Yaşlanma ile birlikte bazal metabolizma suratı dediğimiz organlarımızın tükettiği güç ölçüsü azalmaya başlar. Bireyden şahsa nazaran değişmekle birlikte, her faktör birebir kalsa bile kişinin 40 yaşındaki bazal metabolizma suratı 20 yaşındakine nazaran kabaca günde 150 kcal daha azdır.

Bazal metabolizmayı etkileyen başka ana faktörler uzunluk, kilo ve cinsiyettir. Kilo verdikçe bazal metabolizma suratı azalır. Kişinin diyet yaparak kilo verince, birebir diyeti yapmasına karşın sabit kiloda kalmasının sebeplerinden biri bazal metabolizma suratının kilo verince düşmesidir. Bazal metabolizmayı etkileyen öteki kıymetli bir faktör cinsiyet olup erkeklerde metabolizma suratı bayanlardan daha yüksektir.

İdmanı unutmayın

Bilhassa obez olmayıp fazla kilolu olan hastalar (Vücut kitle indeksi 25-29,9 kg/cm2 olan kişiler) bazen yalnızca birkaç hesaplama yoluyla kilo vermenin önündeki pürüzleri aşabilir. Aldığınız kalorinin, aktivite ve bazal metabolizma ile harcadığınız kaloriden düşük olması kilo vermek için kaidedir.

Ortadaki farkın büyüklüğü ve mühleti ise kilo verme suratınızı ve geri almamayı tabir eder. Diyelim ki 90 kg, 165 cm uzunluğunda, 30 yaşında bayan bir hasta ayda 4 kg vermek istiyor. Bu kişinin bazal metabolizma suratı formül ile hesaplanacak olursa 1680 kcal/gündür.

Bir kişinin ayda 4 kg yani haftada 1 kg vermesi için aldığı kalori ile yaktığı kalori ile ortasındaki farkın kabaca günde bin kalori olması gerekmektedir. Sıhhat açısından 1000-1200 kalorilik diyetlerin altına düşülmesi önerilmediği için örneğimizdeki kişinin ayda 4 kilo vermesinin tek yolu aktivite ve idman ile yaktığı kaloriyi arttırmasıdır.

Her gün yapılacak 30-45 dakikalık tempolu yürüyüş, bisiklet, yüzme yahut açma germe idmanları kilo verme ile birlikte kalp sıhhati açısından da olumlu katkılar sunar. Antrenman ile harcanan kalori idmanın müddeti kadar antrenmanın tipi ve tartısı ile de bağlıdır.

Bu belirtileri ciddiye alın

Şayet diyete ve antrenmana karşın hasta kilo veremiyorsa bir tabip tarafından kıymetlendirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirmede obeziteye sebep olabilecek durumlar incelenmeli ve altta bir hastalık yatıp yatmadığı araştırılmalıdır.

Örneğin hastanın obeziteye eşlik eden gövde (santral) kısmında yağlanma, tüylenme, adet düzensizliği, karında mor çatlaklar, yüzde yuvarlaklaşma üzere belirtileri varsa cushing sendromu üzere böbreküstü bezi hastalıkları kilo verememenin sebebi olabilir.

Çağdaş tıbbın obezite tedavisinde rolü obeziteyi tedavi etmenin yanında obezitenin gelişmesini önlemektir. Bunun için bilhassa riskli bireylerde metabolizmayı oluşturan parametreler dikkatli gözden geçirilmeli, bireye obeziteden korunması için yapılması gereken hayat üslubu değişiklikleri etraflıca anlatılmalıdır.

Bununla bir arada obezite tedavisi için diyet ve antrenman üzere hayat kalitesi değişiklikleri ile kilo vermekte zorlanan hastalar farmakolojik tedaviler için ilgili tabibe başvurmalıdır.