İçişleri Bakanlığı, valiliklere “tam kapanma” sonrasında Kovid-19 ile çabada kural ve tedbirleri içeren “kademeli olağanlaşma tedbirleri” bahisli genelge göndermişti.

Bu kapsamda, Türkiye genelinde saat 21.00 prestijiyle başlayan, cumartesi ve pazar günlerinin tamamını kapsayacak sokağa çıkma kısıtlaması, 31 Mayıs Pazartesi saat 05.00’te sona erecek.

BAKANLIK AYRINTILARI PAYLAŞTI

içişlerinin yayınladığı genelge şöyle: Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası’nın tavsiyeleri ve salgının seyrinde yaşanan gelişmeler göz önüne alındığında 17 Mayıs Pazartesi günü saat 05.00’ten 1 Haziran 2021 Salı günü saat 05.00’e kadar uygulanacak olan kademeli olağanlaşma periyodunda aşağıdaki önlemlerin hayata geçirilmesi gerektiği değerlendirilmiştir. Sokağa çıkma kısıtlaması, kademeli olağanlaşma periyodunda; hafta içerisinde yer alan günlerde 21.00-05.00 saatleri ortasında, hafta sonları ise cuma günleri saat 21.00’den başlayıp, cumartesi ve pazar günlerinin tamamını kapsayacak ve pazartesi günleri saat 05.00’te tamamlanacak formda uygulanacaktır.”

Genelgede sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak müddet ve günlerde üretim, imalat, tedarik ve lojistik zincirlerinin aksamaması, sıhhat, tarım ve orman faaliyetlerinin sürekliliğinin sağlanması emeliyle belirtilen yer ve bireylerin kısıtlamadan muaf tutulacağı aktarıldı.

Sokağa çıkma kısıtlamasına yönelik tanınan muafiyetlerin 14 Aralık 2020 tarihli genelgede belirtildiği halde muafiyet nedeni ve buna bağlı vakit ve güzergahla hudutlu olacağı, aksi durumların muafiyetlerin berbata kullanımı olarak görülerek idari yahut isimli yaptırımlara husus edileceği bildirilen genelgede, şunlar kaydedildi:

“Sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulan işyeri/fabrika/imalathane üzere yerlerde çalışan şahıslar yapılan kontrollerde 29 Nisan 2021 tarih ve 7705 sayılı genelgemiz çerçevesinde e-devlet platformunda yer alan İçişleri Bakanlığı e-başvuru sistemi üzerinden alınan ‘çalışma müsaadesi misyon belgesini’ ibraz etmek zorundadırlar. Lakin NACE kodu eşleşme yanlışı, muafiyet kapsamındaki bir işyerinde vazife yapmasına karşın alt patronun muafiyet kapsamında olmaması nedeniyle misyon evrakı alınamaması yahut erişim yanılgısı üzere durumlarda örneği bahse mevzu genelge ekinde yer alan ve patron ile çalışanın beyanı/taahhüdüyle manuel doldurularak imza altına alınan ‘çalışma müsaadesi vazife dokümanı formu’ da kontrollerde ibraz edilebilecektir.”

Bakkal, market ve fırınlar hafta sonu 10.00-17.00 ortasında açık olacak

Tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak hafta sonlarında bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcıların 10.00-17.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebileceği, vatandaşların mecburî muhtaçlıklarının karşılanmasıyla hudutlu olmak ve engelli vatandaşlar haricinde araç kullanmamak koşuluyla ikametlerine en yakın bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılara gidip gelebilecekleri aktarılan genelgede, sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan müddet ve günlerde ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleriyle bu iş yerlerinin yalnızca ekmek satan bayilerinin açık olacağı tabir edildi.

Vatandaşların ekmek ve unlu mamul gereksinimlerinin karşılanmasıyla sonlu olmak ve araç kullanmamak kuralıyla ikametlerine yürüme arasında olan fırına gidip gelebileceği belirtilen genelgede, fırın ve unlu mamul ruhsatlı iş yerlerine ilişkin ekmek dağıtım araçlarıyla yalnızca market ve bakkallara ekmek servisi yapılabileceği, sokak ortalarında satışın yapılmayacağı bildirildi.

65 yaş ve üzeri ile 18 yaş altındakiler toplu taşıma araçlarını kullanamayacak

Yabancılara yönelik sokağa çıkma kısıtlamasına dair muafiyetin yalnızca turistik faaliyetler kapsamında süreksiz yahut kısa müddet için Türkiye’de bulunan yabancıları kapsadığı aktarılan genelgede, ikamet izinlilerin, süreksiz müdafaa statüsündekilerin yahut milletlerarası muhafaza müracaat ve statü sahipleri dahil olmak üzere turistik faaliyetler kapsamı dışında Türkiye’de bulunan yabancıların sokağa çıkma kısıtlamalarına tabi oldukları vurgulandı.

Genelgede, şunlar kaydedildi:

“Tam kapanma sürecinde kendi muhtaçlıklarını karşılayamayacak durumdaki ileri yaş kümelerindeki yahut ağır hastalığı olan vatandaşlarımızın 112, 155 ve 156 numaraları üzerinden bildirdikleri temel muhtaçlıkları VEFA Toplumsal Takviye Gruplarınca karşılanacak olup, bu hususta gerek işçi görevlendirilmesi gerekse gereksinimlerin bir an önce giderilmesi bakımından gerekli önlemler Valiler ve Kaymakamlar tarafından alınacaktır. 18 yaş altı gençler ve çocuklarımız ile aşı hakkını kullanarak iki doz aşı olmuş olan 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız için herkes için uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasının dışında ayrıyeten bir sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayacaktır. Aşı hakkı bulunmasına karşın aşı olmayan 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ise hafta içi günlerde yalnızca 10.00-14.00 saatleri ortasında sokağa çıkabilecek olup, hafta sonları tam gün sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olacaklardır. Sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olup olmadığına bakılmaksızın 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ile 18 yaş altı gençler ve çocuklarımız kademeli olağanlaşma periyodunda kent içi toplu ulaşım araçlarını (metro, metrobüs, otobüs, minibüs, dolmuş) kullanamayacaklardır.”

Sokağa çıkma kısıtlaması müddetince şehirlerarası seyahat kısıtlaması uygulanacak

Genelgede, kademeli olağanlaşma devrinde sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan mühlet ve günlerde şehirlerarası seyahat kısıtlamasının uygulanacağına işaret edilerek, “Şehirlerarası seyahat kısıtlamasının istisnaları, sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan mühlet ve günlerde vatandaşlarımızın uçak, tren, otobüs üzere toplu taşıma vasıtalarıyla yapacakları şehirlerarası seyahatler için ayrıyeten seyahat müsaadesi alınması istenmeyecek, şehirlerarası seyahat edileceğinin bilet, rezervasyon kodu ile ibraz edilmesi kâfi olacaktır. Bu durumdaki şahısların şehirlerarası toplu taşıma vasıtalarıyla ikametleri ortasındaki hareketlilikleri, kalkış-varış saatleriyle uyumlu olmak kalmak kaydıyla sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacaktır.” bilgisine yer verildi.

Zarurî bir kamusal misyonun ifası kapsamında ilgili bakanlık ya da kamu kurum yahut kuruluşu tarafından görevlendirilmiş kamu vazifelilerinin (müfettiş, denetmen) özel yahut resmi araçlarla yapacakları şehirlerarası seyahatlerine, kurum kimlik kartı ve görevlendirme dokümanının ibraz edilmesi kaydıyla müsaade verileceği aktarılan genelgede, şunlar kaydedildi:

“Kendisi yahut eşinin, vefat eden birinci derece yakınının ya da kardeşinin cenazesine katılmak yahut cenaze nakil sürecine refakat etmek gayesiyle rastgele bir cenaze yakınının e-devlet kapısındaki İçişleri Bakanlığına ilişkin E-BAŞVURU yahut ALO 199 sistemleri üzerinden yapacağı müracaat (yanında akraba pozisyonundaki 9 bireye kadar bildirimde bulunabilecektir) sistem tarafından vakit kaybetmeksizin otomatik olarak onaylanarak cenaze yakınlarına özel araçlarıyla seyahat edebilmeleri için gerekli seyahat müsaade dokümanı oluşturulacaktır. Cenaze nakil ve defin süreçleri kapsamında müracaat yapacak vatandaşlarımızdan rastgele bir evrak ibrazı istenilmeyecek olup Sıhhat Bakanlığı ile sağlanan entegrasyon üzerinden gerekli sorgulama seyahat müsaade evrakı düzenlenmeden evvel otomatik olarak yapılacaktır. Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan müddet ve günlerde vatandaşlarımızın özel araçlarıyla şehirlerarası seyahate çıkmamaları temeldir.”

Genelgede belirtilen zarurî hallerin varlığı durumunda vatandaşların bu durumu belgelendirmek kaydıyla e-devlet üzerinden İçişleri Bakanlığına ilişkin E-BAŞVURU ve ALO 199 sistemleri üzerinden valilik yahut kaymakamlık bünyesinde oluşturulan Seyahat Müsaade Heyetlerinden müsaade almak kaydıyla özel araçlarıyla da seyahat edebilecekleri bildirildi.

Seyahat Müsaade Dokümanı verilen şahısların, seyahat müddetleri boyunca sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacakları söz edilen genelgede, şunlar kaydedildi:

“Zorunlu Hal Sayılacak Durumlar; tedavi olduğu hastaneden taburcu olup asıl ikametine dönmek isteyen, tabip raporu ile sevk olan ve/veya daha evvelce alınmış hekim randevusu/kontrolü olan, kendisi yahut eşinin, hastanede tedavi gören birinci derece yakınına ya da kardeşine refakat edecek olan (en fazla 2 kişi), bulunduğu kente son 5 gün içerisinde gelmiş olmakla birlikte kalacak yeri olmayıp ikamet ettikleri yerleşim yerlerine dönmek isteyen (5 gün içinde geldiğini seyahat bileti, geldiği araç plakası, seyahatini gösteren ayrıca evrak, bilgi ile ibraz edenler), ÖSYM tarafından ilan edilmiş merkezi imtihanlara katılacak olan, askerlik hizmetini tamamlayarak yerleşim yerlerine dönmek isteyen, özel yahut kamudan günlü kontrata davet yazısı olan, ceza infaz kurumlarından salıverilen bireylerin zarurî hali bulunduğu kabul edilecektir.”

Alışveriş merkezleri hafta içi 10.00-20.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebilecek

Genelgede, restoran, lokanta, kafeterya, pastane üzere yeme içme yerlerinin hafta içi 07.00-20.00 saatleri ortasında gel-al ve paket servis, 20.00-00.00 saatleri ortasında yalnızca paket servis; hafta sonlarında ise 07.00-00.00 saatleri ortasında yalnızca paket servis formunda faaliyet gösterebilecekleri belirtildi.

Kademeli olağanlaşma periyodunda gazino, taverna, birahane, nargile salonu/kafeleri, sinema salonları, kahvehane, kıraathane, kafe, dernek lokali, çay bahçesi üzere yerler, internet kafe/salonu, elektronik oyun yerleri, bilardo salonları, halı saha, yüzme havuzu, spor salonları, hamam, sauna ve masaj salonları, lunaparklar ve tematik parkların faaliyetlerine süreksiz olarak orta verilmesine devam edileceği belirtilen genelgede, şunlar kaydedildi:

“Çay ocakları ise masa, sandalye/taburelerini kaldırmak ve yalnızca esnafa servis yapmak kaydıyla faaliyetlerine devam edebileceklerdir. Üstte sayılan iş yerleri dışında kalan ve tam kapanma devrinde faaliyetlerine orta verilen perakende ve hizmet dalındaki giyim, tuhafiye, züccaciye, hırdavat, terzi, berber üzere dükkanlar ile ofis ve ofisler, Sıhhat Bakanlığı Salgın İdaresi ve Çalışma Rehberinde içerisinde bulunduğu işkolu için belirlenen tüm salgınla gayret önlemlerine riayet etmek kaydıyla hafta içi günlerde 07.00-20.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebileceklerdir.

Alışveriş merkezleri ise hafta içi 10.00-20.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebilecek olup, hafta sonları kapalı olacaktır. Zincir marketler başta olmak üzere çeşitli iş yerleri tarafından açılış yahut belli gün ya da saatlere has genel indirim uygulamalarının oluşturduğu yoğunluğun önüne geçilebilmesi için indirim uygulamalarının en az bir hafta sürecek halde uzun periyodlarla yapılması gerekmektedir. Marketlerde (zincir ve harika marketler dahil) mecburî temel gereksinimler kapsamındaki eserler dışında elektronik eşya, oyuncak, kırtasiye, giyim ve aksesuar, alkol, konut dokuması, oto aksesuar, bahçe gereçleri, hırdavat, züccaciye eserlerin satışına tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak olan hafta sonlarında müsaade verilmeyecektir.”

Sıhhat Bakanlığı Salgın İdaresi ve Çalışma Rehberinde belirlenen kurallara uymak kaydıyla pazaryerlerinin hafta içi 07.00-19.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebilecekleri, hafta sonları ise pazaryerlerinin kurulmasına müsaade verilmeyeceği bildirilen genelgede, online market ve yemek sipariş firmalarının hafta içi ve hafta sonu 07.00-00.00 saatleri ortasında meskenlere yahut adrese servis formunda çalışabilecekleri aktarıldı.

Genelgede, şu bilgilere yer verildi:

“Halihazırda faaliyetlerine devam etmekte olan kreşlerle birlikte Ulusal Eğitim Bakanlığıyla yapılan değerlendirmeler çerçevesinde kademeli olağanlaşma devrinde anaokulları da faaliyetlerine devam edecek olup öbür tüm okul ve sınıf düzeyleri için Ulusal Eğitim Bakanlığınca kamuoyuna duyurulduğu biçimde uygulama sürdürülecektir. Cumhurbaşkanlığının 14 Nisan 2021 tarih ve 2021/8 sayılı Genelgesi ile Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığının 27 Nisan 2021 tarih ve 17665 sayılı yazısı doğrultusunda, kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmakta olan 10.00-16.00 saatleri ortası mesai sistemi ile uzaktan/dönüşümlü çalışma üzere esnek çalışma adabının uygulanmasına kademeli olağanlaşma devrinde de devam edilecektir. Sivil toplum kuruluşları, sendikalar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları ile birlikler ve kooperatiflerin genel şura dahil yapacakları geniş iştirakli her türlü aktiflikleri 1 Haziran 2021 tarihine kadar ertelenecektir.”