2020’de koronavirüs pandemisinin gölge düşürdüğü bölümlerden biri de inşaat oldu. Mega altyapı yatırımları devam ederken, üst yapı firmaları mevcut projelerine ağırlaşmayı tercih etti. Yeni projelerin sonlu oranda gündeme geldiği yılda, salgın ortamıyla birlikte değişen tüketici talepleri konut ve ofislerde dönüşümü de beraberinde getirdi. Bahçeli, balkonlu, teraslı konut beklentisi, bölümü de dönüştürdü. Yanı sıra büyükşehirlere yakın daha sakin küçük kentlerde arsa alımları arttı, yazlıklar yine moda oldu. Türkiye, 2020’de de zelzele gerçeğini sık sık hatırladı. Yurdun batısı ve doğusu, Malatya/Elazığ ve İzmir sarsıntılarının şokunu yaşadı. Eski yapı stoku ve riskli alanlarda kentsel dönüşüm çalışmaları, yeniden bir yılın daha gündemi oldu.

İnşaat bölümü, 2019’da global ekonomilerdeki daralma ve yüksek faiz oranları nedeniyle yaşadığı sıkıntı vakti 2020 yılının başında atlatmaya başlamışken global sıhhat kriziyle yine bir dalgalanma sürecine girdi. 2020 için dalın en büyük yararı stokların büyük oranda eritilmesi oldu. Ekonomilerdeki durağanlaşmayla birlikte daha az yeni proje üreten konut kesiminde, kamu bankalarının sağladığı düşük faizli konut kredi kampanyası, alımları hızlandırdı. O denli ki 2020 yılı, tüm vakitlerin konut satış rekorunun kırıldığı yıl olarak kayıtları yeniledi.

‘İlk yarı şiddetli geçer’

2020 yılı için ‘iyi başladık, umutlarla devam ettik lakin zorluklarla kapattık’ yorumunu yapan Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Lideri Altan Elmas, düşünceli bir yıl olsa da konut stoklarının erimesi açısından verimli geçtiğini söz etti.

Bilhassa 2021’in birinci çeyreğinde de dertli bir periyoda hazırlandıklarını anlatan Elmas, “2020’de mecburen gayrimenkul fiyatlarını baskıladık. Yüksek fiyata ürettiğimizi, maliyetleri konut satış sayılarına neredeyse yansıtmadan sattık. Lakin emtia fiyatlarındaki son 6 aylık artış, bizi çok zorluyor. Yeni yılda kademeli olarak yansıtılacak. Faizlerde artış var; kredili satış azalacak, birinci çeyrek şiddetli geçecek” dedi. 2021’in ikinci yarısına ise ‘temkinli iyimser’ olarak baktıklarını kaydeden Elmas, şöyle devam etti:

“Yılın ikinci yarısından itibaren genel dengelerin düzelmeye başlayacağını, faizlerin bir ölçü gevşeyeceğini, yeni projelerin yavaş yavaş gündeme geleceğini düşünüyoruz. Temkinli ancak yatırım için iyimser bir bakış açımız var. Hükümetin alacağı önlemler de yürüyüşümüzü etkileyecektir. Alımı destekleyen kampanyalar orta ara yapılabilirse yeniden kayıplar telafi edilebilir. 2021 yılı Sur Yapı için teslim yılı olacak, İstanbul’da 1 ya da 2 projeyi ise gündeme alacağız.”

‘Yatırım tercihi dönüyor’

İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, 2021 yılında düşük arz ve hammadde fiyatlarından kaynaklanan fiyat artışının kaçınılmaz olduğunu lakin konut üreticilerinin buna yönelik tedbirler almaya çalışacağını söyledi.

Öncelikle yerli gereç kullanımına yönelimin artacağını anlatan Durbakayım, “Karlılığımızdan fedakarlık, artık stratejimizin ayrılmaz modülü oldu” dedi.

Yeni yılda yatırımların yeniden ‘uzun vadede en inançlı yatırım’ olarak görülen gayrimenkule yönelişinin görüleceğini vurgulayan Durbakayım, “Tasarruflarını dövizde değerlendirenler yavaş yavaş inançlı limana girmeye başladı. Bu nedenle bilhassa ikinci el konut satışlarındaki artışın temelinde tasarruf araçların ortasında değişim olduğunu söylemek mümkün. Dövizden kâfi kar sağladığını düşünen yatırımcılar, yavaş yavaş gayrimenkule dönüş yapıyor” dedi.

‘Büyüme sürecek’

Gayrimenkulde insan alışkanlıklarının daha iyi incelendiği, teknoloji ve dizaynın ahenginin çok kıymetli hale geldiği bir periyoda girildiğini anlatan Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Paydaşlığı Derneği (GYODER) Lideri Mehmet Kalyoncu, 2021 yılı ve sonrasında kentlerde insanı önceleyen bir kalkınmanın oluşması farkındalığının kazanıldığını söz etti. Kalyoncu, şunları söyledi:

“Türkiye iktisadının lokomotif kesimlerinden biri olarak 250 alt kesimin direkt bağlı olduğu gayrimenkul bölümünde sürdürülebilir büyümenin yakalanmasını çok kıymetli buluyorum. Süratli bir değişimin yaşandığı gayrimenkul dalında, finansal kaynak kullanımlarının çeşitlendirilmesi daha da değerli hale geldi. GYODER olarak, dünya ve ülkemizde yaşanan son gelişmeleri, değişimleri takip ederek kesime öncülük edecek adımlar atmayı sürdüreceğiz. Gayrimenkul, ülkemizde en inançlı yatırım araçlarından biri olarak görülüyor. Demografik nedenlerden ötürü yeni konut gereksiniminin sürdüğü ülkemizde gayrimenkul kesimini önümüzdeki süreçte daha güçlü bir kesim olarak göreceğiz. Kesimin 2021 yılında da güçlü potansiyeliyle büyümeyi sürdüreceğini ve Türkiye’nin lokomotif kesimlerinden biri olmaya devam edeceğine inanıyorum” diye konuştu.