Dünya genelinde teknoloji alanındaki iş gücünün çok büyük bir kısmını erkek çalışanlar oluşturuyor. PWC’nin yayımladığı Çalışma Hayatında Bayanlar Endeksi 2020’ye nazaran G7 ülkelerinde dahi bayanlar teknoloji iş gücünün sırf yüzde 30’unu oluştururken, Türkiye’de bu oran yüzde 9,9 civarında. Bayanların teknoloji dünyasında daha fazla ve daha donanımlı bir biçimde yer almasını hedefleyen küme şirketleri Mikro Yazılım, Tepe Yazılım ve Paraşüt, bu yılın başında WE20 Tech programını hayata geçirmişti. Başvuran 3 bin 500 üniversite öğrencisi ortasından seçilen 10 bayan öğrenci, küme şirketlerinde misyon alan bayan yöneticilerin mentorluğunda programı muvaffakiyetle tamamlayarak mezun oldu.

Staj görecekler

Altı ay süren programa, üniversitelerin bilgisayar, yazılım mühendisliği üzere teknoloji kısımları ile sanayi, işletme mühendisliği kısımlarının üçüncü ve dördüncü sınıflarında okuyan 10 öğrenci kabul edildi. Öğrenciler, küme şirketlerinde çalışan bayan yöneticilerden teğe bir koçluk eğitimi aldı. Şahsî aktivite, gaye belirleme, tesirli irtibat üzere farklı başlıklarda düzenlenen workshop’lara katıldılar. Küme şirketlerinin genel müdürleri ile meslek sohbetlerine katılan mentiler, program boyunca gelişim odaklı kitap, görüntü ve makalelerden de yararlandı. Programı muvaffakiyetle tamamlayarak mezun olan 10 genç bayan ayrıyeten, Mikro Yazılım, Tepe Yazılım ve Paraşüt bünyesinde diledikleri departmanda staj yapma hakkı kazandı.

Genişleteceğiz

Program hakkında bilgi veren Mikro Yazılım, Tepe Yazılım ve Paraşüt İnsan Kaynakları Yöneticisi Gökçe Yargan, “Dünya dijital dönüşüm ve teknoloji etrafında adeta tekrar şekillenirken, bu süreçte yazılım bölümü çok kıymetli bir rol üstleniyor. Fakat bu kesimin büyümesi ve gelişmesi için tıpkı öteki bölümlerde olduğu üzere toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamalı ve bayan istihdamını artırmalıyız. Biz de bu sürece katkı sunmak, genç bayanlara fırsat eşitliği tanımak ve potansiyellerini keşfetmelerini sağlamak için WE20 Tech programını hayata geçirdik. Küme şirketlerimizde çalışan bayan yöneticilerimiz büyük bir heyecan ve keyifle genç arkadaşlarımıza mentorluk yaptı. Programla birlikte 10 genç bayanı teknoloji dünyasına kazandırmanın memnunluğunu yaşıyoruz. Birinci yılımızda İstanbul ve Ankara’da gerçekleştirdiğimiz projemizi kapsamını genişleterek her yıl sürdürmeyi hedefliyoruz. Teknoloji ve yazılım dünyasının öncü oyuncularından olarak gençlere yönelik takviyelerimizi sürdüreceğiz” dedi.

EVRİM KURAN

Araştırmacı-Yazar, YANINDAYIZ Derneği Müracaat Konseyi Üyesi

 Ben bayanım

Hayatın bana verdiği kimlikler içinde en çok “kadın” olmayı sevdim. Bayan emeğini onurlandıran köklerden geldim; işçi bayanların ortasında büyüdüm. Kendimi inşa ederken fedakâr, cefakâr, güçlü olmayı, yuvayı yapan dişi kuş olmayı, yiğit olmayı, dağ üzere olmayı, aslan üzere olmayı değil de, bayan olmayı kutlamak gereğini öğrendim.

Zira ben bayanım. Kadınlığa dair hiçbir şeyin yabancısı değilim. Birleşmiş Milletler Eski Genel Sekreteri, Paris Anlaşmas’nın mimarı kabul edilen iklim aktivisti Christiana Figueres’in inatçı optimistlik diye tariflediği bir hal var. “İyimserliğimiz güneşli günlerdeki üzere bir tavır olamaz” der Figueres; “dayanıklı, kararlı, amansız olmalıdır. Her bir gün yapmak zorunda olduğumuz bir seçimdir. Her bir pürüz, farklı bir yol denemek için bir işarettir.”

İnatçı optimistlik

Bayan olmak, işte bu türlü inatçı bir optimistlik gerektirir. Bir bayan olarak şiddetin her türlüsünün tillahını yaşamış olsam da, inadım göğüs kafesimden fışkırır. Bu ülkede eril şiddetin fizikî, cinsel, ekonomik, ruhsal çeşitlerini her sosyoekonomik düzeyden bayan yaşıyor. O denli ki şiddetin “kadın haklarına duyarlı”” kılıflı erkek cinsinden de gelmesi artık bizi şaşırtmıyor. Şiddet bizi öldürmezse, daha da güçlü kılıyor.
Yalnızca geçtiğimiz yıl 407 bayanın, bu yıl ben şimdi bu yazıyı yazarken 247 bayanın erkekler tarafında
n öldürüldüğü Türkiye’de mahkemeye ekip elbise ile gelen katillerin iyi hal indirimi devam ediyor. Failler “tahrik etti” diyorlar. Bu tipler “iyi halleriyle” yargıyı, toplumsal medyalarına #kadınaşiddeteson yazarak da toplumu kandırmaya devam ediyorlar. Bayan işsizliği oranının %41’e ulaştığı, bayan milletvekili oranının %17,4’te kaldığı, Dünya Ekonomik Forumu Cinsiyet Eşitliği Raporu’nda 153 ülke ortasında 130’uncu sırada olan Türkiye’de, bayana yönelik her türlü istismarın son bulması için yalnızca bayanların savaşması yetmiyor.

Mansplaining

Rebecca Solnit meşhur Mansplaining sözcüğünü hayatımıza sokan muharrir. 2008’de yayınladığı bir denemenin akabinde türetiliyor Mansplaining. İngilizce’deki erkek (man) ve açıklama (explain) sözlerinden oluşmuş bir sözcük. Erkeklerin, kendi uzmanlık alanları olan olmayan her husus hakkında bayanlara açıklama yapması; hatta bayanın ilgili husus üzerinde yıllarını harcamasına dahi aldırmadan ona gerçek yolu göstermeleri manasına geliyor. Türkçe’ye çeşitli biçimlerde çevrildi fakat ben en çok “erkekleme” denmesini seviyorum. Birtakım erkeklerin iktidar kurma güdüsü ile böbürlenişini en iyi “erkekleme” anlatıyor. Kısaca, mansplaining -erkekleme- her şey hakkında bir lafı olan, öğreten, gösteren adamları anlatıyor. Bilirsiniz. Zira her yerdeler. Rebecca Solnit, Bana Bilgiçlik Taslayan Adamlar kitabında, mansplaining – erkekleme üzere uzantıları olan bayan sıkıntısının, erkekler tarafından da önemsenmesinin kıymetini vurguluyor. İki tarafın da özgürleşebilmesi için erkeklerin feminizme, feminizmin de erkeklere gereksinimi olduğunu belirtiyor:
“Kadın özgürlüğü nedense, erkeklerin elindeki ayrıcalıkları ve iktidarı sinsice ele geçirmek isteyen bir hareket üzere algılanıyor; güya bir tarafın kaybetmeye mahkûm olduğu, taraflardan yalnızca birinin özgür ve güçlü çıkabileceği bir savaş var ortada. Meğer birlikte özgürleşir ya da birlikte köleleşiriz. Ayrımcılığı tek başına bayanlar yok edemez” diyor.

Erkekliğe ayna tutmak

Solnit’in sözcüklerini tekrarlamak isterim. Birlikte özgürleşiriz ya da birlikte köleleşiriz. Bu sebeple, istişare konseyi üyesi olmaktan gurur duyduğum, kozmik insan hakları anlayışı çerçevesinde, Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasını amaçlayan Yanındayız Derneği’nin uğraşlarını çok önemsiyorum. Türkiye’de, bilhassa erkeklere erkeklik halleri konusunda ayna tutulması koşul. Acil ihtiyacımız olan bu dönüşümü lakin erkeklerle birlikte hızlandırabileceğimize inanıyorum. Bu inancın paydaşı olan, vaktini, emeğini ve kalbini bu gayrete koyan her bir bireyi dayanışma hislerimle selamlıyorum.