Ulusal Eğitim Bakanlığı (MEB) 2020 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında imtihanlı ve imtihansız merkezi yerleştirme sonuçlarını açıkladı. Bu sene LGS için güçlü bir yıldı. 8. sınıf öğrenci sayıları 2019’a nazaran 500 bin artmıştı. Bu nedenle öğrencilerin istedikleri liselere yerleşmelerinde büyük sıkıntılar yaşanacağı tasası vardı. Öbür taraftan Kovid-19 salgını başlayınca okullar tatil edilmiş ve bir çok sorun ortaya çıkmıştı. Bu şartlarda imtihan nasıl yapılacaktı? LGS imtihanına katılan 1 milyon 472 bin 88 öğrencinin 571 bin 704’ü imtihanla öğrenci alan okullar için tercihte bulundu. Tercihleri sonucunda 2020 yılında 212 bin 485 öğrenci imtihanla öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına yerleştirildi. Biz de süreci ve sonuçları, sürecin uyumundan sorumlu MEB Bakan Yardımcısı Mahmut Özer ile konuştuk. Özer, imtihan puanı ile öğrenci alan mesleksel ve teknik anadolu liselerine yerleşen öğrenci sayısının yüzde 64 arttığını belirtti ve “Mesleki eğitime yerleşen öğrenci sayısında 2019’a nazaran artış yüzde 40 oldu” dedi.

Kapasite artırıldı

– Bu yılki LGS sürecini 2019’la karşılaştırır mısınız?

2020 yılını LGS sisteminin iyileştirilmesi için bir fırsat olarak gördük. Fakat bir sıkıntımız vardı, öğrenci sayısı kıymetli oranda artmıştı. Önceliğimiz tüm öğrencilere imtihansız okullarda kapasite oluşturmaktı. Bu nedenle tüm vilayetlerimizi detaylı bir formda değerlendirmeye aldık. Okullarımızın fiziki kapasitelerini ve mevcut okul yatırımlarımızı birlikte değerlendirdik. Sonunda çabucak hemen tüm vilayetlerimizde yerleştirilecek öğrenci sayısının üzerinde kapasite oluşturduk. Imtihanlı okul kapasitesini de bu sene yüzde 53 artırdık. Aylar süren çalışmaların meyveleri bu yılki soonuçlarda açık bir biçimde ortaya çıktı.

– Imtihanlı okullarda kapasite artırımına karşın doluluk oranı epeyce yüksek…

Imtihanlı okulların çabucak hemen tamamı doldu. Fen, Anadolu ve toplumsal bilimler liselerinde doluluk oranı yüzde 100. Anadolu imam hatip liselerinde doluluk oranı yüzde 99.8 ve mesleksel ve teknik Anadolu liselerinde yüzde 97 olarak gerçekleşti. 2019’a nazaran imtihanlı okullara yerleşen öğrenci sayısındaki en fazla artış yüzde 69 ile Anadolu liselerinde yaşanırken ikinci en büyük artış yüzde 64 ile mesleksel ve teknik Anadolu liselerinde gerçekleşti.

Birinci tercihe yerleştiler

– Bu yıl imtihansız yerleştirme sayıları nasıl?

Verilen emekler göstergelere olumlu yansıdı. 2019’da imtihansız okullara yerleşen öğrencilerin yüzde 91’i birinci üç tercihinde yer alan bir liseye yerleşmişti. Artan öğrenci sayısına karşın bu oran bu yıl yüzde 92’ye yükseldi. Imtihansız okullara yerleşen öğrencilerin yüzde 49’u ise birinci tercihlerinde yer alan bir liseye yerleşebildiler. Yani imtihansız yerleşen her iki öğrenciden biri birinci tercihinde en çok istediği bir liseye yerleşebildi. Bu sonuç, öğrenci sayısındaki artışa karşın sürecin öğrenci memnuniyeti açısından ne kadar iyileştirildiğini gösteriyor.

– Pekala, bu iyileştirme yalnızca belli lise cinslerinde mi gerçekleştirildi?

Hayır. Bizim birinci önceliğimiz her öğrencinin istediği lise cinsine erişimini artırmak. Kapasite oluştururken de buna öncelik verdik. Bu önceliğimiz, yerleştirme sonuçlarından da takip edilebiliyor. 2019’da Anadolu liselerine yerleşen öğrencilerin yüzde 99’u, yani neredeyse tamamı birinci üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu lisesine yerleşmişti. Bu oran 2020’de de değişmedi ve yüzde 99 olarak gerçekleşti. Başka taraftan 2019’da Anadolu imam hatip liselerine yerleşen öğrencilerin yüzde 87’si birinci üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu imam hatip lisesine yerleşmişlerdi. 2020’de bu oranda kısmi bir iyileşme oldu. En büyük iyileşme mesleksel eğitimde oldu. 2019’da mesleksel ve teknik Anadolu liselerine yerleşen öğrencilerin yüzde 79’u birinci üç tercihlerinde yer alan bir mesleksel ve teknik Anadolu lisesine yerleşmişti. 2020’de bu oran yüzde 82’ye yükseldi. Bu sonuçlar, öğrencilerin belli lise tiplerine yerleştirme sisteminden kaynaklanan zorunluluklardan ötürü değil, tam bilakis isteyerek ve tercih ederek yerleştiklerini gösteriyor. Tıpkı vakitte sistemin ürettiği sonuçların, memnuniyeti her yıl giderek artırdığını da göstermektedir.

Mesleksel eğitimde öğrenci arttı

– Kovid-19 salgınıyla uğraş günlerinde mesleksel eğitimin sergilediği performans toplumun takdirini toplamıştı. Bu takdir 2020 LGS sonuçlarına yansıdı mı?

Elbette. Imtihan puanı ile öğrenci alan mesleksel ve teknik Anadolu liselerine yerleşen öğrenci sayısı yüzde 64 arttı. Bu çok kıymetli bir gösterge. Öbür taraftan 2019’da imtihanlı ve imtihansız öğrenci alan okullara toplam 298 bin 153 öğrenci yerleşmişken 2020’de bu sayı 417 bin 233’e yükseldi. Yani, mesleksel eğitime yerleşen öğrenci sayısında 2019’a nazaran artış yüzde 40 oldu. Çok değerli bir artış. Tüm bu sonuçlar mesleksel eğitime öğrenci yöneliminin tesadüf olmadığını, iyileştirmeler yapıldıkça ve rastgele bir zorlama olmaksızın öğrencilere imkânlar ve alternatifler sunuldukça öğrenci yöneliminin de zaten arttığını gösteriyor.

Yüzde 1’lik dilimden öğrenci

– 2019’da mesleksel eğitime yüzde 1’lik dilimden öğrenci almıştınız. Bu sene durum nasıl?

2019’da ASELSAN Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi ve İTÜ Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi yüzde 1’lik dilimden öğrenci almıştı. Birinci kere mesleksel eğitim yüzde 1’lik muvaffakiyet diliminden öğrenci alıyordu. 2020’de bu iki okulumuz da yüzde 1’lik dilimden öğrenci almaya devam etti. Bunlara İstanbul’da bir okulumuz daha eklendi. Tekrar bu kapsamda bu yıl İstanbul’da kurduğumuz ve birinci kere öğrenci almaya başlayan Teknopark İstanbul Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi de binde 47’lik dilimden öğrenci aldı. Misal halde yüzde 1-10 muvaffakiyet diliminden öğrenci alan mesleksel eğitim okul sayısı artmaya başladı. Ayrıyeten, bakanlığımızla Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TOBB, İSO, İTO ve İTÜ ortasında işbirliği kapsamına alınan mesleksel ve teknik Anadolu liselerinin doluluk oranları yüzde 100’e ulaştı. Sonuçlara bir bütün olarak bakıldığında mesleksel eğitimde yalnızca öğrenci sayısı artmıyor, akademik olarak başarılı öğrenciler de artık mesleksel eğitimi seçiyor.

Telaş etmeyin, iki nakil daha var

– Yerleştirme süreci devam edecek değil mi?

Evet. Şu anda yalnızca birinci yerleştirme sonuçlarını açıkladık. Yerleştirmeye temel iki nakil yapılacak. Münasebetiyle yerleşemeyen öğrencilerimizin telaşlanmasını gerektiren bir durum yok. Yine tercihlerini yapıp süreci takip etmeleri kâfi. Sonrasında vilayet ve ilçelerde yerleştirme kurulları devreye girecek. Sürecin sonunda birinci yerleştirmede yerleşen öğrenciler için öteki okullara tercih kapsamında yerleşebilme imkânı devam ederken yerleşemeyen öğrencilerin tamamını da bu sürecin sonunda yerleştireceğiz.

– Gelecek yıllar için LGS’de bir amacınız var mı?

2019’da yaptığımız iyileştirmelerle LGS sistemi oturdu. 2020’de de birebir sistemi küçük iyileştirmelerle kullandık ve daha iyi bir noktaya geldik. Burada en kıymetli nokta imtihana girmeden yapılan yerleştirmede öğrenci memnuniyetini artırabilmek. Bunun da kıymetli bir göstergesi, imtihansız yerleştirmede birinci tercihe yerleşen öğrenci oranıdır. 2020’de bu oran yüzde 49 olarak gerçekleşti. Yani, öğrenci sayısındaki önemli artışa karşın imtihansız yerleşen iki öğrenciden birisini birinci tercihinde yer alan bir liseye yerleştirebildik. Bu epeyce kıymetli bir muvaffakiyet. Bu oranı her yıl artırmak istiyoruz. Bu nedenle imtihansız yerleşen öğrencilerin 2021’de en az yüzde 60’ını, 2022’de ise en az yüzde 70’inin birinci tercihinde yer alan liseye yerleştirmeyi hedefliyoruz. 2021’de 8. sınıf öğrenci sayısı bu yıla nazaran değerli oranda düşeceği için bu maksadı tutturacağımıza inanıyorum.

24-26 Ağustos 2020: İl/İlçe Öğrenci Yerleştirme ve Nakil Komitelerince Yerleştirme Müracaatlarının Alınması

28 Ağustos 2020: İl/İlçe Öğrenci Yerleştirme ve Nakil Komitelerince Yerleştirmelerin Tamamlanması