Ege Denizi’nde, geçen yıl 30 Ekim’de meydana gelen 6.6’lık zelzelede, İzmir’in Bayraklı ilçesinde 37 kişinin hayatını kaybettiği İstek Beyefendi Apartmanı’na ait savcılığın talebi üzerine hazırlanan eksper raporu, davanın görüleceği İzmir 5’inci Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi. Dokuz Eylül ve İstanbul Teknik Üniversitesi akademisyenlerinden oluşan 7 kişilik eksper heyetinin hazırladığı raporda, projedeki beton materyali basınç dayanımının 20 megapascal olarak belirlendiği, buna karşılık binadan alınan karot örnekleri üzerinde yapılan ölçümlerde beton basınç dayanımının 8.27 megapascal olduğu sonucuna varıldığı belirtildi. Raporda, binanın yatay yük taşıma kapasitesinin, beton basınç dayanımının projede belirtilenden çok az olması nedeniyle azaldığının altı çizildi.

Bayraklı Belediyesi Sarsıntı Etüt Merkezi ve Yapı Laboratuvarı’nca 25 Nisan 2012 tarihinde hazırlanan ‘Bina Sarsıntı Riski Kıymetlendirme Raporu’nda, 2005’te meydana gelen zelzele sonrasında binadaki kolon-kiriş irtibat noktalarında çatlakların oluştuğu ve bu bölgelerin epoksi ile tamir edildiği belirtilen raporda şu sözlere yer verildi:

“Ancak Bayraklı Belediyesi’nden alınan yapı arşiv belgesinde kelam konusu epoksi enjeksiyon ile taşıyıcı sistem tamiratına yönelik rastgele bir proje, doküman yahut yapı ruhsatına rastlanmadığı, bu temelli tamirat sürecinin heyet tarafından enkazda yapılan inceleme ve tespitlerde de görüldüğü, belediye tarafından da tespit edilen bu müsaadesiz temelli tadilatla ilgili rastgele bir idari sürece dair kayıt olmadığı tespit edilmiştir. Belirlemeler ışığında İstek Beyefendi Apartmanı binasının projelendirmedeki eksiklikler, materyal özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve personellik kusurları, üretim kontrolündeki yetersizlik nedeniyle yıkılmış olduğu görüşüne varılmıştır. Ayrıyeten yapının daha evvel zelzele nedeni ile hasar aldığı, bu hasardan sonra projesiz, müsaadesiz ve denetimsiz bir tamirat süreci geçirdiği tespit edildiğinden, bu sürecin de yapının büsbütün yıkılmasında tesiri olabileceği kıymetlendirilmektedir.”

İDARİ MERCİLER DE DAHİL BİRÇOK KİŞİ SORUMLU TUTULDU

Raporda, binanın büsbütün yıkılmasında sorumlu olan şahıslar ise şöyle söz edildi:

“Binanın statik hesabında, etriye ve bina yer değiştirme hesaplarının Zelzele Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik 1975 kararlarına uygun yapılmaması nedeniyle statik proje müellifi ve statik-betonarme projeye onay veren merciler, mevcut beton direncinin statik projede öngörülen beton sınıfını sağlamaması nedeni ile bina fenni mesulünün, sürveyanının ve bina müteahhidinin, yapının taşıyıcı sistem elemanlarında epoksi enjeksiyon ile projesiz, müsaadesiz ve denetimsiz bir tamirat süreci tespiti nedeniyle bu tamiratı yapan ve yaptıranların, kelam konusu asıllı tadilatın yapıldığı sonradan kayıt altına alınmasına karşın, bu hususta idari süreç tesis edilmediğinden ilgili idari mercilerin sorumlu olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.”

Binanın, yapıldığı periyottaki mesleksel bilgi ve deneyim seviyesini yansıtan bir dizayna sahip olduğunun belirtildiği raporda, “Ancak bugünkü imkanlarla değerlendirildiğinde, 1975 Sarsıntı Yönetmeliği’nin öngördüğü ‘güvenlik düzeyini’ sağlayamadığı anlaşılmıştır” denildi. Ayrıyeten, projede belirtilen çatı sistemi ile binaya ilişkin uydu imgelerinin birbirleriyle uyumlu olmadığı da raporda belirtildi.