Sigortalı olarak çalışan bir kişinin vefatı sonrası geride kalanlara vefat aylığı bağlanır. Vefat aylığı bağlanması için sigortalının belli bir müddet prim ödemiş olması gerekir.

Ölen eşten ötürü maaş alan dul eş tekrar evleninceye kadar aylık almaya devam edebilir. Lakin bir eş iki eşinden birden mevt aylığı alamaz.

1 – Ölüm aylığı kuralları nelerdir?

Sigortalı bir kişinin vefatı halinde geride kalanlara vefat aylığı bağlanabilmesi için en temel kaide prim ödeme müddetidir.

Buna nazaran vefat eden kişi ismine mevt tarihi prestijiyle en az 5 yıl prim ödenmiş ise geride kalanlara vefat aylığı bağlanır. 5 yıldan az primi olan kişinin vefatı halinde ise geride kalanlara aylık bağlanmaz.

Başka yandan vefat eden kişi 4/a’lı yani eski ismiyle SSK’lı ise, bu durumda borçlanma müddetleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı olup toplam 900 gün uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmiş olması halinde de geride kalanlara mevt aylığı bağlanabilir.

2 – Kimlere mevt aylığı bağlanır?

Mevt aylığı geride kalan eş, çocuk, anne babaya bağlanabilir. Lakin bu şahısların kimi koşulları taşıması gerekir. Vefat eden kişi ile vefat tarihinde yasal evlilik bağı bulunan eşe aylık bağlanır.

Sigortalının eşinin çalışması yahut kendi sigortalılığı nedeniyle aylık yahut gelir alıyor olması bu durumu değiştirmez. Münasebetiyle vefat eden kişinin eşi çalışsa da, emekli olsa da vefat aylığı alabilir.

Vefat eden kişinin çocuklarında ise farklı kriterler kelam mevzusudur. Vefat eden kişinin kız çocuklarına evli olmamaları koşuluyla yaşa bakılmaksızın vefat aylığı bağlanır.

Evlenen kız çocuğunun ise aylığı kesilir. Kız çocuk boşanırsa tekrar hak sahibi pozisyonuna gelir ve aylık alabilir. Kız çocuk evlenirken çeyiz parası almış ise, boşanır boşanmaz yine hak sahibi olmaz.

Erkek çocuklarında ise yaş koşulu kelam bahsidir. Erkek çocukları ise 18 yaşına kadar mevt aylığı alabilirler. Orta öğretime devam eden erkek çocuk 20, yüksek tahsile devam eden erkek çocuk ise en fazla 25 yaşına kadar vefat aylığı alabilir. Yaş kuralını geçen erkek çocukların aylıkları kesilir.

3 – Dul eş tekrar evlenirse aldığı vefat aylığı kesilir

Vefat eden eşinden ötürü vefat aylığı alan eş, çalışırsa aylığını kaybetmez. Lakin tekrar evlenirse vefat aylığı kesilir.

Bu noktada akıllara gelen konu, kişinin ikinci evliliğinde de eşinin vefat etmesi halinde ikinci vefat aylığını alıp alamayacağıdır. Kişi birinci evliliğinden mevt aylığı alırken, ikinci kere evlendiği anda birinci evliliğinden hak etmiş olduğu vefat aylığı kesilir. Münasebetiyle yine evlenen eş, evliyken eski eşinden ötürü vefat aylığı alamaz.

Lakin birinci eşinden vefat aylığı kesilen ve ikinci kere evlenen eş, ikinci evliliğinde de eşinin vefatı halinde bu eşinden ötürü da vefat aylığına hak kazanmış ise bu durumda iki vefat aylığını birlikte alamaz, sırf tercih ettiği aylığı alabilir. Hasebiyle bir eşe iki eşinden ötürü vefat aylığı birlikte ödenmez.

4 – Vefat aylığı yalnızca bayanlara değil, erkeklere de ödenir

Vefat eden eşten ötürü geride kalan eşe bağlanan aylık halk ortasında dul aylığı olarak isimlendiriliyor. Bu türlü olunca da, güya sırf bayanlar vefat aylığı alabilir üzere bir algı oluşuyor.

Kanun, erkek bayan ayrımı yapmıyor, Sigortalının eşi olarak hak sahibi kişiyi tanımlıyor. Bu nedenle eşini kaybetmiş erkekler de vefat aylığı alabilir. Eşini kaybetmiş erkeğin çalışması yahut emekli olması vefat aylığı almasına mahzur olmadığı için evlenmediği sürece vefat aylığının alınması mümkündür.

5 – Geriye dönük talep edilebilir

SGK’dan mevt aylığı alabilmek için hem gerekli kuralları sağlamak, hem de yazılı olarak SGK’ya başvurmak gerekiyor. Gerekli koşulları sağladığı halde SGK’ya başvurmayanlara otomatik olarak aylık bağlanmıyor.

Hem anne  baba ve kocadan birlikte aylık kazandığını bilmeyenler, hem de dul kalan erkeklere mevt aylığı bağlandığını bilmeyenlerin SGK’ya müracaat yaparak hak sahibi olduklarını anlamaları çok değerli.

Şayet kişi vefat aylığı hak etmesine karşın SGK’ya müracaat yapmadıysa, 5 yıl geriye dönük olarak vefat aylıklarını talep edebiliyor. Lakin 5 yıldan eski mühletler için vefat aylığı talep edilemiyor.

Bu nedenle eşini kaybeden erkeklerin hak sahibi olup olmadıklarını değerlendirmeleri ve bir an evvel SGK’ya başvurmaları çok kıymetli. Aksi taktirde 5 yıldan eski vefat aylıklarını almaları mümkün değil.