Türkiye’nin son konargöçerlerinden Sarıkeçili Yörük Özgül Candan, Kültür Kervanı isimli mahallî bir seyahat programında yaptığı konuşmayla gönülleri fethetti. “İhtiyacına nazaran hareket edersin, keyfine nazaran de hareket etmek ister insan lakin her vakit olmaz. Lakin insanın her istediği olmazsa da umutsuz bir hayat olur lakin her vakit da bu olsun, şu olsun, nefis peşinde de koşulmaz. İlkel bir ideoloji, fikir değil bu. Karnın doyuyorsa, sevdiklerin de yanındaysa sahiden memnun bir insansındır” kelamlarıyla bilhassa kent hayatında boğulan insanlara ışık tutan Candan, hayatını Milliyet’e anlattı.

Sabah 05.00’te ayakta

“Sabah 05.00’te ayaktayız. Günlük hayatımız kahvaltıyla başlar. Kahvaltı yaptıktan sonra günümüzün tamamı neredeyse hayvanlarla ilgilenmekle geçiyor. Hayvanların yemini, suyunu veriyoruz, davara gidilmesi gerekiyorsa davara gidiyoruz. Bunların dışında çocuk bakımı, bulaşık, yemek, çamaşır derken bir bakmışız akşam olmuş. Boş kalıp sıkılmaya vaktiniz olmuyor. Alışığız bunlara, bize güç gelmiyor. Yıllardır bu halde yaşıyoruz. Bu bu türlü de devam edecek. Bizim yaşantımız bu. Okula devam etmek istedim lakin kimi şeyler istemekle olmuyor. ‘Hadi okuyalım’ demekle de çabucak okuyamıyorsunuz.”

Öğretmen olacaktı

“Konya Necmettin Erkan Üniversitesi’nde Edebiyat Öğretmenliği okuyordum. Birinci sınıf bittikten sonra yaz tatilinde evlendim ve evlendikten sonra gebe kalınca okula devam edemedim. Evlendikten kısa bir mühlet de eşimi kaybettim. Onun ailesi de bizim üzere Yörük. Eşimi kaybedince ben kızım Berra’yla birlikte ailemin yanına geldim ve hayatım burada devam ediyor. Eğitim hayatımda elime geçen bir şey tahminen olmadı fakat benim 2,5 yaşında bir kızım var. Daha fazla çalışıp çabalayıp onun eğitimi için bir şeyler yapabilirim. Kısmım devam zorunluğu olan bir kısım olduğundan kaydım silinmiş. Tekrar ders çalışıp imtihana hazırlanmayı düşündüm lakin o da olmadı. Burada hayat, keçi otlatıp, yemek pişirmek değil yalnızca. Evvelce keçi otlatmaya gittiğimde ders çalışıyordum lakin artık ilgilenmem gereken bir kızım var. Buna pürüz şey katiyen kızım değil. Gün uzunluğu iş yaptığımız için akşam da o yorgunlukla ders çalışılmıyor. Bu hayatın içinde okuma niyetim de böylece törpülenip gitti.” 

‘Mutluluk çok basit’

“Sağlığınız yerindeyse ve hayatınızı devam ettirebilecek bir geliriniz varsa gerisi çok da değerli değil. Elim, kolum sağlam. Bedenimde bir eksiğim yok, bunlar değerli şeyler insan için. Bunun yanı sıra elimin altında temel gereksinimlerim olsun, sevdiğim beşerler da yanımda olsun ve çalışabileceğim bir işim olsun kâfi. Benim hayat ideolojim bu. ‘Şu kadar kazanayım, bu kadar kazanayım’ diye bir hayat niyetim olmadı. Bu hayattan uçar kaçar bir beklentim de yok. Memnunluk benim için çok kolay, abartmamak lazım. Yaşadığım hayat bu ve ben hayatımda bu halde memnunum. Beşerler milyarlık tatil harcamaları yapıyor, şaşıyorum. Tercih problemi, katiyetle onları eleştirdiğimden değil fakat benim için en hoş tatil sevdiklerimin yanımda olması. Biten ve akıp giden bir vaktin içindeyiz. Olmayanı düşünüp mutsuz olacağıma elimdeki memnun olmaya bakıyorum.”

“Üreten insan huzursuz olmamalı”

Üreten insanın huzursuz olmaması gerektiğini belirten Yörük Özgül Candan “Elbette değişen iktisat bizlerin de hayatını olumsuz etkiliyor. Geçen yıl 100 TL’ye aldığımız yemi bu yıl 150 TL’ye almak zorunda kaldık. İktisat dağdaki hayvancıyı da köydeki çiftçiyi de vurdu. Lakin bizim şöyle bir talihimiz var; üretiyoruz ve işsiz kalma durumuz yok. Birinin bizi işten çıkaracağı kaygısı yaşamıyoruz. Ben bu hayvancılığı yaptığım sürece, hayvanlara baktığım surece gelirim bir biçimde iyi makûs devam eder. İşsiz kalırım fikri içine girmiyoruz. Tek düşüncemiz ziraî eserlere yapılan çok zamlar” diye konuştu.

‘Tek kaygım çocuğumun eğitimi’

Konargöçerlerin en büyük kahrının eğitime erişmek olduğuna dikkat çeken Özgül Candan, “Yerleşim yerine yakın bir yoldaysanız servis çocukları alıyor. Bu da yeni oldu, evvelden bu da yoktu. Lakin biz hayvancılıkla uğraştığımız için dağlardayız, yerleşim yerine yakın değiliz. Servis için yola yakın olmamamız gerekiyor. O da hayvancılığa uymuyor. Bu hayattaki ileriye dönük tek tedirginliğim çocuğumun eğitimi. Tek düşündüğüm bu. Okumak kadar hoş bir şey var mı? İlla okuyup da bir mesleği olsun demiyorum. Toplumun içinde yetişsin, görsün oradaki ömrü da. İnsanların nasıl farklı farklı kanılarının olduğunu bilsin. Dağda hayatı burada öğreniyor lakin hayat yalnızca dağda gördüklerinden ibaret değil. Dışarıdaki hayatı da eğitim hayatında öğreniyor. Farklılıkları eğitim hayatı boyunca kavrıyor. Değişen ve gelişen her şeyi öğrenmesini istiyorum” dedi.

Son konargöçer Yörükler

Candan, Türkiye’nin son konargöçer Yörükleri olan Sarıkeçili Yörüklerinden…

Sarıkeçili Yörükleri, yılın sekiz ayını dağda ve yaylada geçirirken dört ayını da göç yollarında geçiyor. Yıllardır bu formda hayatını sürdüren bu Yörükler, yazı Konya’nın Hadim, Bozkır, Seydişehir, Ahırlı ilçelerindeki yaylalarda, kışı da Mersin’in Gülnar, Silifke ve Aydıncık ilçelerinde geçiriyorlar.