Akciğer kanseri, akciğer dokusundan köken alan, başlangıçta çoğunlukla bir nodül yahut tümöral kitle formunda görünen makûs huylu, üreme potansiyeli olan(maling) bir hastalıktır. Akciğer kanseri, küçük hücreli dışı (KHDAK) ve küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) olmak üzere iki ana başlık altında incelenmektedir.

Bu iki alt tip kansere tıpkı prensipler izlenerek, emsal tekniklerle teşhis konulmaktadır. Lakin her iki tipin de tedavileri değerli farklılıklar içermektedir. Küçük hücreli olmayan akciğer kanserinin de, adenokarsinom, skuamöz hücreli karsinom ve büyük hücreli karsinom biçiminde alt tipleri mevcuttur.

Sigara kullanımına bağlı olarak bayanlarda akciğer kanseri süratle artıyor

Akciğer kanseri en sık görülen ve hastaların en çok tasa ettiği kanser çeşitleri ortasında yer almaktadır. Akciğer kanserinin en değerli sebebi ise sigara kullanımıdır. Yapılan bilimsel çalışmalara nazaran, sigara kullanımının azalmaya başladığı erkeklerde akciğer kanseri görülme sıklığı ve bu hastalığa bağlı hayat kaybının azaldığı, sigara kullanımının arttığı bayanlarda ise tam zıddı bir durumun yaşandığı görülmektedir.

Hiçbir belirti vermeden ilerleyebilir

Akciğer kanseri, birçok vakit inatçı öksürük, akciğer enfeksiyonu, nefes darlığı, ses kısıklığı, göğüs ağrısı yahut balgamda görülen kan ile kendisini muhakkak etmektedir. Ayrıyeten kimi şahıslarda de ateş, iştah kaybı, istemsiz kilo kaybı ve halsizlik üzere şikayetler görülebilmektedir.

Akciğer kanseri kimi vakit da hastada hiçbir şikayet ve belirti vermeden ilerleyebilmektedir. Hastaların akciğer kanseri yahut akciğerin kendisine ilişkin hiçbir şikayet olmadan öteki hastalık ya da nedenlerden ötürü doktora başvurması ile birlikte çekilen radyolojik incelemeler ile akciğer kanseri teşhisi konulabilmektedir.

Tedavi sistemi için gerçek teşhis değerli

Akciğer kanseri, günümüzdeki tıbbi ilerlemeler sayesinde muvaffakiyet ile tedavi edilebilmekte ve hastanın ömür konforu artırılmaktadır. Hastaya özel uygulanan tedavi usullerini belirlemek için akciğer kanseri tipi ve evresinin hakikat belirlenmesi gerekmektedir.

Akciğer kanseri belirtileri ile doktora başvuran hastanın ayrıntılı bir tıbbi kıssası alınmakta, eşlik eden hastalıklar ve kullandığı ilaçlar kaydedilmekte, fiziki muayene sonrasında da çoğunlukla radyolojik sistemlerle akciğer görüntülemesi yapılmaktadır. En sık kullanılan sistemler akciğer grafisi yahut toraks bilgisayarlı tomografi (BT) incelemeleridir.

Bilgisaraylı tomografi (BT) ile saptanan kitle yahut kitleler radyoloji ve onkoloji takımı tarafından akciğer kanseri ve öbür organlardan kaynaklanan bir tümörün akciğer metastazı mümkünlüğü açısından kıymetlendirilir ve bilinen kanser tanısı olmayan bir hasta için kesin teşhis biyopsi ile konulmaktadır. Biyopsideki ana prensip, teşhis konulmasına yardımcı olacak ve tedaviye taraf verecek moleküler testlere yetecek kadar doku alınıp, hastanın en az riskle süreci tamamlamasını sağlayacak tekniğin seçilmesidir.

Beyin metastazı olup olmadığı belirleniyor

Eş vakitli olarak tam bir klinik evreleme yapabilmek emeliyle hastaya çoğunlukla PET/BT incelemesi önerilmektedir. Kimi akciğer kanseri cinslerinin beyin metastazı yapma mümkünlüğü yüksektir. Bu nedenle hastanın nörolojik yakınması olmasa bile (baş ağrısı, çift görme, dengesizlik, bulantı, kusma, nöbet geçirme gibi) beyin manyetik rezonans (MR) incelemesi yapılmaktadır.

Tüm bu süreçlerin sonunda kesin patolojisi olan, uygun radyolojik yollarla tam klinik evrelemesi yapılmış olan hastaya uygun tedavi usulleri belirlenmektedir. Birtakım klinik durumlarda, hasta için birden fazla tedavi halinin uygun olabileceği, bunlardan hangisinin hasta için en uygun olacağına ise tabip ve hasta bir arada karar vermektedir.

Akciğer kanser tipine nazaran tedavi biçimi belirleniyor

Cerrahi: Küçük hücreli olmayan akciğer kanser tipinin(KHDAK) erken evrelerinde, cerrahi çok kıymetli bir tedavi usulüdür. Cerrahi ile tam iyileşme durumu olduğu düşünülen küçük bir küme ileri evre küçük hücreli olmayan akciğer kanseri hastası da mevcuttur. Bu noktada hastaların multidisipliner tümör kurulunda konuşulup, öteki branşlarla (medikal onkoloji, göğüs cerrahisi, beyin cerrahisi, genel cerrahi, radyasyon onkolojisi, patoloji, nükleer tıp gibi) ortak bir tedavi planı yapılması değerlidir.

Kemoterapi: Akciğer kanserinin erken evrelerinde yapılan kemoterapi uyguları, hastalığın tekrarlama riskini ve akciğer kanserine bağlı vefat riskini azaltmaktadır. Tekrarlama riskinin yüksek olduğu, ameliyat edilmiş, erken evre küçük hücreli olmayan akciğer kanseri hastalarından ameliyat sonrası kemoterapi uygulanır. Lokal ileri küçük hücreli olmayan akciğer kanseri hastalarına ameliyat öncesi yahut sonrası uygulanır. Ayrıyeten ilerlemiş küçük hücreli olmayan akciğer kanseri hastalarının da büyük çoğunluğuna kemoterapi tedavileri uygulanır.

Akıllı tedavi (hedefli tedavi): Küçük hücreli olmayan akciğer kanserinin pek çok farklı alt biyolojik kümesi bulunmaktadır. Kimi akciğer kanseri tipleri, tümörde gelişen bir genetik değişikliğin direkt hastalığı oluşturması ve ilerletmesi sonucunda oluşmaktadır. Bunun saptanabilmesi için hastanın tümöründen alınan biyopsinin (veya bazen kandan alınan likit biyopsinin) çeşitli, ileri moleküler tahlillere tabi tutulması gereklidir. Bugün tüm küçük hücreli olmayan akciğer kanser hastalarının tümör dokularından, akıllı tedavi uygunluğu açısından, bir dizi ek moleküler testler yapılması gerekmektedir. Moleküler test sonuçları akıllı tedavilere uygun çıkan hastalar çoğunlukla öncelikle akıllı hap tedavileri kullanmaktadırlar.

İmmünoterapi: Olağan kurallarda bağışıklık hücrelerimiz, bedende bulunan kanser hücrelerini tanıyıp, onları yok edebilme potansiyeline sahiptir. Fakat kanser hücreleri de, bağışıklık hücrelerinden kaçabilme özelliği geliştirmektedirler. Çağdaş manada kullanılan immünoterapiler (immün denetim noktası inhibitörleri) bağışıklık hücrelerimizin, kanser hücrelerini daha iyi tanıyıp onları yok edebilmelerini sağlamaktadır. Akciğer kanseri, immünoterapilerin en tesirli olduğu kanser cinslerinden bir adedidir. Hastalığın evresi, biyolojik özelliği, daha evvel alınan tedavilere nazaran akciğer kanserinin çeşitli evrelerinde, farklı immünoterapi tedavilerinden hayli başarılı sonuçlar alınmaktadır.

Radyoterapi: KDHAK’nin evresine nazaran, ameliyat öncesi yahut sonrası periyotta, metastazı olan hastalar için metastaz bölgelerine klasik radyoterapi yahut stereotaktik (hedeflendirilmiş) radyoterapi uygulamaları yapılabilmektedir.

Küçük hücreli akciğer kanserinin tedavisinde müracaat evresi epey belirleyicidir. Müracaat evresi “sınırlı” ise radyoterapi ile bir arada uygulanan kemoterapi tedavisi, akabinde esirgeyici beyin ışınlaması tedavinin ana çerçevesini oluşturur. İlerlemiş küçük hücreli akciğer kanserinde ise, ana tedavi kemoterapi ve immünoterapinin birlikte uygulanmasıdır. Âlâ cevap alınan hastalarda, kemoterapi makul bir kür sayısından kesilerek, tekli immünoterapiye devam edilir.

Metastaz bölgelerine, tıbbi gereklilik halinde radyoterapi uygulaması yapılır. Müracaatta ilerlemiş küçük hücreli akciğer kanseri olup, bir nedenden ötürü immünoterapi alamamış hastalarda, kemoterapi başarısızlığı sonrasında immünterapi yahut öbür klasik kemoterapi casusları kullanılabilir. İlerlemiş akciğer kanseri olan tüm hastalar kemik metastazına bağlı ağrı, kırık ve olağandışı kalsiyum yüksekliği açısından risk altındadırlar. Kırık riski taşıyan kemik metastazlarına radyoterapi yahut ortopedik cerrahi müdahale ihtiyacı olabilir. Tekrar bu komplikasyonları azaltmak emeliyle kemik güçlendirici olarak tanım edilebilecek ilaç tedavileri önerilebilmektedir.