Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Hayatımızdan hareketi çıkarıp, pasif bir hayat sürmeye başladığımız vakit sıhhat sıkıntılarıyla başımızın kedere girmemesi kaçınılmaz oluyor. Bunların tahminen de en tehlikelisi obezite. Datalara nazaran, obezitenin dünya çapında 1975 yılından bu yana 3 katına çıktığı biliniyor. Her yıl beşerler bu sebeple hayatlarını kaybediyor. TBMM Obezite ile Çaba Prosedürleri ve Tedbirleri Kurulu raporuna nazaran de Türkiye’de de her 3 bireyden 1’i obez.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) datalarına nazaran 2003 yılında Türk halkının yüzde 12’si obez iken bu bilginin 2012 ve sonrasında yüzde 22,3’e yükselmesi, son 10 yılda obezitenin süratle arttığını ve gelecekte daha büyük sorunlara yol açabileceğini gösteriyor.

Pekala, uzun ya da kısa periyodik açlıklarla obezite tedavi edilir mi? Haberimizde 382 gün aç kalarak kilo veren Angus Barbieri’nin öyküsüne şahit olacaksınız. Böylesine uzun müddetli bir açlığın ne kadar tehlikeli olduğunu, Türkiye ve dünyadaki obezite oranlarını, sebepleri ve tedavi usullerini araştırdık ve İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya’dan bu bahis hakkında görüş aldık.

382 GÜN AÇ KALARAK VEFATA DAVETİYE ÇIKARDI

Fazla kilolarından şikayetçi olan 27 yaşındaki Angus Barbieri, 1965 yılında 207 olan kilosunu ülkü düzeylere indirmeye karar verdi. Hastanede tedavi altına alınan genç adam, hekim denetiminde bir açlık diyetine başladı. Kısa vakitte kilo verdiği görülen Angus Barbieri, ülkü kilosu(82) için açlık diyetine biraz daha devam etmek istediğini hekimlerine söyleyince, tertipli denetim koşuluyla buna müsaade verildi.

Besin eksikliğini telafi etmek için vitamin destekleri yapıldı ve sistemli kan analizleri ile daima nezaret altında tutuldu. Diyetini devam ettirdiği devirde de sık sık hastaneye gelen Angus Barbieri, en azından 1 gece hastanede kalıyor, sonrasında konutuna gidiyordu. Barbieri yiyecek eksikliğini siyah çay, sade kahve ve mineralli su ile gideriyordu. Tuvalete çıkma sıklığı ise yalnızca 40 – 50 günde bir oluyordu. Bu durumun epeyce tehlikeli olduğu herkes tarafından bilinen bir gerçekti.

Vakit ilerledikçe bedeni güç için kendi yağ depolarını yakmaya ve yiyecek eksikliğine de ahenk sağlamaya başladı. Barbieri, tam 1 yıl 17 gün boyunca bu diyetine devam etti. Dünyanın en uzun mühlet aç kalan insanı olan Barbieri, hayli güç ve tehlikeli bir süreç yaşadı. Diyetinin son 8 ayında, kan şekeri düzeyleri de epeyce düşük çıkıyordu.

BİRİNCİ KAHVALTISI HAŞLANMIŞ YUMURTA VE TEREYAĞLI EKMEK OLDU

Diyetinin bitimine yaklaşık 2 ay kala da, çayına ve kahvesine bir tutam süt ve şeker koymaya başladı. Denenmemesi gereken ve hayli tehlikeli bir işe kalkışan Barbieri, 382 günün sonunda diyetini sonlandırmaya karar verdi. Açlık diyetinden sonra, yemeklerin tadını unuttuğunu lisana getiren Barbieri, birinci kahvaltısında 1 dilim tereyağlı ekmek ve haşlanmış yumurta yedi. Kahvaltı sonrası kendisiyle röportaj yapan gazetecilerle konuşan Barbieri, “Yumurtadan çok büyük bir keyif aldım ve kendimi çok tok hissediyorum” dedi. Barbieri, 7 Eylül 1990’da 51 yaşındayken oluşan sıhhat problemleri nedeniyle hayatını kaybetti.

DÜNYANIN EN DEHŞETLİ DİYETİ

Bu inanılmaz derecede sıra dışı ve tehlikeli durum, şimdiye kadar kaydedilmiş en çok açlık diyeti örneklerinden biriydi. O denli ki 1971 yılında bu tehlikeli kilo kaybı, Guinnes Rekorlar Kitabı’na girdi ama bu türlü bir diyetin sıhhat üzerinde vahim tesirleri sebebiyle listeden çıkarıldı. Angus çok kilolu olduğu için bedeni oruca ve yağ yakmaya daha hazırlıklıydı. Lakin bedenin yağ depoları bittikten sonra düzgün çalışması için yiyeceklerden gelen güce gereksinimi vardı.

Kısa periyodik oruçların sıhhat açısından yararlı olduğu biliniyor. Fakat bu uzunluktaki oruçları, kimsenin denememesi gerekiyor. Neyse ki bu diyet 1960 ve 70’li yıllarda popülerlik kazanır üzere olsa da yüksek oranda mevt riski sebebiyle tarihin tozlu sayfalarına gömüldü.

UZUN VADELİ AÇLIK SONRASI VÜCUMUZDA NELER OLUYOR?

Bu epey tehlikeli olan uzun müddetli açlıkların bedenimize olan tesirini iç hastalıkları, metabolizma ve obezite mevzularında uzman Dr. Ayça Kaya yorumladı. Kaya, “Karbonhidratların bedende tükenmesinin akabinde güç için gerekli olan glikoz, ikinci güç kaynağı olarak başvurulan yağ dokusunun parçalanması sonucu oluşan yağ asitlerinden, başka ismiyle ketonlardan sağlanır. Güç üretimi için yağ dokusunun da yetersiz kalmasının akabinde beden, hücre metabolizması ve beyin işlevlerinin çalışması için gerekli şeker olan glikoz üretimi için kaslardaki proteinini kullanmaya başlar. Bu durum bedenin kendini yok etmesi olarak da değerlendirilebilir” dedi.

7 GÜNLÜK AÇLIK BİLE ALTÜST ETMEK İÇİN KÂFİ

7 günden uzun süren açlıklarda kas atrofisine bağlı yürümede zorluklar, motor denetim kaybına bağlı olarak kaslarda uyum yetisinde azalma, tiamin (B1 vitamini) düzeylerinin azalmasına bağlı kas kaybından kusma, denetim edilemeyen göz hareketleri, görme kaybı, bilişsel bozukluklar, motor maharet eksikliği üzere nörolojik sorunların ortaya çıkacağını da lisana getiren Kaya, 1 ay ve fazla periyodik açlıklarda ise işin çok daha önemli bir boyuta ulaştığının bilgisini verdi.

45 GÜNDEN SONRA KALP YETMEZLİĞİ VE VEFAT MEYDANA GELİYOR

Dr. Ayça Kaya kelamlarına, “Vücut yükünün yüzde 18’inden fazlası kaybolduysa kalıcı ve önemli komplikasyonlar meydana gelir” diyerek şöyle devam etti: “Yutma refleksi kayıpları, işitme ve görmede işlev bozuklukları ve organ yetmezlikleri oluşur. Beyin işlevlerinin azalmasına bağlı olarak algılama kapasitesinde azalma görülür. Vitamin bedellerinin azalmasına bağlı ise bireyde iskorbüt ve sarılık hastalıkları oluşur. 45 günden sonra ise bedende enfeksiyon artışı yahut kalp yetmezliği sonucu vefat meydana gelir.”

‘KARANTİNADA TÜRK İNSANI  ÇOKÇA HAMURLU VE ŞEKERLİ TATLI DENEDİ’

Pandemi devrinin getirdiği uzun karantinalar sonucu, Türk beşerinin mutfakta çokça hamurlu ve şekerli tarifler denemesinden ötürü kilo aldığına ve buna bağlı olarak kimi hastalıkların da geliştiğine değinen Kaya, “Pandemide konutta oturmanın birçok hastada kilo alımına neden olduğunu gözlemledim. Kilo artışı ve hareketsizlikle ortaya çıkan insülin direncinin artmasına bağlı iştahın açılması, yüksek tansiyon, uyku apnesi, yorgunluk, beden ağrılarının artması en çok yaşanılan sıhhat sorunlarıydı” diye konuştu.

BU KÜMELER OBEZİTE İÇİN YÜKSEK RİSKLİ

Obezite için riskli kümelerin bilhassa gebeler, yaşlılar, hormonal metabolik ve kronik hastalıkları olanlar olduğunu söyleyen hekim Ayça Kaya, “Yanlış beslenme alışkanlıkları, hareketsiz ömür, duygusal yeme, olağanın üzerinde yahut altında güç alımı, kullanılan kimi ilaçlar, doğum gibi  etmenler kilo artışı ve bunun sonucunda da obeziteye neden olabilir” ayrıntısını paylaştı.

Obezite tedavisi hakkında bilinmesi gerekenleri de lisana getiren Kaya, “Sağlıklı beslenme, sistemli idman ve hekimin uygun gördüğü ilaçlar doğrultusunda bir yol izlenmesi gerekiyor. Şahısların hekim ve diyetisyen eşliğinde kan kıymetlerine bakılarak gerçek reçetelerin düzenlenmesi, bireye uygun sağlıklı beslenme programlarının belirlenmesi ve seveceği bir fizikî aktiviteyi hayatına katması, obeziteyi yenmede yardımcı olacaktır” tavsiyesinde bulundu.