MELTEM GÜNAY / İstanbul

1 Ocak 2021 prestijiyle ülkelerdeki hükümet, devlet ve parlamento seviyesindeki bayanların temsiliyetini gösteren ‘Siyasette Bayan 2021 Haritası’, hükümet ve devlet lideri bayanların ve bakan seviyesindeki bayanların oranının tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaştığını gösteriyor. Geçen yıl bakan durumlarındaki bayan sayısında yüzde 21.3’e ulaşan artış, bu yıl yavaşlayarak yüzde 21.9’a ulaştı. 2019 yılında yüzde 20.7 olarak gerçekleşmişti. Datalar, hükümet seviyesinde bayan temsilinin olmadığı ülkelerin sayısının da arttığını gösteriyor. Türkiye ise bayan milletvekili oranı sıralamasında 122’inci sıradan 129’a geriledi.

Mert adımlar kural

Haritaya nazaran, 22 ülkenin devlet ve hükümet başkanlıklarında bayanlar var. Bu sayı 2020 yılında 20 ülkeydi. 1 Ocak 2021 prestijiyle devlet lideri bayanların oranı yüzde 5.9 (152 ülkenin 9’u), hükümet lideri bayanların oranı yüzde 6.7 (193 ülkenin 13’ü). Bayanlar tarafından yönetilen ülkelerin birden fazla Avrupa’da. Danimarka, Finlandiya, İzlanda ve Norveç bayanlar tarafından yönetiliyor.

Bayan bakanlar, toplumsal işler, bayan ve toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgili bakanlıklardaki egemenliğini sürdürdü. Öteki yandan yüklü erkeklerin
bulunduğu bakanlıklar, 2021 yılında bayanlar daha fazla yer almaya başladı. Savunma bakanlıklarındaki bayan oranı 2020 yılında yüzde 10.1 iken, 2021 yılında küçük bir artışla yüzde 11.9’a çıktı. Finansal bakanlıklarındaki bayan oranında da artış görüldü. 2020 yılında yüzde 11.5 olan bayan oranı yüzde 13.6’ya çıktı. Dışişleri bakanlıklarındaki bayan oranı ise değerli bir artış göstererek yüzde 16.82’den yüzde 26’ya çıktı.

Karar almada tesir

Bayanların karar alma sistemlerine dahiliyeti olmadan hiç bir ülkenin kalkınamayacağını vurgulayan UN Women İcra Yöneticisi Phumzile Mlambo-Ngcuka, “Kadınları karar alma düzeneklerinin merkezine yerleştirmek ve temsiliyetlerini sayıca artırmak için mert ve kararlı adımlar atmalıyız. Bunu çabucak yapmalıyız” dedi. IPU Genel Sekreteri Martin Chungong de, “Kadınların karar alma sistemlerindeki artış oranı kâfi değil. Bilhassa salgında ön saflarda yer alan sıhhat, bakım ve hizmet dalında çalışan bayanların oranının yüzde 70 olduğunu düşünürsek hiç kâfi değil.

Bayanların siyasette daha fazla temsili için bayan erkek daima birlikte çalışmalıyız. Şu anda muhtaçlığımız olan siyasi irade” diye konuştu.