Pandemi sürecinde virüsün bulaşmasını engellemek emeliyle vatandaşlar konutta kendini izole etti, iş hayatı meskene taşındı, okullarda da uzaktan eğitime geçildi. Bu süreçte tablet, bilgisayar, telefon ve televizyon ekranı karşısında geçirilen müddet de arttı. Bilhassa online ders dışı saatlerde bu aygıtlarda geçirilen vaktin artmasıyla çocuklarda ve ergenlerde dijital bağımlılığın yaygınlaştığını tabir eden Psikolog ve Dr. Öğretim Üyesi Tevfik Fikret Karahan, ebeveynleri uyardı. Dijital ortamlarda yaşanan müddetin artmasıyla yalnızlık, asosyal eğilimler, dikkat ve konsantrasyon üzere sorunların de tetiklendiğini belirten Karahan, yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi.

‘Çığ üzere büyümeye devam ediyor’ 

Pandeminin en çok çocukları ve ergenleri etkilediğini söz eden Karahan, “Online ders saatlerinde mesken içindeler, televizyon, tablet, bilgisayar yahut telefonda geçirilen müddet de arttı. Birinci ve ortaokul çocuklarında dijital bağımlılık önemli biçimde arttı, çığ üzere büyümeye de devam ediyor. Dijital bağımlılık tıpkı bir uyuşturucu bağımlılığı üzere yetişen tüm kuşakları tehdit ediyor. Dijital bağımlılıkla birlikte çocuklar ve ergenler, günlük yaşantının sorumluluklarından ve gerçeklerinden uzaklaşarak, telefon, tablet, bilgisayar ve televizyon karşısında daha çok vakit geçiriyor. Münasebetiyle günlük hayattan bir kopuş oluyor” diye konuştu.

‘Çocuklarda asosyal eğilimler artmaya başladı’ 

Dijital nesne yahut objelerden uzaklaşınca mahrumluk belirtilerinin ortaya çıktığını anlatan Karahan, şöyle konuştu: 

“Bu mahrumluk uyuşturucu bağımlılarının gösterdiği reaksiyonlara de benziyor. Sonluluk, öfke, uyku uyuyamama, uykuya dalmada zahmet çekme, meskende anne ve babayla tartışma, anksiyetenin yükselmesi üzere durumlar ortaya çıkıyor. Ayrıyeten depresyon, dikkat eksikliği, hiperaktivite, yeme bozukluğu üzere birçok ruhsal durumunu da tetikliyor. Asosyal eğilimler de çocuklarda bir oldukça artmaya başladı. Bu durum ayrıyeten obezite, karaciğerde yağlanma, metabolik sendrom ve diyabet üzere fizikî hastalıkları da beraberinde getiriyor. Tüm bu sorunlara karşı anne ve babalar mutlaka konutta olumlu biçimde model olmalıdır. Anne ve baba olarak elimizden telefonu, tableti bırakacağız. Telefon, tablet ve bilgisayara da erişimi zorlaştırmak gerekiyor. Çocukların odalarında tablet, bilgisayar, telefon ve televizyon asla bulundurulmamalı. Anne ve babalar, ders dışı vakitlerde çocuklarıyla oyun vakitleri yaratmalıdır. Hobiler üzerinde yoğunlaşmalıyız, en çok müzik ve dansı öneriyorum.”

‘Sosyal medyada geziniyorum’ 

Günde 2-3 saat telefonda vakit geçirdiğini söyleyen Özcan Akyüz, “Bence bu mühlet çok değil, olağan. Bilgisayarda oyun oynuyorum, telefonda ise toplumsal medyada geziniyorum. Bu süreçte kitaba da yöneldim, daha çok kitap okuyorum” dedi.

‘Bilgisayarda vakit geçirmelerine müsaade vermiyoruz’ 

Pandemi nedeniyle kuralların çok zorlaştığını belirten Pınar Baytuğa, “Çocuklarımız, daima online dersteler. Benin kızım da 8’inci sınıfa gidiyor. Şayet derse katılmazlarsa notları kırılıyor. Çocuklar, neredeyse günün yarısını bilgisayarın başında geçirmek zorundalar. Online ders dışında telefon yahut bilgisayarda vakit geçirmelerine müsaade vermiyoruz. Bizde o denli bir durum yok. Online ders, çocukları masa başına bağladı, dışarı da çıkamıyorlar” diye konuştu.

‘Dijital bağımlılık kaçınılmaz gibi’

Online dersten sonra bilgisayar ve telefonda 4 saat vakit geçirdiğini söyleyen Yiğit Günaydın, “Dersler bittikten sonra bir saat falan dinleniyorum. Daha sonra boş vakitlerimde bilgisayar ve telefona yöneliyorum. Her şey bilgisayar üzerinde olmaya başladı, dijital bağımlılık da kaçınılmaz üzere görünüyor. Bunun önüne geçmek için okulların açılması lazım. Ben dijital bağımlı değilim lakin olanlar var” dedi.

‘Belki çoktan dijital bağımlı oldum, haberim yok’ 

Online derslerden sonra arkadaşlarıyla toplumsal medya üzerinden sohbet ettiğini ve oyun oynadığını anlatan Murathan Ordulu, “Gün uzunluğu oyun oynuyorum, zahmet burada. Bunun zararıma da olduğunu biliyorum lakin bir müddet sonra insan bırakmak istemiyor. Bu durum da bağımlılık olarak biliniyor. İstesem tahminen bırakabilirim ve öbür aktiviteler yapabilirim ancak insan kendine hakim olamıyor. Okulların açılması gerekiyor. Gün içinde bilgisayarda geçirdiğim müddet değişiyor, bazen sabahtan akşama kadar oyun oynuyorum bazen oyun oynamayıp sohbet ediyorum bazen de hiç vakit geçirmiyorum. Tahminen çoktan dijital bağımlı oldum, haberimiz yok” diye konuştu.

‘Ödevler bitince meskende yapacak bir şey kalmıyor’ 

8 saat online dersin akabinde 3-4 saat bilgisayarın başında vakit geçirdiğini söz eden Agah Deniz Aslan, “Daha sonra ödevlerimi yapıyorum. Ödevler bitince konutta yapacak bir şey de kalmıyor ve can düşüncesinden telefona yahut bilgisayara yöneliyorum. Ortada sırada dizi izliyorum. Zira yapabilecek hiçbir şey yok, toplumsal hayat öldü nerdeyse. Pandemiden evvel yaklaşık 2 saat falan bilgisayarda vakit harcıyordum” dedi.