SEYFETTİN ERSÖZ / Ankara

Ulusal Savunma Bakanlığı’nda, aktüel mevzulara ait basın toplantısı düzenlendi. Bitlis’te 4 Mart günü düşen ve 11 askerin şehit olduğu askeri helikopter kazasıyla ilgili, gazetecilere detaylı bilgilendirme yapıldı. Kara Havacılık Komutanlığı’ndan Kaza Kırım Grubu de toplantıda hazır bulundu ve basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Yapılan bilgilendirmede, şu detaylar paylaşıldı:

HELİKOPTERDEKİ SES KAYIT AYGITI DİNLENDİ

Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kaza-Kırım Takımı 5 Mart 2021 tarihinde bölgeye intikal etmiş ve olay yerindeki çalışmalarını tamamlamıştır. Kaza kırım grubu tarafından; ilgili Komutanlık ve ünitelerle yapılan çeşitli görüşmelerden, olay yerinde yapılan incelemelerden, tekrar olay yerinde bulunan ses data kayıt aygıtının dinlenmesi-çözümlenmesinden elde edilen bilgiler ışığında, kelam konusu kazanın oluşu ile ilgili bir kanaate varılmıştır.

OLUMSUZ HAVA ŞARTLARINDAN UÇUŞ ROTASI DEĞİŞTİ

8. Kolordu Kumandanı Korgeneral Osman Erbaş tarafından, Kolordu Komutanlığı birliklerinde denetleme ve incelemelerde bulunmak üzere 4 Mart 2021 tarihinde, Elazığ-Erciş-Tatvan-Muş-Bingöl-Elazığ güzergahında bir idari denetleme programı planlanmıştır.

4 Mart 2021 sabahı yapılan uçuş brifinginde hava kaidelerinin uçuşa uygun olduğu tespit edilmiştir. Uçuş vazifesine müsaade etme, sevk ve yönetim etme, uçuş misyonunu başlatma, erteleme, tadil etme ve iptal etme yetkisi olan 1’inci pilotun kararı ile uçuşa planlandığı formda 07.52’de Elazığ-Erciş-Tatvan rotasında başlanmıştır. İntikal esnasında Muş bölgesinde olumsuz hava kuralları ile karşılaşılmasını müteakip uçuş rotası değiştirilerek Bingöl istikametinde uçuşa devam edilmiş ve 09.23’te Bingöl’e iniş yapılmıştır.

PİLOTLAR GERİ DÖNÜŞ KARARI ALDI

Tatvan Bölgesindeki hava kaideleri takip edilerek, hava kurallarının iyileşmesi beklenmiş, hava koşullarının uçuşa müsait olduğunun tespit edilmesi üzerine saat 13.55’te Tatvan’a intikal etmek üzere Bingöl’den kalkış yapılmıştır. İntikalin Tatvan yakınlarına kadar olan kısmı sıkıntısız icra edilmiş, olumsuz bir hava durumu ile karşılaşılmamıştır.

Lakin 4 Mart 2021 saat 14.25’te Muş ile son görüşme yapılmasını müteakip, saat 14:30’dan itibaren ani hava değişimi ile olumsuz hava koşullarıyla karşılaşılmış, bulut içine girilmiştir. Bunun üzerine pilotlar tarafından geri dönüş kararı verilmiştir. Lakin maalesef saat 14:41’de kaza kırım meydana geldiği bedellendirilmektedir.

ARAMA KURTARMA BAŞLATILDI

4 Mart 2021 tarihinde saat 14.40’ta Tatvan’a inmesi beklenen helikopterin varsayım edilen vakitte iniş yapmaması üzerine, Türk Silahlı Kuvvetleri ve öteki kamu kurum/kuruluşlarının da iştirakleri ile arama-kurtarma faaliyetleri derhal başlatılmıştır.

Arama-kurtarma faaliyetleri sonucunda Tatvan kent merkezinin 7 km. kuzeyinde bulunan Çekmece köyünün 1 km kuzeyinde helikopterin enkazına ulaşılmış, 9 şehidimiz ile 4 yaralımızın Tatvan/BİTLİS Hastanesine tahliyeleri sağlanmıştır. Hastaneye tahliye edilen 4 yaralı silah arkadaşımızdan 2 silah arkadaşımız da burada şehit olmuştur.

BULUT İÇİNDE KALDI VE GÖRÜŞ KAİDELERİNİ KAYBETTİ

Olayın meydan gelme nedeni hakkında mevcut bilgiler ışığında yapılan değerlendirmede; Olayın meydana gelmesinde helikopterden kaynaklanan bir neden olmadığı, helikopterin bakım faaliyetlerinin mevcut mevzuata uygun olarak vaktinde ve uygun biçimde yapıldığı, helikoptere yönelik hava koşulları dışında rastgele bir dış tesirin olmadığı, uçuşun son etabında hava şartlarının ani değişimi sonucunda ortaya çıkan olumsuz hava koşulları nedeniyle helikopterin bulut içinde kalması ve bir anda yer görüş koşullarını kaybetmesi nedeniyle meydana geldiği bedellendirilmektedir.

KAZA HELİKOPTER KAYNAKLI DEĞİL

Cougar tipi toplam 50 helikopter TSK envanterine girmiş, bunlardan 30 tanesi Kara Kuvvetleri, 20 tanesi Hava Kuvvetleri, kullanımına verildi. Helikopterlerin envantere girdiği 1995 yılından bugüne kadar her türlü hava ve arazi şartlarında yaklaşık 150 bin saat uçuş yapılmıştır. Mevcut mevzuata nazaran Kara Kuvvetleri envanterindeki helikopterlerin ortalama ömür bölümü 40 yıldır. Fakat bu müddet, yenileştirme ve modernizasyon faaliyetleri ile uzatılabilmektedir. Bugüne kadar Kara Kuvvetleri Komutanlığı envanterindeki Cougar helikopterleri ile dört adet can kayıplı kaza meydana gelmiştir. Kelam konusu kazaların hiçbirisinin nedeni helikopter kaynaklı değildir.

DAĞA YAHUT ZİRVEYE ÇARPMADI, ORYANTASYON KAYBI

Kazaya ait gazetecilerin sorularını yanıtlayan güvenlik kaynakları, helikopterin düşme nedenini “oryantasyon kaybı” olarak açıkladı. Bulutun içinde kalması sonucu helikopterin bir anda görüş kurallarını kaybettiğini ve olduğu yere düştüğünü, rastgele bir doruğa ya da kara modülüne çarpmadığını söyledi.

HAVA RAPORU METEOROLOJİ’DEN ALINIYOR

“Hava durum raporları nerden sağlanıyor? Ani hava değişimi iddia edilemez miydi?” sorusu üzerine güvenlik kaynakları, “Hava bilgileri Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden alınıyor, ortak sistemden var. Askeri ve sivil uçuş yapan tüm araçlar bunlardan faydalanıyor. Ancak bölgenin coğrafik durumu sebebiyle, ani hava değişiklileri bölgesel olarak yaşanabilir. Güneydoğu ve Doğu bölgesinde yüksek yerlerde, hava çok süratli değişebiliyor. Açık hava 2 dk sonra kapanabiliyor. Bu öngörülecek bir durum değil” karşılığını verdi.

Helikopterde bulut içi görüşte pilotlara yardımcı olacak bir aygıtın bulunup bulunmadığı sorulması üzerine, kaynaklar, “Cihaz ya da aletin olsa da bir şey yapamayabiliyorsunuz birtakım durumlarda. Burada ani değişen hava şartları tesirli oldu” dedi.

“PİLOTUN KARARI ESAS”

Hava kuralları uygun olmasa dahi kumandanların buyruğu ile helikopterlerin havalandırıp havalandırılmayacağına yönelik soruya da güvenlik kaynakları şu cevabı verdi:

“Böyle bir şey katiyetle kelam konusu değil. Uçuş topluluğunda pilotun kararı temeldir. Buna rastgele bir komutanın tesir etmesi mümkün değil. Pilotun kendi kararına bırakılır. Kumandan olarak rütbeli işçi buyruk verebilir fakat uçuş için bir buyruk verilmesi kelam konusu değildir.”

YARALILARIN DURUMU UYGUN

Güvenlik kaynakları kazadan yaralı kurtulan iki subayın sıhhat durumunun iyi olduğunu lakin olaya ait bir şimdi bir görüş vermediklerini söyledi. Cougar tipi helikopterde mevcut kaidelerde en iyi sistemler olduğunu belirten kaynaklar, geliştirme çalışmalarının da sürdü bilgisini verdi. Kaynaklar, Cougar tipi helikopterlerin kullanılmaya devam edeceğini belirtti.