Adalet Bakanlığı, yeni isimli yılın başlaması ile birlikte cumhuriyet savcılıklarına bir yazı göndererek aile içi şiddet ve bayana yönelik şiddetle daha aktif uğraş edilmesine yönelik yeni uygulamaları anlattı. Bilhassa bayana yönelik şiddetle uğraşta esirgeyici ve önleyici önlemlerin kıymetine işaret edilen yazıda, yenilikler şöyle sıralandı:

Yargıçların verdiği önlem kararları artık PTT yoluyle değil, polis ve jandarma tarafından şiddet uygulayana şahsen iletilecek. Bildiri kararı iletilirken, şiddet uygulayan bireylerin dikkati çekilecek ve yine ihlal durumunda mahpusa girebileceği istikametinde ihtar edilecek. Polis ve jandarmanın şahsen tebligatta bulunmasıyla postada yaşanan gecikme yahut bildirimin yapılamaması üzere sıkıntılar da ortadan kalkacak. İçişleri Bakanlığı ile bu hususta görüşmeler yapıldığını belirten Adalet Bakanlığı yetkilileri, “Eve uzaklaştırma tebligatı çıkarılıyor, PTT ile gönderiliyor. Diğer adreste olunması ya da diğer nedenle tebligat yapılamıyor. 15 gün sonra tekrar şiddet uyguladığı vakit hakimin önüne ikinci kere geliyor. Hâkimin verdiği önlem kararı tebligatı yapılamadığı için ikinci defa şiddet hadisesinde mahpus kararı uygulanamıyordu. Artık İçişleri Bakanlığı ile görüşüldü, tebligat kararını polis ve jandarma iletecek. Yazılı tebligatı yaparken, kelamlı olarak da ‘taciz ettiğin, şiddet uyguladığın şahsa yaklaşma, yakınlarını mağdur etme, ziyan verme, şu kadar aradan fazla yaklaşma yoksa sonuçlarına katlanıp mahpusa girersin’ denilecek” bilgisini verdi.

‘Zorlama hapsi’

Tekrarlanan şiddet hadiseleri yahut önlem kararlarının ihlali durumunda gecikmeksizin zorlama mahpusu uygulanacak. Bu uygulama ile verilen önleme uyulması ve şiddet aksiyonlarının tekrarlanmaması konusunda caydırıcılık da sağlanmış olacak.

Takibi kolaylaşacak

Aile içi ve bayana yönelik şiddet olayları artık bu alanda uzmanlaşmış, ihtisaslaşan makul cumhuriyet savcılarınca takip edilecek. Yetkililer bu uygulamaya ait de şunları söyledi: “Artık bu olaylara ihtisas sahibi savcılar bakacak. Uygulama başlatıldı. Vilayet merkezlerinin yanında büyük ilçelerde örneğin beş savcı varsa yalnızca biri bu hadise ve önlemlere bakıp takip edecek. Bayanın muhatabı teke indirilecek. Önlem duruşması uygulaması ocakta uygulamaya geçirildi. Ankara’da 3, Antalya’da bir önlem duruşması var. Böylelikle tek duruşma ve hâkim, tek savcı ve tek kolluk ofisi üzerinden işler yürütülecek. Bu sayede hiçbir olay gözden kaçmayacak, tekrarlanan olaylar azaltılmış olacak. Bir bayan şiddet gördüğünde birden fazla karakola, savcıya şikâyette bulunuyor. Şiddet olayı oldu, o gün bakan Savcı Ahmet Bey’e sıkıntısını anlatıp şikâyette bulunuyor. Bir ay sonra tekrar şiddet gördü fakat o gün de Savcı Mehmet Bey’e sıkıntısını anlatıp şikâyet ediyor. Lakin tıpkı savcıya müracaatta bulunursa, savcı hadisenin evveliyatını bilirse daha caydırıcı kararlar verecek.”

Yaşanan şiddet vakasında mağdurun daha evvel şiddete uğrayıp uğramadığı konusu kesinlikle denetim edilecek. Bu istikamette bulgulara ulaşılması durumunda kuşkulu hakkında tesirli muhafaza önlemlerine başvurulacak. Bilhassa nitelikli ve tekrarlanan şiddet olgusu içeren olayların risk değerlendirmesi daha dikkatli yapılacak.

ŞÖNİM raporu

Soruşturma ve yargılama sürecini desteklemek gayesiyle Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Vilayet Müdürlüklerindeki Şiddeti Tedbire ve İzleme Merkezleri’nden (ŞÖNİM) kesinlikle toplumsal inceleme raporu istenecek. Talep edilecek hami ve önleyici önlem kararları belirlenirken, kolluk ünitelerince doldurulan hadise kayıt formu ve hazırlanan toplumsal inceleme raporu dikkate alınacak. Bakanlık yetkilileri, bu hususta Aile Bakanlığı ile ortak çalışma başlatıldığını lisana getirerek, “ŞÖNİM raporlarıyla isimli süreç desteklenecek. Acil durumlarda hakim önlem kararlarına hükmedecek. Bir aylık önlem kararı veriliyor lakin bir ay içinde tehdit ortadan kalkmayabilir. Tehdidin derecesi, niteliği, hakikat yahut eksik olup olmadığını ŞÖNİM’ler toplumsal inceleme raporuyla hâkim önüne koyacak. Hâkim de önlem kararını buna nazaran güncelleyebilecek. Ancak başlangıçta ŞÖNİM raporu beklenmeyecek natürel ki. Aile Bakanlığı ile ortak çalışılacak. Kurumsal yeterlilik tamamlanacak” bilgisini verdi.

Öfke denetimi tedavisi

Aile içi ve bayana yönelik şiddet olaylarında hadiseye özel, öfke denetimi, gerilimle baş etme, unsur bağımlılığı tedavisi üzere uygun önleyici önlem kararları da göz önünde bulundurulacak. Yetkililer bu uygulamanın değerini de şöyle vurguladı:

“Kadını korumak yetmez. Sığınma meskenine alınıyor, bir süre sonra çıkıyor. Şiddeti uygulayan kişi tutuklanıyor, hür kalıyor. 2-3 ay önlem tutuklaması. Çıktığında ne olacak? Öfke denetimi önleyici önlem kararları olarak teklif edilecek, savcılar, yargıçlar bunları kıymetlendirecek. Kişinin ıslahı, uyarılması, gerilimle baş etme programlarına dahil olması sağlanacak. Unsur, alkolle ilgili ıstırapları olanlar tedavi edilerek şiddet ortadan kaldırılmaya çalışılacak. Yalnızca uzaklaştırma, sığınma meskeni kararları sorunu çözmeye yetmiyor. Bunların aktif kullanılması sağlayacak.”