Koronavirüsün akciğerlerde meydana getirdiği iltihabi durum yalnızca bu organla sonlu kalmayıp, tüm dokuları ve damarsal yapıları etkileyebilir. Covid-19 hastalığında akciğer bulgularının da nedenlerinden olan damar hasarı ön plandadır.

Damar duvarının hasarı, kan pıhtılaşma sisteminin harekete geçmesi; ayrıyeten iltihabi faktörlerin salınımıyla birlikte hudut sistemi cevabının işin içine katılması sonucu olumsuz ve hayati tehlike arz eden akut olaylar gelişebilir. Bunların başında da kalp damarlarında pıhtılaşma ve tıkanma sonucunda hayati tehlike oluşturan, ani kalp vefatlarına neden olabilen kalp krizidir.

Bunun yanında yaygın kalp kası iltihabı ve kalp ritim bozuklukları görülebilir. Bu komplike durumlardan kurtulanlar ömür uzunluğu kalp yetmezliği, ritim sorunları ve beyin hadiseleri ile karşı karşıya kalabilirler. Özcesi kalp, Covid-19 karşısında kırılgan bir organdır.

Daha evvel kalp damar hastalığı tanısı almış stentli ve bypasslı bireyler, inme geçirenler, hipertansiyon, kalp yetmezliği, diyabet, obezite, kronik akciğer yahut böbrek hastalığı olanların, tütün mahsulleri tüketenler, organ nakil operasyonu geçiren şahıslar ve kemoterapi alan kanser hastalarının kalpleri Covid-19’dan büyük ziyan görebilir.

Riskli bireylerin göğüs ağrısı, tıkanma hissi, sıkışma ve önemli nefes darlığı, çarpıntı, bayılma yahut baygınlık, şuur bozukluğu, konuşmada peltekleşme, güç kaybı üzere yakınmaları olması durumunda derhal sıhhat çalışanına ve hastaneye ulaşmaları gerekir. Bunlar göz arkası edilmemesi gereken yakınmalardır. Bu yakınmaların görülmesi halinde beklenmeden bir sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır.

Son periyotta İngiltere, ABD ve İspanya’da yapılan çalışmalarda acil servise müracaat eden ve kalp krizi tanısı alan hastalarda besbelli azalma olduğu görülmüştür; fakat İngiltere’de yapılan bir öteki çalışma sonucuna nazaran muhakkak bir vakit diliminde bir evvelki periyoda nazaran ölümcül kalp damar hastalıklarında önemli artış olduğu saptanmıştır. Buradaki beklenen en kıymetli sorun ise, olguların yakınmalarını ciddiye almamaları, hastaneye müracaat etmekten korkmaları ve ilaçlarını aksatmalarıdır.

“Azami dikkat ve korunma şart”

Fizikî olarak toplumsallaşmanın pek akılcı olmadığı bu periyotta teknolojik toplumsallaşma prosedürlerine başvurulabilir; hobilerin geliştirilmesi, müzik dinleme, şahısların gücüne nazaran nizamlı hareket ve idman, kitap okuma, yoga, meditasyon ve teneffüs idmanları üzere konut içi günlük faaliyetlere vakit ayrılabilir.

Vaktin birçoklarını konutta geçirdiğimiz bu günlerde sistemli hareket damar sıhhati için olmazsa olmazdır. Ayrıyeten mümkün olduğunca berbat haberlerden ve ruh halini olumsuz etkileyebilecek durumlardan uzak durulması önerilir. İstikrarlı beslenmenin değerini de olağan ki unutmamak gerekir.