Resmi Gazete’de yayımlanan Perakende Ticarette Uygulanacak Unsur ve Kurallar Hakkında Yönetmeliğe nazaran, taşıt satışlarında pahasına nazaran 24 ile 60 ay ortasında taksit yapılabilecek.

Kesin fatura pahası 120 bin TL ve altında olan taşıt satışında taksit 60 ay, 120 bin ile 300 bin TL ortasında olan taşıtlarda taksit 48 ay, 300 bin ile 750 bin TL ortasında olanlarda 36 ay, 750 bın TL üstü bedelde olan taşıtlarda taksit 24 ay olacak.

Öte yandan sıfır kilometre araba alıp aylar sonra aracının hasarlı olduğunu fark eden mağdurların haberlerini sıklıkla duymaya başladık. Çoklukla ikinci el araba piyasasında yaşanan hasar mağduriyeti neden artık sıfır araç alımında da ortaya çıkmaya başladı?

Hiç kullanılmamış ve hasarsız olması gereken bu araçlar durdukları yerde nasıl hasar alıyorlar ve bu türlü hasarlı bir biçimde nasıl alıcı buluyorlar? Uzmanlar yanıtladı.

Sıfır araçlar ya üretici fabrikadan bayilere taşınırken hasar görüyor ya da kimi bayiler otomobillerin kilometre sayacının kontağını keserek yeni araçları deneme sürüşlerinde kullanıyor. Bazen de üretim yanılgılarından ötürü araç hasarlı sayılabiliyor. Bu nedenle uzmanlar sıfır araç alırken de kesinlikle ekspertiz yaptırılması gerektiğinin altını çiziyorlar.

Hürriyet’ten Sedef Aslı’nın haberine nazaran hasarlı sıfır araç satın alan mağdurların sayısı hiç de az değil. Mahkeme sürecine taşınan ve basına yansıyan örneklere baktığımızda hepsinin ortak noktası aracı teslim almadan evvel ekspertiz yaptırmamış olmaları. İşte birkaç örnek hadise…

ŞANZIMAN KUSURU NEDENİYLE 1-3-5’İNCİ VİTESLER EKSİKTİ

Hatay’ın İskenderun ilçesinde yaşayan Burhan Tangut’un 2019’da aldığı sıfır kilometre arazi aracı, ikinci günde yolda kaldı.

Yapılan incelemede araçta şanzıman yanlışı olduğu ve 1-3-5’inci viteslerinin eksik olduğu tespit edildi. 6 kere tamire giden araç en sonunda şanzımanın büsbütün değişmesiyle işler hale geldi lakin Tangut, ileride arabasını satışa çıkardığında yaşanacak muhtemel bir paha kaybı nedeniyle ziyanının tanzimi için mahkemeye başvurdu.

Uzman raporunda arızanın fabrika çıkışından kaynaklı olduğu belirtilerek Tangut’un ziyana uğramayacağı söz edildi. Lakin yaptığı piyasa araştırmasında aracının bedel kaybına uğradığını gören Tangut rapora itiraz etti. Mahkeme süreci hala devam ediyor.

460 BİN TL BEDELİNDEKİ SIFIR ARAÇ BOYALI ÇIKTI

Bursa’da yaşayan Onur Aydemir’in 460 bin TL pahasındaki sıfır aracı hasarlı çıktı. Katıldığı bir çekilişte fiyatsız ekspertiz incelemesi hakkı kazanan genç, arabaya yaptırdığı ekspertiz incelemesinde, bagaj kapağının değişmiş ve boyalı olduğunu öğrendi. Firma yetkilileri sorunun fabrikadan kaynaklandığını söyledi. Aydemir, firma hakkında kabahat duyurusunda bulundu.

HEM KAZALI HEM BOYALI ARACI GERİ ALMADILAR

Fuat Karakuş, 2017 yılında bayiden sıfır kilometre araç aldı ve bedelini aracı teslim almadan peşin peşin ödedi. Teslim almaya gittiğinde aldığı aracın hem kazalı olduğunu hem de boyandığını fark etti. Aracın değiştirilmesini istedi lakin firma bu talebini geri çevirdi.

‘SIFIR’ DİYE ALDIĞI LÜKS ARAÇ HASARLI VE KİLOMETRESİ SİLİNMİŞ ÇIKTI

İzmitli Alper Vurar, satın aldığı lüks sıfır aracın kazalı, tamir edilmiş, 130 kilometre yol yaptıktan sonra bilgisayarda sıfırlanmış olduğunu öğrendiğinde soluğu mahkemede aldı.

HABERLERDE GÖRÜP ARACINI EKSPERTİZE GÖTÜRDÜ, ŞAŞKINA DÖNDÜ

2020 model sıfır araç alan His Çamtaş, hasarlı sıfır araç mağdurları ile ilgili izlediği bir haberden etkilenerek ekspertize gitti ve şaşkına döndü. Rapora nazaran motor kaputu hasarlı çıktı. Firmaya giderek durumu bildiren Çamtaş, bayi ve fabrika yetkililerinin mağduriyetlerini gidermediği için savcılığa cürüm duyurusunda bulundu.

Bunun üzere örnekleri çoğaltmak mümkün. Pekala, bu usul mağduriyetleri yaşayanlar haklarını nasıl aramalı ve benzeri olayların yaşanmaması için sıfır araç satın alacaklar nelere dikkat etmeli? Bahsin uzmanları anlattı.

Sıfır araç satın alırken araç bayi çıkışlı olsa bile ekspertiz incelemesi yaptırmak gerekiyor mu?

Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Lideri Aydın Erkoç: Bayi ile rastgele bir sorun yaşamamak ya da tüzel bir sürece girmemek için sıfır araç alırken de ekspertiz yaptırılmasında yarar var. Zira bazen sıfır alınan araçlar ortadan vakit geçip satılığa çıkarıldığı vakit, kimi badireler yaşanabiliyor. Bu sorunların önüne lakin ekspertiz incelemesi ile geçilebilir.

SIFIR DA OLSA HER ARABANIN BİR KISSASI VAR

Pilot Garage Oto Ekspertiz Türkiye Genel Müdürü Cihan Emre: Araç satın alacaklar sıfır km olsa dahi araca kuşkuyla yaklaşmalı ve ayrıntılı ekspertiz yaptırmalı zira sıfır da olsa her arabanın bir kıssası olduğunu unutmayın. Sıfır araçlar yolda kullanılmamış olsa dahi gemi, tren yahut tırlarla satıcılara gelirken bu süreçte bu araçların da başına kaza gelebiliyor, showroom’da ya da otoparkta diğer bir araç çarpabiliyor, üzerine bir cisim düşebiliyor. Markaların showroom’larında satamayacağı hasarlı sıfır km araçları stok kasvetini fırsat olarak görenler satın alıp, onarıp, tekrar satışa çıkarıyor.

PANDEMİ NEDENİYLE BAYİLERİN TOPLU SİPARİŞLERİ HASARLARA NEDEN OLDU

Son vakitlerde hasarlı sıfır araç satın alan şahısları daha sık duymaya başladık. Bu üslup şikayetlerin artmasını sebebi nedir?

Cihan Emre: Son bir yılda dünyayı saran pandemi, tüm dallar üzere otomotiv dalını de birçok açıdan olumsuz etkiledi. Bilhassa sıfır araçların piyasaya sonlu sayıda sürülmesi ve sıfır araç almak isteyen müşterilerin üç ile altı ay müddetle bekletilmesi piyasada gerginliğe neden oldu. Bayilerinden toplu olarak sipariş edilen sıfır araçlar, sonrasında fahiş fiyatlara ilana çıkarıldı. Beklemek istemeyen vatandaş ise bu halde araç sahibi oluyor. Son periyotta artan sıfır araç ilanları da bu durumu gözler önüne seriyor.

Sıfır aracın hasarı, araç hasar kaydı sorgulamasında çıkar mı?

Aydın Erkoç: Olağanda çıkması lazım lakin birtakım bayiler araçlarını kendi yetkili servisinde yaptırmıyor. Öbür yerlerde, dışarıdaki özel servislerde yaptırdıkları vakit çıkmıyor. Yani belge açılmıyor.

KURUMSAL BİR FİRMAYA KAPSAMLI BİR EKSPERTİZ YAPTIRIN

Sıfır araç satın alırken bilhassa nelere dikkat etmek gerekiyor?

Aydın Erkoç: Yeni bir otomobil alırken iç ve dış kısımlar kesinlikle ayrıntılı incelenmelidir. Satış görevlisine aracın nakliye esnasında ya da sonrasında hasar görüp görmediği sorulmalıdır. Bunun yanında aracın içine de bakarak gösterge paneli, kapı tamponları, koltuklar, camlar, klima ayrıntılı denetim edilmelidir. Farlar, lambalar ve göstergelerin düzgün çalışıp çalışmadığı da gözden geçirilmeli, akü denetim edilmelidir. Aracı test sürüşüne çıkararak lastiklere bakılmalı ve natürel ki kilometresi de denetim edilmelidir.

Cihan Emre: Satıcı, tanıdığınız, eşiniz dostunuz dahi olsa, tarafsız ve kurumsal yapıya sahip, mal sahibinin değil kendinizin tercih ettiği bir ekspertiz noktasında satın almayı düşündüğünüz sıfır aracı kapsamlı bir formda denetim ettirmekte büyük yarar var.

SATICI HASARLI SIFIR ARACIN SORUMLULUĞUNDAN KAÇAMAZ

Satın alınan aracın hasarlı çıkması durumunda satıcının sorumlukları nelerdir?

Avukat Özgün Önal: Satın alınan sıfır km aracın, hasarlı olduğunun ortaya çıkması durumunda satıcının, satılan malın hasarlı olduğunu bilmediği istikametindeki savı yasal makamlar tarafından kabul görmez. Kelam konusu yasal düzenleme, satıcıları, ileride doğması mümkün sorumluluklarını önlemek gayesiyle satılacak malın niteliğine ait ayrıntılı inceleme yapmaya sevk ediyor. Bu sayede satış mukavelesinde zayıf pozisyonda bulunan tüketici lehine bir durum meydana getiriyor.

Tüketici, sıfır aracı denetim etmeden teslim aldığı için yasal olarak yanlışlı duruma düşer mi?

Özgün Önal: Tüketici araç satın alırken, satılan eserin durumunu, hasarlı olup olmadığını denetim etmekle yükümlüdür. Örneğin; yetkili satış ofisinden satın alınan aracın teslimi esnasında kesinlikle araç üzerinde ayrıntılı inceleme yapılmalıdır. Birinci incelemede ortaya çıkmayan yahut gözle görülemeyen hasarların aracın kullanımı sonrasında ortaya çıkması durumunda ise Türk Borçlar Kanunu tüketiciye ikinci bir yükümlülük getirir. Kanuna nazaran kelam konusu ayıbın satıcıya “hemen” bildirilmesi gerekir. Böylelikle satılan araçta birinci 6 ay içerisinde ortaya çıkan hasarların satış anında mevcut olduğunu baştan kabul etmiş ve kelam konusu durumlarda ayıbın bulunmadığının ispatını satıcıya yüklemiştir.

HASAR BİLDİRİMİ SATICIYA 2 YIL İÇİNDE YAPILMALI

Aldığı sıfır aracın hasarlı olduğunu fark eden tüketici hakkını nasıl aramalı?

Özgün Önal: Satın alınan araçta hasar tespit edilmesi durumunda, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da tüketiciye tanınan seçimlik haklara başvurulması gerekmektedir. Tüketici;

Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek mukaveleden dönme, Satılanı alıkoyup hasar oranında satış bedelinden indirim isteme, Çok bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ilişkin olmak üzere satılanın fiyatsız onarılmasını isteme, İmkân varsa, satılanın ‘ayıpsız misli’ yani yenisi ile değiştirilmesini isteme haklarından birine başvurduğu takdirde satıcı, kelam konusu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

Satıcının ağır hasarlı olmadığı yahut aracı hile ile devretmediği durumlarda hasar sonradan ortaya çıksa dahi tüketicinin hasar bildirimini satıcıya 2 yıl içerisinde yaparak bu haklardan birine başvurması gerekecektir. Aksi takdirde bu hakkını kaybeder. Tüketicinin satın aldığı aracın hasarlı olduğunu tespit etmesine ve ardından fiyatsız tamirat yahut yenisi ile değiştirilme talebini satıcıya yöneltmesine karşın satıcı tarafından talep, 20 iş günü içerisinde yerine getirilmediği takdirde Tüketici Mahkemesi’ne başvurulabilir. Satıcının hasardan kaynaklanan sorumluluğu 2 yıllık zamanaşımına tabi olsa da tüketici, zamanaşımı geçtiğinde dahi hasar nedeniyle dava tarihine kadar meydana gelen ziyanlarının tazmini genel dava zamanaşımı (10 yıl) içerisinde Asliye Hukuk Mahkemesinde açılacak dava ile mümkün olmaktadır.