Yasal düzenlemesi geçen yıl yapılan kıymetli konut vergisinde birinci bildirim ve ödemeler bu yıl yapılacak. Yasaya nazaran her yıl şubat ayının 20’sine kadar verilmesi gereken pahalı konut vergisi beyannamesi, bu yıl hafta sonuna denk geldiği için en son 22 Şubat 2021 Pazartesi vergi dairelerine sunulacak. Sistem Küresel Danışmanlık Kurucu Ortağı Yeminli Mali Müşavir Necmi Ulus, pahalı konut vergisi hakkındaki tüm detayları Milliyet okurları için kaleme aldı.

Kimleri kapsıyor?

Bina vergi bedelinin, 1319 sayılı Kanunun 42’nci unsurunda yer alan ve ilgili yılda uygulanan meblağı (2020 yılı için 5 milyon TL ) aşması halinde, konut sahipleri için, bu durumun gerçekleştiği tarihi takip eden yılın başından itibaren bedelli konut vergisi mükellefiyeti başlıyor. Buna nazaran, bina vergi bedeli 2020’de 5 milyon TL’yi aşan mesken nitelikli taşınmaz sahipleri pahalı konut vergisinin mükellefi ve 2021 yılı kıymetli konut vergisini ödeyecekler.

Son gün 22 Şubat

Bedelli konut vergisi, mükelleflerin verecekleri 1 No.lu Kıymetli Konut Vergisi Beyannamesi ve 2 No.lu Kıymetli Konut Vergisi Beyannamesi üzerine tarh olunur. Kanuna nazaran, mükellefler beyannamelerini, mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yer belediyesinden alınan bina vergi kıymetini (beyanname verilen yıl ve bir evvelki yıla ilişkin) gösteren belgeyi eklemek suretiyle, ilgili yılın Şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar taşınmazın bulunduğu yer vergi dairesine verir. Fakat bu yıl 20 Şubat, cumartesi gününe denk geldiği için beyannamelerin son verilme tarihi 22 Şubat Pazartesi olacak.

E-beyanname mümkün

Mükellefler beyannamelerini elektronik ortamda kendileri gönderebilecekleri üzere birebir vakitte özgür muhasebeci, özgür muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler ile mukavele imzalamak suretiyle e-beyanname biçiminde de verebilecekler. Beyannamenin elektronik ortamda verilmesi durumunda, beyannameye eklenecek bina vergi pahasını gösteren doküman, beyannamenin verildiği tarihi takip eden 15 gün içinde elden yahut posta yoluyla ilgili vergi dairesine tevdi edilir.

Taşınmazın bulunduğu yer vergi dairesi, tek vergi dairesi bulunan vilayet ve ilçelerde mevcut vergi dairesini; bağımsız vergi dairesi olmayan ilçelerde, bağlı vergi dairesini (mal müdürlüklerini); birden fazla vergi dairesi bulunan illerde/ilçelerde, mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yer yetkili vergi dairesini tabir eder.

Birden çok mesken

Beyan edilecek birden fazla bedelli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmaza sahip olan mükellefler (tam mülkiyet, hisseli mülkiyet ve intifa hakkı sahipleri), bu taşınmazları 1 No.lu Pahalı Konut Vergisi Beyannamesini kullanarak tek beyanname vereceklerdir. Birden fazla meskeni olanların, muafiyet uygulanacak en düşük kıymetli tek meskenleri beyannameye dahil edilmeyecek, bu meskene ait bilgiler (Ek 2A) ile bildirilecek.

Birebir beyannamede beyan edilen taşınmazların farklı vergi dairelerinin yetki alanında bulunması durumunda beyanname, mükellefçe bu taşınmazların bulunduğu yer yetkili vergi dairelerinden rastgele birine verilebilir.

Gelir yahut kurumlar vergisi tarafından mükellefiyeti bulunan mükellefler pahalı konut vergisi beyannamelerini bağlı bulundukları
bu vergi dairelerine verecekler.

Kimler vergiden muaf tutuldu?

Genel ve özel bütçeli yönetimlerin, belediyelerin, üniversitelerin ve Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı’nın maliki olduğu mesken nitelikli taşınmazlar kıymetli konut vergisinden muaf. Bu kurumların intifa hakkına sahip oldukları mesken nitelikli taşınmazlar da bu vergiden muaf.

Karşılıklı olmak kaidesiyle yabancı devletlere ilişkin olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar ile elçilerin ikametine mahsus mesken nitelikli taşınmazlar ve bunların müştemilatı ve merkezi Türkiye’de bulunan milletlerarası kuruluşlara, milletlerarası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerine ilişkin mesken nitelikli taşınmazlar pahalı konut vergisinden muaf.

Tek konut varsa…

Türkiye sonları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanların bu taşınmazı ile birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunanların kıymetli konut vergisinin konusuna giren en düşük pahalı mesken nitelikli tek taşınmazı (intifa hakkına sahip olunması hâli dâhil) için pahalı konut vergisi muafiyeti uygulanır. Muafiyet, bu şahısların tek meskene pay ile sahip olmaları halinde paylarına ilişkin kısım için de uygulanır.

Birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunan mükelleflerin, bedelli konut vergisi konusuna giren en düşük bedelli mesken nitelikli tek taşınmazını, “Birden Fazla Meskeni Olanların, Muafiyet Uygulanacak En Düşük Bedelli Tek Meskenlerine (İntifa Hakkına Sahip Olunan Dahil) Ait Bildirim” ile beyanname verme müddeti içerisinde ilgili vergi dairesine bildirmeleri gerekir.

Müteahhitler

Temel faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve şimdi birinci satışa, zaman ve temlike husus edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar birinci satışa, bölüm ve temlike bahis edilmediği sürece vergiden muaf. Bu muafiyet kararı arsa karşılığı inşaat işlerinde mukavele gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar için de uygulanır. Kelam konusu taşınmazların kiraya verilmesi yahut sair surette kullanılması durumunda muafiyetten yararlanılması mümkün değil.

Ortak mülkiyet

Elbirliği (ortak) mülkiyete bahis taşınmazlara ait beyanlarda ise b (Ek 1B) 2 No.lu Kıymetli Konut Vergisi Beyannamesi kullanılacak. Elbirliği mülkiyete husus taşınmazlara ait beyanlarda, her bir taşınmaz için farklı beyanname verilecek.

Elbirliği mülkiyete husus taşınmazlara ait beyanname taşınmazın bulunduğu yer yetkili vergi dairesine verilir.

Elbirliği mülkiyete mevzu taşınmazlara ait verilen beyannamelerin ekine, maliklerden birden fazla kıymetli konut vergisinin konusuna giren mesken nitelikli taşınmaza sahip olup da elbirliği mülkiyete mevzu taşınmazı en düşük pahalı mesken nitelikli taşınmaz kapsamında olanlar, (Ek 2A) “Birden Fazla Meskeni Olanların, Muafiyet Uygulanacak En Düşük Pahalı Tek Meskenlerine (İntifa Hakkına Sahip Olunan Dahil) Ait Bildirimi, kıymetli konut vergisinin konusuna giren tek meskeni olanlar ise (Ek 2B) “Tek Meskeni Olanların, Elbirliği Mülkiyete Husus Bu Meskenine (İntifa Hakkına Sahip Olunan Dahil) Ait Taahhüt Evrakını dahil edecekler.

Toplam bedele bakılır

Yıl içinde mükellefiyetin başlamasını gerektirecek durumun meydana gelmesi halinde mükellefiyet takip eden yıldan itibaren başlar, pahalı konut vergisi beyannamesi de takip eden yılın Şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar verilir. Örneğin, bedelli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazı 2020 yılı içerisinde satın alan kişinin mükellefiyeti takip eden yıldan itibaren başlayacak ve beyanname 2021 yılı Şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar verilecek.

Mesken nitelikli taşınmaza gerek hisseli mülkiyet gerekse elbirliği mülkiyet halinde malik olunması durumunda, mesken nitelikli taşınmazın, pahalı konut vergisinin konusuna girip girmeyeceğinin belirlenmesi ve matrahın hesaplanmasında taşınmazın toplam pahası temel alınır.

Matrah tespiti nasıl yapılacak?

2020 yılı için açıklanan bedelli konut vergisi sonları

5.000.000 TL ile 7.500.000 TL ortasında (bu fiyat dahil) 5.000.000 TL’yi aşan kısmı için binde 3

10.000.000 TL’ye kadar olanlar (bu fiyat dahil) 7.500.000 TL’si için 7.500 TL, fazlası için binde 610.000.000 TL’den fazla olanlar 10.000.000 TL’si için 22.500 TL, fazlası için binde 10

2021’de vergi hudutları tekrar değerleme oranının yarısı kadar artacak

5.227.000 TL ile 7.841.000 TL ortasında olanlar (bu fiyat dahil) 5.227.000 TL’yi aşan kısmı için binde 3

10.455.000 TL’ye kadar olanlar (bu fiyat dahil) 7.841.000 TL’si için 7.842 TL, fazlası için binde 6

10.455.000 TL’den fazla olanlar 10.455.000 TL’si için 23.526 TL, fazlası için binde 10.

Yanlış beyana faizli ceza

Pahalı konut vergisine ait olarak mükellefler tarafından beyan edilen konuların teyidi vergi daireleri tarafından ilgili kurum ve kuruluşlardan yapılabilir. Muafiyetten yararlanma koşullarını taşımadığı halde muafiyetten yararlanan mükellefler ile muafiyetten yararlanma kurallarını kaybetmesine karşın durumunda meydana gelen değişikliği bildirmeyen mükelleflerden alınması gereken vergi, cezalı olarak ve gecikme faizi ile birlikte alınır.

YARIN: Rakamsal örneklerle bedelli konut vergisi… Ne kadarlık konuta ne kadar vergi ödenecek? İştiraklerde hesaplamalar nasıl yapılacak?