Koronavirüs salgının başından bu yana Ankara’da düzenlenen Bilim Şurası Toplantısı, dün birinci defa Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın 5 günlük İstanbul programı kapsamında Başakşehir Çam ve Sakura Kent Hastanesi’nde gerçekleştirildi. 3 saat süren toplantı sonrası Koca özetle şu açıklamalarda bulundu:

İSTANBUL’DA BİRİNCİ: Bilim Kurulu’nun Ankara dışında toplanması sıradan bir hadise değildir. Üç gün evvel, İstanbul’da hadise sayılarının, Türkiye’nin yüzde 40’ına ulaştığını açıkladım. Kovid-19 testi olumlu çıkan her 10 şahıstan 4’ü İstanbul’dadır. Tabip ve hemşirelerden ambulans sürücülerimize kadar, bütün sıhhat çalışanları, hastane yöneticileri, Bilim Heyeti üyeleri, ilgili bütün kurumlar olarak teyakkuzdayız. Son 7 günde ortalama olay artışı, geçen ayın ortalamasından yüzde 85 fazladır. Oran korkutucudur. İstanbul’un yakın temaslısı diyebileceğimiz Balıkesir’de ve Tekirdağ’da yüzde 96, Bilecik ve Düzce’de yüzde 99, Edirne’de yüzde 91, Bursa’da yüzde 84, Sakarya’da yüzde 76, Kırklareli’nde yüzde 71, Kocaeli’de yüzde 63’tir. Yalnızca sayılan vilayetler değil, tüm Türkiye, İstanbul’un temaslısıdır. Gelişme, salgınla gayrette 83 milyonu ilgilendirmektedir. İstanbul’da durumu denetim altına alamazsak, salgın baş edilebilir olmaktan çıkacaktır. Bir hafta içinde Büyükçekmece yüzde 123, Sarıyer yüzde 120, Bakırköy yüzde 104, Bayrampaşa yüzde 99, Şişli yüzde 98, Kağıthane yüzde 98.

BEDELİ BÜYÜK OLUR: İstanbul, dünyanın en kalabalık kentleri ortasında 14. sırada. Aralık kuralına uymayı zorlaştıran bir kent, hareket halindeki kitle çok büyük. Bireylerin göstereceği küçük ihmallerin bedelleri büyüktür. Bedel, hasta düşmekten yoksullaşmaya kadar, çoktur. Geçtiğimiz 6 gün boyunca, bakan yardımcılarım ve takımımla bu hususta çalıştık. Toplu taşıma, pazar yerleri, alışveriş ortamları ve çeşitli kent alanlarında kurallara uyulmasının kolaylaştırılması için çalışma yapılmasını istedik. Toplu taşımaya ek seferler konması, kamu kurumlarında, organize sanayi bölgeleri dahil özel kesimde iş saatlerinin teması azaltacak halde düzenlenmesi ele alınan bahisler ortasındadır. Toplumsal aranın korunamadığı toplu ulaşım, en büyük risk kaynaklarındandır. Seyahat, münasebetiyle risk müddeti uzundur.

3’TE BİR HAREKET: Virüs, bir bireyden ortalama 3 şahsa bulaşıyorsa, biz de, hareketi ve teması 3’te birine indireceğiz. Dışarı çıktığımızda, üç yere uğruyorsak bunu teğe indireceğiz. Günde üç bireyle görüşüyorsak bir bireyle görüşeceğiz. Şayet maske, aralık, paklık kuralına uymazsanız, hareketliği azaltmaya çalışmazsanız, sıhhat çalışanlarımız yasal hakları olan müsaadeleri daha uzun müddet kullanamayacak. Şayet hayatlarımızı disipline kavuşturmazsak, kurallardan çok daha ağır mecburiyetlerimiz olacak. Patronlara sesleniyorum; esnek mesai sistemine geçiş için elinizden geleni yapın, vardiyalı çalışmayı tercih edin. Çalışanlar bir ortadaysa, birinin hastalığa yakalanmasıyla hepsi temaslı olur. Tüm temaslılar izole edilir.

YATAK KAPASİTESİ: Sıhhat hizmetlerinde, sistemin tıkanmasına yol açacak bir meselemiz yok. İstanbul’daki toplam yatak sayısı 48 bine yakın. Ağır bakım yatak sayımız ise 9 bine yakın. Servis yatak doluluk oranımız şu an yüzde 55 civarında. Ağır bakım doluluk oranımız ise yüzde 66. Erişkin ağır bakım yatakları bu bahsettiğimiz. Ventilatörler için bu oran yüzde 33. Ağır bakımlarla ilgili yüzde 66’dan kastım, yalnızca Kovid’li hastaları kapsamıyor. Öteki hastalar da bu orana dahil.

‘KISITLAMA DÜŞÜNMÜYORUZ’

Önlemlere 83 milyon birlikte, İstanbul’da 16.5 milyon vatandaşımızda da ahenk gösterme konusunda kararlılık olursa üstesinden geliriz. Kısıtlama düşünmüyoruz. 1.5 ay evvel Diyarbakır, Mardin, Urfa’da olaylar çok yükseldi. Ankara’da 5 hafta evvel İstanbul’un 5 katıydı. Sokağa çıkma yasağı yapılmadan buralarda olumlu sonuçlar alındı. Gece 12’den sonra müzikli ortamların yasaklandığını biliyoruz. Bunun erken saatlere çekilmesi de Bilim Kurulu’nda gündeme geldi. İçişleri Bakanlığı’nın bunu erken saate almak konusunda çalışması olacak.

‘Aşımız nisan ayı üzere uygulanır’

AŞI ÇALIŞMALARI: Yerli aşılardan faz çalışmasına, insan çalışmasına çok yakın olan 3 aşı olduğunu söylemiştim. Bugün bilhassa İDEA dediğimiz (İstanbul Deneysel Araştırma Geliştirme ve Eğitim Merkezi), deneysel araştırma laboratuvarımız da Türkiye’de kıymetli, memleketler arası akreditasyonu olan bir laboratuvar. Aşıların toksisite çalışmaları sterilite ve standartizasyonunun yapıldığı yer. Hafta sonu bir aşı için bu çalışma bitecek. İstenen formda tamamlanırsa, gelecek hafta muhtemelen birinci istekli uygulamaları başlayabilir. Ondan evvel gönüllüleri 5 gün karantinaya alış süreci var. Karantinaya alım süreciyle birlikte, birinci insan uygulaması başlamış olacak. Yurt dışından faz 3 çalışması Türkiye’de yapılan iki aşı var. Pfizer ve Sinovac. Bununla ilgili Serhat Hocam (Ünal) daha yakinen bilhassa takip ediyor. Genel olarak şunu söyleyebilirim. Şu ana kadar rastgele bir önemli yan tesir yok. Kasım sonunda Türkiye’de devam eden faz 3 çalışmalarına dair bağışıklık konusunda bilgimiz olacak. Aralık ayında Sinovac dediğimiz virulansı azaltılmış aşıyla ilgili, şayet başarılı olursa istediğimiz sonucu alırsak, 5 milyon doz aşıyı uygulama bahtımız olacak. Ocak, Şubat Mart’ta da devam edecek. Pfizer için de tıpkı halde görüşmeler var. Bizim aşımız da her şey olağan giderse nisan üzere uygulanır diye düşünüyorum. En az 3-4 aşının uygulama talihinin elde edileceğini düşünüyorum.

HES KODU DÜZENLEMESİ: İstanbul’un test kapasitesini bilhassa çok arttırdık. Şu an 60 binin üzerinde test yapılıyor. Testlerin erken sonuçlanması son derece kıymetli. Bundan sonraki süreçte testlerle ilgili, numune alındığından itibaren birinci 4 saat hariç, sonraki 20 saatlik vakit diliminde kişinin HES kodunda kısıt getireceğiz. Riskli görünecek kişi, HES kodu ile girdiği yerler giremeyecek, seyahat dahil olmak üzere riskli görünerek kısıtlama yapılmış olunacak.

GRİP AŞISI: 3 milyonun üzerinde temin etme uğraşı içerisindeyiz. Ağır bir gayret içerisinde olduğumuzu bütün vatandaşımız bilsin. Emin olun, parasına da bakmıyoruz.

DAHA BULAŞTIRICI: Virüsün mutasyonu daha çok bulaştırıcılığının artması biçiminde karşımıza çıkıyor. Daha evvel 15-20 dakika bir ortada kalmakla bulaşabilen virüsün artık daha kısa müddetlerde de bulaşabildiğini biliyoruz.

CAN KAYBI 10 BİNİ GEÇTİ

Kovid-19 salgınında Türkiye’de dün 2 bin 305 bireye hastalık tanısı konulurken, 77 kişi de hayatını kaybetti. Türkiye Günlük Koronavirüs Tablosu, ‘covid19.saglik.gov.tr’ adresinden paylaşıldı. Şimdiki bilgilere nazaran, son 24 saatte 128 bin 312 Kovid-19 testi yapıldı, 2 bin 305 bireye hastalık tanısı konuldu. Son 24 saatte 77 kişi Kovid-19 nedeniyle hayatını yitirdi, 1662 kişi iyileşti. Böylelikle Kovid-19 tedavisi tamamlananların sayısı 319 bin 181’e  yükseldi. Toplam test sayısı 13 milyon 606 bin 764’e ulaştı. Hasta sayısı 368  bin 513, vefat sayısı 10 bin 27, ağır hasta sayısı 1836, etkin hasta sayısı 39  bin 305 oldu. Haftalık datalara nazaran, bu hafta hastalarda zatürre oranı yüzde 5.0, yatak doluluk oranı yüzde 50.8, erişkin ağır bakım doluluk oranı yüzde 67.1, ventilatör doluluk oranı yüzde 33.4, ortalama temaslı tespit müddeti 9 saat, filyasyon oranı ise yüzde 99.7 olarak kayıtlara geçti.