Türk halkı kuruyemişe meraklı… Türkiye kuruyemiş pazarının büyüklüğü 2019’da 2.4 milyar dolara ulaştı. Geçen yıl 3 milyar dolarlık da kuruyemiş ve kuru meyve ihracatı yapıldı.

Lakin koronavirüs salgını her şey üzere kuruyemişi de derinden etkiledi. Karantina periyodunda başta kuruyemiş tüketimi arttı. Lakin artık düğün, nişan ve kına merasimlerine yönelik önlem emelli düzenleme kuruyemişçileri kara kara düşündürüyor.

İçişleri Bakanlığı’nın 81 vilayet valiliğine gönderdiği genelgeye nazaran, düğünler nikah merasimi biçiminde en fazla 1 saatte tamamlanacak. Düğün, kına ve nişan üzere etkinliklerde kuruyemiş ikramları öne çıkıyor.

İstanbul Leblebi İmalatçıları ve Kuruyemişçiler Esnaf Odası Lideri İsmail Taşkın, “Kına yemişi deyip geçmeyin. En makûs kına 100 şahıstan aşağı olmuyor. 10 kilogram çerez alan da var 50 kilogram alan da. 150 grama kadar paket yapıp davetlilere dağıtıyorlar” dedi.

Vergi affı istedi

“Bir talihimiz var, aşure ayı” diyen Taşkın, şöyle devam etti:

“Tam dönemin başlama ayına girdik. Tuzlu fıstık, fındık, kayısı, üzüm çıktı. Piyasanın hareketlenme vakti. İstanbul’da 9 bin kuruyemişçi var.

Talebimiz vergi affı ya da daha ileri bir tarihe ertelenmesi.”

Tüm Kuruyemiş Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜKSİAD) Lideri Hüsamettin Karaman, düğünlerde, kınalarda ikramların yasaklanmasıyla birlikte tüketimde azalma beklediklerini lisana getirdi.

60 kilo alan var

Düğünlerde ortalama kişi başı 70 gram kuruyemiş verildiğini belirten Karaman, şunları lisana getirdi:

“Düğün, kına öncesi birçok kuruyemiş işletmesi 40 – 60 kilo karışık çerez satar. Tüketim azalacak, lakin 30 yıllık deneyimime dayanarak söylüyorum; kuruyemiş hiçbir vakit rafta kalmıyor. Fiyat düşüyor ya da bir halde pazara sunuluyor. Diğer alanlarda tüketimi sürdürebiliriz. Dalımız dünyaya entegre, ihracata odaklanabiliriz.”

Türkiye’de Kovid-19 salgının birinci günlerinde meskenlerine kapanan tüketicilerin kuruyemiş tüketiminin arttığını söyleyen Karaman, “Satış her kaidede devam eder. Kâfi ki satış noktalarımız kapanmasın” dedi.

Fiyat artışı olacak mı?

Karantina sürecinde satışlarda artış olduğunu belirten kuruyemisborsasi.com yetkilisi, “1 Temmuz prestijiyle 5 ila 20 kilogram ortasında değişen kınalık ve düğünlük eserler sattık. Ağustos sonu, eylül başı üzere mahsul değişim aylarıdır. Fiyat artışları bu aylarda aşikâr olur” dedi.

En çok satan karışık çerez

Eminönü’ndeki Gökhan Kuruyemiş’in yetkilisi Kadir Akbulut ise, en çok turiste ve düğün yapacaklara eser sattıklarını lisana getirdi.
Eser satışlarında yüzde 60-65 azalma olduğunu belirten Akbulut, “Son vakitlerde burada paketleme yapıp Anadolu’daki vilayetlere düğünlere gönderiyorlardı. Orada konuklara dağıtıyorlardı” dedi.

Tüketicilerin daha çok karışık çerez aldıklarını söyleyen Akbulut, “Kilogramı 20 liradan başlayıp 60 liraya kadar çıkıyor. 20-30 kilogram alıyorlar. Geçen yıl 300-500 kişilik eser alıyorlardı, bu yıl 100-150 kişilik eser almayı tercih ediyorlar” diye konuştu.