olacağını açıkladı. 

Odaktaki 5 gelişme

1 – ABD doları global bazda güçlü seyrediyor: ABD’de mart ayında tarım dışı istihdam 916 bin oldu. Beklenti 675 bindi. Beş yıllık ABD tahvil faizi yüzde 0,95’le Şubat 2020’den bu yana en yüksek düzeye çıktı. ABD 10 yıllık tahvil faizi yine yüzde 1,70’i aştı. ABD’de açıklanan olumlu datalar doları destekliyor.

2 – Piyasalarda aşı tesiri hissedilebilir: Seyahat kısıtları aşılama tesiriyle azalıyor. ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi (CDC), Ko-vid-19 aşısının ikinci dozunun yapılmasının akabinde seyahat edilebileceğini duyurdu. Aşılamaların artması piyasaları olumlu etkileyecektir.

3 – Dolar kurunda sakinleşme yaşanıyor: Hafta içerisinde 8,45 düzeyine kadar yükselen dolar/TL haftanın son günü 8,16’ya geriledi. 6,89-8,48 aralığında yaşanan yükselişin geri çekilme düzeyleri 8,10- 7,87 ve 7,68 ve 7,49. Kurun enflasyon tesiriyle TCMB’nin 15 Nisan’da sıkı para siyasetini sürdürme eğilimi devam edecektir.

4 – Borsada karar haftası: BIST 100 Endeksi 1.430 düzeyinde. Kısa vadede yükselen bir üçgen oluştu. Endeks 1.431-1.443 düzeylerindeki direncin üzerine çıkabilirse tekrar içerisinde hareket ettiği 1.443-1.582 yatay bandına dönecek. Pay bazlı hareketlerle bu yaşanabilir. Şayet direnç aşılmazsa bir müddet 1,335-1,445 bandında hareket sürecektir.

5 – 2016 Temmuz darbe teşebbüsünden bu yana DTH’daki en büyük azalma gerçekleşti. TCMB’nin 26 Mart haftasına ait para ve banka raporuna nazaran yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatları 8,1 milyar dolar azaldı. Bu azalmada sermaye denetimi gelebileceği söylentisi ile yastık altına çekilebilen para olsa bile önemli bir gerileme. 

Öte yandan Borsada dalgalanmaların, gün içi hareketlerin, fiyat savrulmalarının yüksek olduğu periyotlarda riski düşürmek açısından şirketlerin mali performanslarını takip etmek değerlidir. Sonuçta güçlü ticari performansa sahip şirketler aksiliklere karşın kârlarını artırırken uzun vadede yatırıcısına da kazandırmakta. Bu çerçevede yaptığımız tahlilde Borsa 50 şirketleri içinde yüzde 10’un üzerindeki kâr marjıyla çalışan 9 şirketin son bir yılda yüzde 100’lük getirisiyle öne çıktığı gözlendi.

7 kesim…

Listeye giren şirketler sektörel bazda dağıtıldığında otomotiv ve otomotiv yan sanayi, sigorta, gübre, demir çelik, kimyasal ve zirai eserler, holding ve kağıt kesimlerinde yer aldıkları görülüyor. Listedeki şirketler şöyle: Kartonsan, Otokar, Ege Sanayi, Türkiye Sigorta, Hektaş, Alkim Kimya, Doğan Holding, Ereğli Demir Çelik ve Koza Altın.

Yıldızı parladı

Otomotiv kur artışının da tesiriyle yıldızı parlayan bir kesim. Bu yılın ocak-mart periyodunda araba ve hafif ticari araç pazarı yüzde 59,7 oranında arttı. Mart ayı itibariyle bir evvelki yılın birebir ayına nazaran araba ve hafif ticari araç pazarı yüzde 92,8 artarak 96.428 adet oldu.

Kur artış tesiri ile fiyatların artma derdi otomotiv talebini güçlendirdi. Bu dala hammadde sağlayan şirketlerin de kârlılıklarında benzeri formda artışlar görüldü. Şirketlerin pandemiye karşın yüksek kâr marjlarını koruyabilmeleri bu devir içerisinde faaliyetlerini sürdürebilmeleri ve yeni teknolojiye  adapte olmaları ile yakından ilişkili.

Paylar yerlilere geçiyor!

Borsada yabancıların hissesi azalmaya devam ederken paylarda yerlilerin yükü artmaya ve yeni yatırımcı gelmeye devam ediyor. Şimdilerde yabancı hissesi yüzde 42,9’a geriledi. Borsadaki yatırımcı sayısı 2 milyon 249 bine çıktı. Yerli yatırımcının pay senedini tercih etmesinin en büyük nedeni yaşanan şok düşüşlerde pay senedi fiyatlarının çok gerilemesi. Öte yandan emeklilik fonları ve yatırım fonları aracılığı ile mevduatın üzerinde getiri arayışında olanlar borsaya yöneliyor.

Borsa önümüzdeki periyotta yatırımcılar için bir alternatif olmaya devam edecektir. Bilhassa faizlerin zirve yaptığı aylarda olduğumuz düşünülürse haziran sonrasında borsada pay senetleri daha cazip seçenekler sunabilir. Burada kıymetli olan pay seçimlerini iyi yapabilmek. Borsada özsermayesi ekside olan son beş yıldır ziyan eden, karını artıramayan, kar marjı çok düşük birçok firma bulunuyor. Yatırımcıların ayıklama yaparak güçlü firmaları tercih edebilmesi uzun vadede düşük riskle getirilerini artırmalarına imkan tanıyacaktır.

‘Kâr marjı’ ne neden değerli?

Kâr marjı şirketlerin satışlarının yüzde kaçının kâra dönüştüğünü gösterir. Bir şirket yüksek oranda satış yapabilir lakin bu satışlarından yüzde 1 oranında kâr sağlıyorsa şirketin büyümesine karşın yatırımcılar bunun kârlılık tesirini hissetmeyecektir.

Kâr marjı şirketin kârnın satışlarına oranıdır. Kâr marjı yüksek olan ve bu seyrini koruyabilen şirketlerin satışlarındaki her artış kârlılık hanesine de tesirini hissettirecektir. Kârlılığı yüksek firmalar borsa yatırımcıları açısından her vakit tercih listesinde öne çıkar.

Temettü verimliliği

Borsa İstanbul’da 417 şirket süreç görüyor. 2 Nisan itibariyle şirketlerin piyasa bedeli 224 milyar dolar. Borsadaki şirketlerin toplam piyasa değeri/ yıllık kar (F/K) oranı ortalama 14,14 düzeyinde bulunuyor. Borsadaki şirketlerin ortalama temettü verimliliği ise yüzde 2,66. Datalar firmaların temettü verimliliğinin çok düşük olduğunu gösteriyor. Yatırımcılar ise düşük temettü verimliliği nedeniyle daha fazla pay senedi getirisine odaklanıyor. Seçici olarak yüksek kâr hissesi ödeyen şirketler bulunmasına karşın genel seyre bakıldığında 417 şirket bazında oranlar epey düşük.