MİTHAT YURDAKUL Ankara – Yüksek güneşlenme müddetiyle büyük bir güneş gücü potansiyeli taşıyan Türkiye, bilhassa yazlık yerleşimlerde ferdi güneş gücü üretimi için de avantajlı bir coğrafyada bulunuyor. Güneş gücü santrali heyetimi konutlarda 8-10 yılda, ticari binalarda 4 – 5 yılda kendisini amorti ediyor.

Güneş gücünün elektrik üretimindeki hissesi, nisan prestijiyle yüzde 4.4 olarak gerçekleşti. Türkiye’de, ortalama yıllık toplam güneşlenme müddeti 2741.07 saat, günlük güneşlenme müddeti ise 7.5 saat. Türkiye’den daha az güneş alan Almanya üzere ülkelerde, elektrik üretiminde güneşin hissesi daha fazla. Türkiye’de güneş gücünden elektrik üretiminin 10 bin megavata çıkarılması hedefleniyor. Çatılara kurulan santraller de ferdi olarak elektrik üreterek, hem kullanıma, hem de fazlasını şebekeye vermeye imkan sağlıyor. 2020 sonunda 458 megavat çatı güneş gücü (GES) konseyi gücüne ulaşılırken, toplamda 3 bin 490 megavat şurası güce sahip 9 bin 178 çatı GES başvurusu bulunuyor.

Güneş Gücü Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) İdare Heyeti Lideri Cem Özkök, ferdî elektrik üretiminde, gerçek eser, kalite ve zamanlamayla elektrik maliyetinin azaltılabileceğini belirtti. Özkök, “Çatı GES geri dönüşümü tarifeye bağlı olarak konutlarda 8 ila 10 yıl, ticari binalarda ise 4-5 yıldır. Ticari ve sanayi gayeli çatı GES kurulması, geri dönüşüm mühleti bakımından daha uygundur” dedi.

Tarlada ve konutta yenilenebilir güç

Güneş gücündeki teknolojik gelişmelerin rüzgarda da yaşandığına dikkat çeken Özkök, “Buradaki gelişmeler, endüstriyel ölçekten küçük ölçeğe, spesifik uygulamalara dönük olarak gerçekleşiyor, yani evsel, ziraî, küçük ölçek işletmeler ve sanayi stili uygulamalar üzere… Yakın vakitte ziraî sulamada kullanılan pompaların ve konut elektriğinin bu cins imkanlarla üretileceğini göreceğiz. Ferdî ya da dağıtık üretimlerin gelişmesi, teknolojinin gelişmesine bağlı olduğu kadar mevzuatın gelişmesi ve sistemlerin desteklenmesine de bağlı” dedi.

Kaçınılmaz dönüşüm süreci var

Türkiye’nin bugün prestijiyle elektriğin yüzde 60’ından fazlasını yerli ve yenilenebilir kaynaklardan ürettiğine dikkat çeken Özkök, hibrit ve depolama yatırımlarının devreye girmesi ile yakın gelecekte bu oranın yüzde 100’e çıkabileceğini kaydetti. Özkök, şöyle konuştu:

“Önümüzde kaçınılamaz bir dönüşüm süreci var. Bütün dünya yenilenebilir güce dönüş yaparken bizim yatırımcımız da bu dönüşümü yakından takip ediyor. Portföyünde yenilenebilir güç yatırımı bulundurmayan yatırımcı bir elin parmaklarından az kaldı diyebiliriz. Onlar da proje geliştirme aşamasındalar. Önümüzdeki süreçte konvansiyonel güç yüklü üretimler yerini yeni jenerasyon yenilenebilir güç üretimlerine bırakacak. Bu yarış çoktan başladı, hazırlığını bugünden yapanın kazanacağını söyleyebilirim.”

Abone, ek maliyetle katkıda bulunabilir

AB Yeşil Mutabakatı ile endüstricinin ‘yeşil tarife’ye gereksiniminin artacağına dikkat çeken Özkök, şunları söyledi:

“Elektriği yenilenebilir kaynağa dönüştürmek, fiyatı da ucuzlatacak. Mesken, ticarethane, sanayi, ziraî sulama abone kümeleri için yeşil tarifeler (YETA) belirlendi. Standart tarifelere nazaran daha yüksek fiyatlı olan YETA’ları seçen müşteriler, ek bir maliyete katlanarak yenilenebilir gücün gelişmesine katkıda bulunabilecek. Lakin yatırımlara takviye sağlanması için gerekli hukuksal ve ticari altyapının oturması, yenilenebilir güç yatırımlarına dayanak sağlayacağı için uzun vadede gücün daha da ucuzlamasına katkıda bulunabilecek.”

Dışa bağımlılığa karşı ‘depolama’

Elektrik depolama tesisleriyle ilgili düzenlemenin çok olumlu olduğunu vurgulayan Özkök, “Yenilenebilir kaynakların depolanarak kaynağın olmadığı vakitlerde kullanılabilir hale gelmesi, üretimin dışa bağımlı olmadan yerli kaynaklarla karşılanmasının önünü açacak. Depolama için daha çok yol almamız gerekiyor. Depolama sistemleri sermaye ağır sistemler, bu nedenle mevzuatın da sermayeyi çekebilecek biçimde düzenlenmesi gerekiyor” dedi. Gelecekte, yalnızca yenilenebilir kaynaklara dayalı bir piyasanın mümkün olacağını kaydeden Özkök, “Depolama sistemlerinin de gelişmesiyle konvansiyonel güç yerini yenilenebilir güce bırakacak” diye konuştu.

YARIN: YENİLENEBİLİR GÜÇ DALI KOVİD’E KARŞIN BÜYÜDÜ