Sevin Okyay – J.K. Rowling trende aklına gelen bir fikirle önemli parasızlık çektiği devirde bir sihir kitabı yazdı. Yine bin zahmetle kitabı bastırdı. “Harry Potter ve İdeoloji Taşı” beklenmedik bir muvaffakiyete ulaştı ve çocuk-büyük herkesin hayal hanesinde yer eden bir seri oldu. Pek çok lisana çevrildi, her ülkede milyonlarca sattı. Artık o kitaptan beyaz perdeye tıpkı isimle uyarlanan birinci sinemanın gösterime girişinin 20. yılını kutluyoruz. Britanya’da “Harry Potter and the Philosopher’s Stone”, A.B.D.’de ise “Harry Potter and the Sorcerer’s Stone” ismiyle basılan kitaptan uyarlanan sinema, 2001’de vizyona girdi. Sinemanın izleyicilerinin bir kısmı kitapları okumuş olan Harry hayranlarından, bir kısmı da kimileri pek kalın olan kitaplara bulaşmadan işi sinemalarla halletmek isteyenlerden oluştu.

Harry’yi seviyoruz ve ondan bıkmadık

Harry Potter’ın birinci adımı görüntüler, TV ve radyo programlarıyla kutlanırken, şöyle bir geriye gidelim ve kitaplar mı, sinemalar mi sorusunu bir daha ortaya atalım. Doğaldır ki, İdeal Tamer birinci kitabı çevirdikten sonra geri kalanları paylaşarak çeviren iki kişi sıfatıyla, Kutlukhan Kutlu ve benim de açık bir tercihimiz var: Kitaplar… Üstelik de takvimi çok sıkı olan bir seriye hakikaten çok emek verdiğimiz ve çok uğraştığımız halde bugün de Harry’yi seviyoruz ve ondan bıkmadık.

J.K. Rowling sırf kitapları çok satan bir muharrir değil, ihtimamlı bir müelliftir. Harry Potter serisinin kitaplarındaki karakterler de şıpınişi yaratılmış, üzerinde durulmamış karakterler değildir. Serideki kitapların kimilerinin oldukça kalın olmasının nedeni kitapların aksiyon dolu olması, buna karşılık karakterlerin de tüm detaylarıyla, titizlikle yaratılmış olmalarıdır. Müellif, yazma lisanına hâkimdir; mitolojiler konusunda bilgi sahibidir.

Şahgaga öz çocuğumuzdur

Ne yazık ki muhakkak bir müddetle kısıtlı olan sinemalarda karakterlere birebir yakın ilgiyi göstermek mümkün olmuyor. Olayları bile bir sinemanın çerçevesi içine oturtmak sıkıntı. Her karakterin kendine mahsus konuşmasını, esprileri, bilhassa de çeviriye itina edilmeyen birinci iki sinemadaki yanılgıları düşününce, insanın içinden kitapların sinesine sığınmak geliyor. Yani kimilerinin geliyordur kesinlikle.

Öte yandan spiral merdivenler, gölü geçerek Hogswart’a gidiş, aslında Hogwarts’un kendisi gördüğün anda çarpar seni. Quidditch maçları sinemalarda katiyen daha uygundur.  Canavarların hepsi mükemmeldir. Şahgaga öz çocuğumuzdur. Sinemasındaki oyuncu seçimlerine olabildiğince müdahale eden, “Korkmayın, ben sizin tarafınızda dövüşüyorum” diyen Rowling’in tesiri de var. Aslında üçüncü kitapla birlikte sinemalar de toparlanmaya başlar. Hele son üç sinema gerçekten düzgündür. Hatta son sinemadan bir önceki  (son zati artık “grand finale”, büyük savaşlar, olaylar falan) sinema, yani son kitabın birinci sineması sanat sinemasından farksızdı. Hani üç kahramanımızın kendilerini dağa bayıra vurdukları…

Sevgili karakterlerimizin kimlere emanet edildiğine gelince… En beğendiğim aktör, Snape’i oynayan Alan Rickman’dır. Bu kadar iyi bir oyuncu, bu kadar iyi bir seçim… Ve ona hiç benzemeyen bir karakter -ki kendisi de esasen fizik olarak Snape’e benzemiyor. Lakin yadırgadık mı? Hayır. Diğer? McGonagall‘de Maggie Smith, Dumbledore’da Richard Harris, Hagrid’de Robbie Coltrane… Sonra Draco Malfoy’da Tom Fenton ile Neville Longbottom’da Matthew Lewis.

Biraz Tuğcu, biraz Dickens

Harry Potter büyüklere de tuhaf bir halde ümit verdi. Yani nasıl oldu, bilemiyorum; güya o sihir insanları baştan çıkardı. Harry tanıdığımızda bir “loser/kaybeden”di; köprü altı çocuğuydu. Kemalettin Tuğcu, haydi iyi ihtimalle Charles Dickens kahramanıydı! Annesiyle babası o küçücükken âlemin en korkulası büyücüsü, herkesin ismini söylem etmekten çekindiği Lord Voldemort tarafından öldürülmüşler fakat Voldemort annesinin fedakâr sevgisinin koruduğu bebeği öldürememişti. Alnında bir şimşek izi kalmış, büyücü/cadı topluluğunda da bundan bu türlü ismi “Sağ Kalan Çocuk” olmuş. Onu da annesini de sevmeyen teyzesinin konutunda bir sığıntıydı.

Rowling bir “loser/kaybedeni” alıp bir “winner/kazanan”a çevirdi. Bu durum da  insanlara,  kaç yaşında olurlarsa olsunlar umut aşıladı. Hogwarts’tan davet mektubu alacağına, 17 yaşına gelince mezun olacağına inananlar var. Yatılı okullar tekrar moda olmuş, arkadaşları gözlüklü çocuklarla “dört göz” diye alay etmekten vazgeçmiş. Hatta onlara imrenmeye başlamışlar. Böylelikle kitapları okuyanlar sinemaları homurdana homurdana lakin birtakım taraflarıyla beğenerek izlerken, okumayanların bu türlü sıkıntıları da olmadı. Her şeyi onlara sunulduğu üzere kabul ettiler. Ne var ki, ortalarından kimilerinin Rowling’in yazdıklarını da merak ettiklerini duyduk.

20. yıl anısına

“Harry Potter ve İdeoloji Taşı”nın vizyona girişinin 20. yılı çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Daniel Radcliffe, Rupert Grint, Emma Watson, Helena Bonham Carter, Ralph Fiennes, Gary Oldman, Imelda Staunton ve direktör Chris Columbus başta olmak üzere sinemanın takımı bir ortaya geliyor örneğin. Grubun birlikte yarattıkları efsaneyi konuştukları “Return to Hogwarts/’Hogwarts’a Dönüş” isimli özel imal, 1 Ocak 2022’de HBO Max’te yayınlanacak. Columbus, 20. yıl erdemine sinemanın 3 saatlik versiyonunun vizyona girmesini istediğini de açıkladı. 

Spotify ise kullanıcılar tarafından oluşturulan çalma listelerinden yola çıkarak, her Hogwarts konutu ile ilgili en tanınan müzikleri duyurdu. Dünya genelinde kullanıcılar tarafından oluşturulan çalma listelerinde her Hogwarts konutu için en tanınan 3 müzik:

Gryffindor – Neon Tress’den “Everybody Talks”, Fall Out Boy’dan “Centuries” ve Harry Styles’dan “Kiwi”

Slytherin – The Neighbourhood’dan “Daddy Issues”. Billie Eilish’ten “You Should See Me in a Crown” ve Arctic Monkey’den “Why’d You Only Call Me When You’re High?”

Hufflepuff – Harry Styles‘dan “Golden”, Coldplay’dan “Yellow” ve The Lumineers’den “Ophelia”

Ravenclaw – The Neighbourhood’dan” Sweater”, Weather Wallows’dan “Are You Bored Yet? (feat. Clairo)” ve Billie Eilish’ten “Ocean Eyes”