Trabzon’un Ortahisar ilçesi Pazarkapı Mahallesi’nde, otopark projesi için kamulaştırılan toprakta hafriyat çalışması için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na müracaat yapıldı. Bakanlık onayının akabinde Trabzon Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Heyeti Müdürlüğü vazifelilerinin nezaretinde alanda hafriyat başladı. 5 bin metrekareye yayılan alanda süren hafriyatlarda Roma İmparatoru Hadrianus ile Geç Bizans devrine ilişkin yapılara ulaşıldı. Milattan sonra 117-128 yılları ortasında Roma İmparatoru Hadrianus periyoduna ilişkin olduğu düşünülen kentin birinci sur duvarının güneydoğu köşesinin bir kısmı, birebir periyoda ilişkin bir örme sütun ile Geç Bizans devri olarak bilinen 1460 yılına tarihlendirilen hendek duvarı gün yüzüne çıkarıldı. Hafriyatlarda ayrıyeten, Roma devrinde yapılmış konutların çatısına ilişkin kiremit ile çömlek kesimlerine ulaşıldı. Uzmanlar, alanın tarihte bölgenin ticarethane ve yerleşim yeri olduğu görüşünde birleşti.

YENİ KALINTILARA DA ULAŞILDI

Bölgedeki hafriyatlar arkeologlar eşliğinde sürdürülürken alanda Roma ve Bizans devirlerine ilişkin 4 sikke, 1 şamdan ve çok sayıda seramik kesiminin yer aldığı arkeolojik kalıntılara da ulaşıldı. 4 başka açmada farklı noktalarda sondaj çalışmaları yapılan alanda yer yer 5-6 metre derinliğe inildi. Mevcut sur duvarlarının 9 metre dışında, dış yüzü 4.5 metre derinliğe inen anıtsal bir hendek duvarı tespit edildi. Yapının kuzey-güney tarafında Bizans Devri’ne ilişkin olduğu belirlendi. Kazıalrda ayrıyeten mevcut sur duvarına 5.50 metre uzaklıkta, 1.50 metre kalınlığında anıtsal birinci sur duvarı tespit edildi. Yapının temel izlerinin Roma Devri’ne tarihlenen ve kaleyi muhafaza niyetli yapılan yapı olabileceği değerlendirildi.

‘TRABZON İÇİN KIYMETLİ BİR KEŞİF’

Trabzon tarihi için değerli ve yeni bulgular elde edildiğini tabir eden Karadeniz Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Yavuz, “En azından Hadrianus periyoduna ilişkin dediğimiz sur yapısından haberimiz yoktu. Bu Trabzon için kıymetli bir keşif. Trabzon tarihi için yeni bir bulgu. Bundan sonra çalışmalar devam ettiği takdirde emsal bulgulara ulaşmak mümkün. Şu ana kadar Trabzon’un tarihi olarak 4 ile 5 bin yıllık geçmişinden kelam ediliyor ancak ortada somut o periyoda ilişkin şeyler yok üzereydi, olanlar da sonluydu. Artık kısa vakitte ve daha kapsamlı çalışmada ortaya çıkan eserler en azından burada Roma devrinde burada imar ve iskan faaliyetinin yapıldığını, imparatorluğun başka bölgelerdeki anlayışıyla burada çok farkının olmadığını gördük. Mimari teknik açısından, uygulanan prosedür ve kullanılan materyal açısından birebir özellikleri gösteriyor. Buranın liman kenti olması ve Roma’nın son periyodunu görmesi açısından bizim için değerli bir tespit oldu. Alanın tamamına bakıldığında hem kuzey hem güney istikametinde daha güçlü bulgulara ulaşılabileceği muhtemel” diye konuştu.

‘BU KADARINI İDDİA ETMEZDİM’

Yapılan hafriyat çalışmasını merak edip görmeye gelen vatandaşlardan Gökay Aynacı, “Ben bu alanda doğdum. Evvelden burada meskenlerimiz vardı. Sonradan buralar kamulaştırıldı. Konutumuzun bulunduğu yerin altından tarihi eserler çıktığını duyunca merak ettim görmeye geldim. Evvelden büyüklerimiz de bize daima anlatırlardı buralarda hanlar saraylar vardı diye. Ancak hiç bu kadarını iddia etmezdim. Çok şaşırdım lakin çok hoşuma gitti. Takip ediyoruz bakalım altından neler çıkacak” formunda konuştu.

‘MERAKLA TAKİP EDİYORUZ’

Mustafa İnci ise, “Trabzon tarihi bir kent. Yapılan hafriyat çalışmalarını biz de merakla takip ediyoruz. Fakat hafriyat çalışmalarını aksatacak derecede meraklı vatandaşlar oluyor bu alanda. Bütün ihtarlara karşın iyice yaklaşıp bakmak istiyorlar. Onların pürüz olmaması gerekiyor yetkililere. Ben bu alanı görünce çok şaşırdım. Umarım buradan hoş bir alan çıkar da turizme kazandırılır” sözlerine yer verdi.